صدقه

بسیاری از اوقات،آنچه چشم سر می‌بیند،برخلاف چیزی است که چشم دل مشاهده می‌کند و آنچه «بصر» مطابق آن قضاوت می‌کند،«بصیرت» برخلاف آن حکم می‌کند.
در منطق قرآن، ربا،موجب از بین رفتن برکت مال می‌شود و زندگی‌ای که بر ربا استوار است سرابی بیش نیست،اما صدقه موجب افزایش روزی و برکت زندگی می‌باشد.
«یمحق اللّه الربا و یربی الصدقات؛خداوند ربا را نابود می‌کند و صدقات را افزایش می‌دهد». (سوره بقره،آیه 276)
زیرا صدقه دادن ـ در واقع ـ معامله با خداست.گیرنده صدقه خداست صدقه دهنده پاداش آن را از خود او دریافت می‌کند:
«ألم یعلموا أن الله هو یقبل التوبه عن عباده و یأخذ الصدقات؛آیا نمی‌دانستند که فقط خداوند توبه را از بندگانش می‌پذیرد و صدقات را می‌گیرد».(سوره توبه،آیه 104)
لذا کسانی که از مال خود انفاق می‌کنند،در تجارتی شرکت کرده‌اند که هرگز و هیچگاه زیان و ورشکستگی در آن راه ندارد.
در این دیدگاه صدقه،نه تنها کاهش مال نیست و از سرمایه انسان چیزی نمی‌کاهد،بلکه موجب افزایش سود و اصل سرمایه می‌شود.
در منابع اهل سنت این حدیث آمده است:قال رسول الله:
«ما من یوم یصبح العباد فیه إلاّ ملکان ینزلان فیقول أحد هما اللّهم أعط منفقاً خلفاً و یقول الآخر اللّهم أعط ممسکاً تلفاً؛بندگان خدا هیچ شبی را به صبح نمی‌رسانند مگر اینکه با نازل شدن دو فرشته همراه است،اولی به نفع کسی که بخشنده است می‌گوید:خدایا عوض ده و دومی به ضرر کسی که ممسک و خسیس است می‌گوید خدایا زیانش رسان».1
مولوی این حدیث را به شعر در آورده است:
گفـت پـیـغمبـر که دائـم بهر پـند دو فـرشـتـه خـوش منادی می‌کنند
کـای خـدایـا منفقـان را سـیـردار هر درم شان را عوض ده،صد هزار!
ای خدایـا ممـسکان را در جـهـان تــو مـده الاّ زیــان انـدر زیـان…!
نـان دهی از بهـر حق،نانت دهند جان دهی از بهر حق،جانت دهنـد
گر نماند،از جود در دست تو مال کـی کـنـد فـضل إلاهـت پایـمال؟
تمثیل
هـر کـه کـارد گـردد انـبارش تهی لـیـک انـدر مـزرعـه بـاشـد بهـی
یعنی هر کس که بذر افشانی کند مسلماً انبار دانه‌اش خالی می‌شود ولی مزرعه و کشتزارش رو به رشد می‌نهد و محصول زیادی به بار می‌آورد.
و آنکه در انبار ماند و صـرفه کـرد اشپش و موش و حوادث‌هایش خورد
و آن کس که بذر و دانه را در انبار نگه داشت و اندوخته کرد.موش حوادث و شپش روزگار آن دانه‌ها را می‌خورد و می‌پوساند و تباه می‌کند.
بر همین اساس در نصایح پیشوایان دین،توصیه شده است که وقتی از کاهش رزق خود نگرانید،صدقه دهید تا روزی شما زیاد شود.قال علی(ع):«إذا أملقتم فتاجروا الله بالصدقة؛هنگامی که به تنگدستی دچار شوید،بوسیله صدقه با خداوند تجارت کنید».4
1.صحیح بخاری، ج 1، ص 164.
2.بحارالانوار، ج 96، ص 133.