المقیت
آرشیو
چکیده
متن
این نام خداوند در قرآن یک بار آمده است:«من یشفع شفاعةً حسنةً یکن له نصیب منها ومن یشفع شفاعة سیئةً یکن له کِفل منها وکان الله علی کل شیءٍ مقیتاً؛هر که سبب کار نیکوئی شود،بهره کاملی از آن میبرد و هر که وسیله کار ناپسندی گردد،از آن سهمی خواهد یافت و خدا بر همه چیز،مراقبی توانا است».(سوره نساء ایه 85)
این نام جلیل،بیش از یک معنا دارد.از جمله آن معانی این است که خداوند،توانای مقتدری میباشد که هیچ چیز بر او چیره نمیشود و هیچ چیز از قلمرو سلطنت و قدرت او خارج نمیشود و اوست که بر همه چیز غلبه دارد.
ولی قدرت خداوند مثل ما انسانها،تنها به معنای توانایی نیست،بلکه در مفهوم آن علم و حکمت نیز نهفته است:
علم خداوند + توانایی خداوند = قدرت خداوند
مردی نزد «عبد الله بن عباس» آمد و از او در مورد معنی این نام خداوند (مقیت) پرسید.ابن عباس گفت:«مقیت»؛یعنی توانای مقتدر.
از دیگر معانی این نام این است که خداوند آفریننده روزیهای بدنها و روحها (شامل خوراک و دیگر نیازهای انسان مانند سلامتی،هوش،ایمان و…) میباشد.
خداوند متعال میفرماید:قل ائنکم لتکفرون بالّذی خلق الارض فی یومین و تجعلون له انداداً ذلک ربّ العالمین.وجعل فیها رواسی من فوقها وبارک فیها و قدّر فیها اقواتها فی اربعة ایام سواءً للسائلین؛ای رسول،به مشرکان بگو که شما به خدا که زمین را در دو روز آفرید،کافر نشوید و برای او مثل و مانند قرار ندهید،او خدای جهانیان است.او روی زمین کوهها را برافراشت و انواع برکات و منابع بسیار در آن قرار داد و قوتهای اهل زمین را در چهار روز مقدر و معین فرمود و روزی طلبان را در کسب روزی خود یکسان گردانید.(سوره فصلت ایات 9 و10)
او است که به انسان و حیوان و همه موجودات،آن گونه که زندگی آنها را تامین کند، روزی میبخشد.
اگر در آفرینش و فراهم نمودن تمامی نیازهای انسان از سوی خداوند دقت کنیم،به این نکته پی خواهیم برد که تمام وسایل و شرایط مناسب برای کار و عبادت را فراهم آورده است.همچنان که بدن برای رشد به غذا احتیاج دارد،روح هم برای رشد و نزدیکی به خداوند،به علم و عبادت نیازمند میباشد.انسان نمیتواند از نیازهای ذاتی خود چشم بپوشد؛چرا که هلاک می شود،اما فرشتگان این گونه نیستند.روایت شده است که حضرت فاطمه(س) نزد رسول خدا(ص) رفت و فرمود:ای رسول خدا(ص) روزی فرشتگان،تسبیح و حمد و سلام برخداست،پس قوت ما چیست؟پیامبر(ص)فرمود که بگویید:«ای اولین و ای آخرین،ای توانمند مقتدر،ای رحمت بخش به مسکین،ای بخشنده،مهربان».
این دعا همان غذای جانهاست؛تا از عبادت خدا لذت ببرند و به خدا نزدیک شوند.
منزه آن روزی دهندهای است که ارواح و جانها را با علوم ودانشهای راستین روزی میبخشد و به انسان روزی بخشی را وعده داده است:و فی السّماء رزقکم وما توعدون. فوربّ السماء والأرضِ إنه لحقّ مثل ما أنّکم تنطقون؛وروزی شما و همه وعدههایی که به شما دادند،در آسمان است.پس،به خدای آسمان و زمین قسم،(این وعده رزق مقدر) به مانند تکلمی که با هم میکنید حق و حقیقت است.(سوره ذاریات ایات 22 و23)
منزه آن خداوند توانایی است که گناهکاران را نابود نمیکند و از گناه آنها در میگذرد،ولی او بردبار و دانایی است که به بندگان مهلت میدهد،تا توبه کنند.
