رفتار پیامبر(ص) با زنان و کودکان

مقدمه:
روزگاری که در تمام فرهنگ‌های اقوام و ملل جهان «زن» به عنوان یک «موجود پست» و انسان درجه دوم مطرح بود و مورد بدبینی‌ها و آماج تهمت‌ها قرار داشت و از هیچ روزنه ای بر افق زندگی او روشنایی نمی‌تابید،خورشید اسلام طلوع و افق زندگی او را روشن نمود و ندای عطوفت آمیز پیغمبر رحمت،محمد مصطفی(ص) روح نشاط را در کالبد او دمید.ایشان موقعیت مهم زن در اجتماع بشری،جایگاه بلند او و استعدادهای فراوانی را که دست آفرینش در وجود او قرار داده است،گوشزد و ایه‌هایی از قرآن مجید را در رابطه با مقام زن برای مردم بیان نمود.
در این مقاله،به چگونگی برخورد ایشان با زنان و کودکان به منظور الگو قرار دادن رفتار ایشان برای جامعه می‌پردازیم.
در تاریخ مذهبی جهان هیچکس یافت نمی‌شود که همچون محمد(ص)مقام جنس لطیف را این چنین بالا برده باشد.ایشان در زمانی که زنان از هیچ حقوقی برخوردار نبودند،آنها را صاحب حق معرفی نمودند: و فرمودند:«حقوق زنها محترم و مقدّس است،مواظب باشید که حقوق زنها محفوظ باشد و از حقوقی که برای آنها تعیین شده است،برخوردار باشند» در جایی دیگر فرموده اند:«بهترین مردان در میان شما کسانی هستند که نسبت به زنانشان خوش رفتارتر باشند».خود ایشان،نسبت به همسرانشان،از همه مهربان‌تر بودند.برخی اوقات که برخی از آنها با پیامبر بد رفتاری می‌کردند و اصحاب با ناراحتی از حضرت می‌خواستند که آنها را طلاق دهد، ایشان می فرمود:«ناراحتی و بدرفتاری زنان را باید کنار نقاط مثبت و کمالات آنان حساب کرد و نباید انسان،به خاطر ناراحتی، همسر خود را رها کند».
میان آنها،چنان به عدالت رفتار می‌کرد که حتی در دوران بیماری ایشان بستر او را هر شبی،در اتاق یکی از همسرانشان قرار می‌دادند.
همیشه از خدیجه،به خوبی یاد می‌کردند و می‌فرمودند:هیچ کس خدیجه نمی‌شود. وقتی همه کافر بودند،او،به تنهایی به من ایمان آورد و مرا یاری کرد.
همه همسران پیامبر(ص) در یک سطح نبودند و در صورت لغزش،پیامبر(ص) با مهربانی به آنها تذکر می‌دادند: عاشروهن بالمعروف؛معاشرت پیامبر با آنان به نیکی و خوبی بود.(سوره نساء،ایه 19)
ایشان به هیچ وجه به ظواهر زن توجه نداشتند و زن را وسیله‌ای برای هوس رانی نمی‌دانستند،چنان که با وجود دارا بودن چندین همسر،بیشتر شب‌ها رابه عبادت خدا می‌پرداختند و از آنجایی که عایشه در 6 سالگی به عقد ایشان در آمده بود،تا 3 سال در عقد ماندند تا به بلوغ برسد.
ایشان به خاطر علاقه به راضی کردن همسران دچار گرفتاری می‌شدند،تا آنجا که حلال خدا را بر خود حرام کردند و خداوند ایشان را به این سبب،با عتاب مخاطب قرار می‌دهد که چرا چنین کردی؟!:
یا ایها النبی لم تحرم ما أحل اللّه لک تبتغی مرضات ازواجک والله غفور رحیم؛ای پیامبر،چرا چیزی را که خداوند برای تو حلال کرده است،به خاطر جلب رضای همسرانت،برخورد حرام می‌کنی،خداوند آمرزنده و مهربان است.(سوره تحریم،ایه 1)
پرفسور.ت.وآرنولد زندگی زناشویی پیامبر(ص) را اینطور توصیف کرده است: «یکی از زیباترین زندگانی‌های کامل زناشویی است که تاریخ به ما نشان می‌دهد».