خداوندا،ای مقیت،ای توانا،ای روزی دهنده،از تو میخواهیم که ایمان و توفیق کارهای نیک و توکل بر تو و عبادتت را بر ما ارزانی داری و به جهانیان،شهد دانشهای سودمند را بچشانی و ما را به خود نزدیک گردانی!
این نام جلیل،بیش از یک معنا دارد.از جمله آن معانی این است که خداوند،توانای مقتدری میباشد که هیچ چیز بر او چیره نمیشود و هیچ چیز از قلمرو سلطنت و قدرت او خارج نمیشود و اوست که بر همه چیز غلبه دارد.
ولی قدرت خداوند مثل ما انسانها،تنها به معنای توانایی نیست،بلکه در مفهوم آن علم و حکمت نیز نهفته است:
علم خداوند + توانایی خداوند = قدرت خداوند
مردی نزد «عبد الله بن عباس» آمد و از او در مورد معنی این نام خداوند (مقیت) پرسید.ابن عباس گفت:«مقیت»؛یعنی توانای مقتدر.
از دیگر معانی این نام این است که خداوند آفریننده روزیهای بدنها و روحها (شامل خوراک و دیگر نیازهای انسان مانند سلامتی،هوش،ایمان و…) میباشد.
خداوند متعال میفرماید:قل ائنکم لتکفرون بالّذی خلق الارض فی یومین و تجعلون له انداداً ذلک ربّ العالمین.وجعل فیها رواسی من فوقها وبارک فیها و قدّر فیها اقواتها فی اربعة ایام سواءً للسائلین؛ای رسول،به مشرکان بگو که شما به خدا که زمین را در دو روز آفرید،کافر نشوید و برای او مثل و مانند قرار ندهید،او خدای جهانیان است.او روی زمین کوهها را برافراشت و انواع برکات و منابع بسیار در آن قرار داد و قوتهای اهل زمین را در چهار روز مقدر و معین فرمود و روزی طلبان را در کسب روزی خود یکسان گردانید.(سوره فصلت ایات 9 و10)
او است که به انسان و حیوان و همه موجودات،آن گونه که زندگی آنها را تامین کند، روزی میبخشد.
اگر در آفرینش و فراهم نمودن تمامی نیازهای انسان از سوی خداوند دقت کنیم،به این نکته پی خواهیم برد که تمام وسایل و شرایط مناسب برای کار و عبادت را فراهم آورده است.همچنان که بدن برای رشد به غذا احتیاج دارد،روح هم برای رشد و نزدیکی به خداوند،به علم و عبادت نیازمند میباشد.انسان نمیتواند از نیازهای ذاتی خود چشم بپوشد؛چرا که هلاک می شود،اما فرشتگان این گونه نیستند.روایت شده است که حضرت فاطمه(س) نزد رسول خدا(ص) رفت و فرمود:ای رسول خدا(ص) روزی فرشتگان،تسبیح و حمد و سلام برخداست،پس قوت ما چیست؟پیامبر(ص)فرمود که بگویید:«ای اولین و ای آخرین،ای توانمند مقتدر،ای رحمت بخش به مسکین،ای بخشنده،مهربان».
این دعا همان غذای جانهاست؛تا از عبادت خدا لذت ببرند و به خدا نزدیک شوند.
منزه آن روزی دهندهای است که ارواح و جانها را با علوم ودانشهای راستین روزی میبخشد و به انسان روزی بخشی را وعده داده است:و فی السّماء رزقکم وما توعدون. فوربّ السماء والأرضِ إنه لحقّ مثل ما أنّکم تنطقون؛وروزی شما و همه وعدههایی که به شما دادند،در آسمان است.پس،به خدای آسمان و زمین قسم،(این وعده رزق مقدر) به مانند تکلمی که با هم میکنید حق و حقیقت است.(سوره ذاریات ایات 22 و23)
منزه آن خداوند توانایی است که گناهکاران را نابود نمیکند و از گناه آنها در میگذرد،ولی او بردبار و دانایی است که به بندگان مهلت میدهد،تا توبه کنند.
خداوندا،ای مقیت،ای توانا،ای روزی دهنده،از تو میخواهیم که ایمان و توفیق کارهای نیک و توکل بر تو و عبادتت را بر ما ارزانی داری و به جهانیان،شهد دانشهای سودمند را بچشانی و ما را به خود نزدیک گردانی!