رفتار حضرت با زنان جامعه
تعداد زیادی از زنان در محضر نورانی آن پیامبر بزرگوار،به منظور دست‌یابی به دانش و مهارت علمی از امکانات مساوی با مردان برخوردار شدند و هر یک،مانند چراغی فضای اسلامی را نور بخشیدند.از آن جمله می‌توان به اسماء دختر عمیس،ام ایمن وام سلیم، اشاره کرد.
حضرت که با یاران و حتی زنان صحابی رفت و آمدهای اجتماعی داشت،پیوسته به خانه ام ایمن می‌رفت و با او دیدار می‌کرد و او را مورد بزرگداشت قرار می‌داد،تا آنجا که آنچه را که از سوی مردم در نزدشان به امانت مانده بود،به ام ایمن تحویل دادند.
ام عطیه روایت می‌کند:«رسول خدا(ص) به ما و دختران بالغ و زنان خانه دار دستور داد از خانه خارج شویم و در نمازهای عید فطر و قربان شرکت کنیم».
ایشان در مورد تجلیل از جهاد و فداکاری نسیبه انصاری این طور فرموده است:«مقام نسیبه،دختر کعب،از مقام فلان و فلان بهتر است».
زمانی که حضرت خواهر رضاعی خود را در میان اسیران می‌بینند،او را آزاد و از وی درخواست می‌کنند،در نزد حضرت بمانند وچون قبول نمی‌کند،او را با هدیه‌های فراوان به شهر خود باز می‌گردانند.
رفتار حضرت با کودکان
پیامبر(ص) بچه ها را دوست می‌داشت و با آنان مهربان بود و بازی می‌کرد.ایشان در مورد کودکان می‌فرمایند:«اولادنا اکبادنا؛فرزندان ما جگر گوشه‌های ما هستند»
«الولد الصالح ریحانة من ریاحین الجنة؛فرزند صالح گلی از گل‌های بهشت است».ایشان نسبت به کودکان،بسیار ابراز علاقه و محبت و با آنها بازی می‌کردند و در حق کودکان دعا و آنها را به خیر و صلاح تشویق می‌نمودند.شخصی نزد پیامبر(ص) آمد و گفت که تا به حال کودکی را نبوسیده‌ام.حضرت در وصف او فرمود:«هذا رجل عندی انه من اهل النار؛این شخص در نزد من از اهل آتش است».
اسماء می‌گوید:من از رسول خدا(ص) شنیدم که فرمودند:«ای بانوان،هرگز فرزندان خود را (جنین) مخفیانه نکشید؛زیرا خون کودک ساقط شده دامن اسب سوار را هم می گیرد و او را از روی اسب به زمین سرنگون می‌سازد».ایشان،ابتدا آب را به کودک می‌دادند،اگر کودک اجازه می‌داد،به دیگران،قبل از کودک آب می‌دادند.
روزی حضرت(ص)،فرزندان جعفر طیار را بر روی مرکب سوار کردند و به استقبال سپاه جنگ موته رفتند سپس،بر روی منبر نشستند،در حالی که فرزندان جعفر بر روی پله های منبر بودند،آنها را بر روی پای خود نهادید و دست بر سرشان کشیدند.ایشان،حتی به خاطر گریه بچه نماز را،بدون مستحبات و سریع خواندند.
پیامبر(ص)در عصری که عرب جاهلیت فرزندان دختر را زنده به گور می‌کردند،دست دختر خود را بوسیدند و او را مورد تکریم قرار ‌دادند.
روزی زن فقیری به در خانه رسول خدا(ص)آمد و همسر ایشان دانه خرمایی را به او انفاق نمود.آن زن نیز خرما را بین دو دخترش تقسیم کرد و در این حال پیامبر(ص) فرمودند:«هر مرد یا زنی که محض خاطر پسر یا دخترش در معرض آزمایش قرار بگیرد و این گونه فداکاری نشان بدهد این عمل نجیبانه و شرافتمندانه برای او باعث نجات از آتش جهنم خواهد شد».