البصیر
آرشیو
چکیده
متن
معلمی خواست ذکاوت و هوش شاگردانش را امتحان کند، به هر کدام مرغی داد و گفت:«از شما میخواهم جایی بروید که هیچ کس شما را نبیند و آنگاه این مرغها را سر ببرید».
هرکدام از دانشآموزان به سویی شتافتند و دستورِ معلمشان را به اجرا در آوردند،مگر یک شاگرد.معلم از او پرسید:«چرا مانند دوستانت مرغی را که به تو دادم سر نبریدی؟»
پس این دانش آموز با هو ش و زرنگ پاسخ گفت:«زیرا از من خواستی که آن را در جایی سر ببرم که هیچ کس مرا نبیند؛ ولی من هر جا رفتم،دریافتم که از دیدِ خداوند نمیتوانم پنهان بشوم و او هر جا که باشم مرا میبیند زیرا او بینا است و تمام بندگان و آفریدههایش را میبیند».
معلم،دست بر شانه او گذاشت و با خوشحالی گفت:«این درست همان موضوعی بود که میخواستم توجّهتان را به آن جلب کنم.منزّه باد خداوند بینایی که تمام دیدهها را میبیند ولی هیچ دیدهای قادر به مشاهده او نیست.
خداوند تعالی بصیر،(بینا) است.اوست که همه چیز را میبیند حتّی آنچه در اعماق زمین است.او آنچه را که دیدهها درک میکنند و آنچه در دلهاست میبیند.
اگر انسان در حقیقت در این نام پروردگار بصیرتامّل کند و معنای آن را به درستی دریابد،از انجامِ گناهان دوری خواهد کرد.پس او چگونه میتواند گناه کند در حالی که میداندخدا آگاه بر اعمال اوست و بداند که خداوند شاهدِ بر اوست؟آیا از انجام گناه خجالت نمیکشد؟و این گونه است که میبینیم دانشمند بزرگ ابراهیم فرزند ادهم چگونه پاسخ مردی را میدهد که به او میگوید نمیتواند از انجام گناه دوری کند پس پاسخ میدهد:«اگر بخواهی خدا را معصیت کنی،به جایی برو که تو را نبیند».
مردگفت:«چگونه این را از من می خواهی با اینکه تو میدانی هیچ چیز بر خدا چه در آسمانها باشد و چه در زمین،پوشیده نیست؟»
پس ابراهیم فرزند ادهم پاسخ داد:«ای برادر!اگر این را میدانی،آیا از انجام گناه در مقابل او خجالت نمیکشی؟و اوست که به تو روزی بخشیده و نعمت ارزانی داشته»
به راستی خداوند تمام حالات و اوضاع ما را میبیند حتّی در موقع گناه،پس سزاوار است که هرگز ما را در حال انجام گناه مشاهده نکند.این بدین معنی نیست که انسان فرشته است و مرتکب اشتباه نمی شود،بلکه بشر جایز الخطاست.مراد این است که انسان با نفس خود مبارزه کرده و تا جایی که بتواند از انجام خطاها دوری نماید و اگر مرتکب خطایی شد،آن را اصلاح کرده و به درگاه خداوند توبه نماید.فرق میان گناه آدم و گناه ابلیس واضح است.ابلیس از فرمان خداوند سرپیچی نمود واز این گناه پشیمان نشد و به آن اصرار ورزید.پس از درگاه رحمت الهی رانده شد ولی آدم(ع) به دلیل غفلت،خداوند را معصیت نمود،و بر گناه اصرار نورزید و به درگاه خدا توبه کرد و خداوند نیز توبه او را پذیرفت و خدا هم از گناهش در گذشت و او را بخشید:«فتلقّی آدم من ربه کلمات فتاب علیه انه هو التّواب الرّحیم؛پس آدم کلماتی (برای توبه) از پروردگار دریافت کرد همانا که او توبهپذیر و مهربان است».(سوره بقره،آیه 37)
از نعمات خداوند بر بندگانش این است که به آنها بینایی بخشیده تا در آفریدههایش تأمّل کنند،به آنها امر کرد که به آسمانها و زمین بنگرند و (پند گیرند) عبرت بگیرند:«إنّ فی خلق السموات و الارض و اختلاف اللّیل و النّهار لایات لأولی الالباب؛همانا که در آفرینش آسمانها و زمین و تفاوت شب و روز آیاتی است برای صاحبدلان».(سوره آل عمران، آیه 190)
هنگامی که انسان در آفریدههای خداوند دقّت و تأمّل کند، به عظمت و نظم این جهان پی خواهد برد که چه قدر در جهان نشانههایی است که بر وحدانیت آفریدگار دلالت میکند.خداوندی که همه چیز را او آفرید ولی مردم بدون اینکه به این آیات و نشانهها توجهی داشته باشند،بیتفاوت از کنار آنها میگذرند.پروردگارا!از تو میخواهیم که دیدگانمان را روشن سازی و حقیقت را برای ما نمایان کنی و پیروی از آن را به ما عنایت کنی و باطل را برای ما نمایان سازی و دوری از آن را به ما عنایت فرمایی.
هرکدام از دانشآموزان به سویی شتافتند و دستورِ معلمشان را به اجرا در آوردند،مگر یک شاگرد.معلم از او پرسید:«چرا مانند دوستانت مرغی را که به تو دادم سر نبریدی؟»
پس این دانش آموز با هو ش و زرنگ پاسخ گفت:«زیرا از من خواستی که آن را در جایی سر ببرم که هیچ کس مرا نبیند؛ ولی من هر جا رفتم،دریافتم که از دیدِ خداوند نمیتوانم پنهان بشوم و او هر جا که باشم مرا میبیند زیرا او بینا است و تمام بندگان و آفریدههایش را میبیند».
معلم،دست بر شانه او گذاشت و با خوشحالی گفت:«این درست همان موضوعی بود که میخواستم توجّهتان را به آن جلب کنم.منزّه باد خداوند بینایی که تمام دیدهها را میبیند ولی هیچ دیدهای قادر به مشاهده او نیست.
خداوند تعالی بصیر،(بینا) است.اوست که همه چیز را میبیند حتّی آنچه در اعماق زمین است.او آنچه را که دیدهها درک میکنند و آنچه در دلهاست میبیند.
اگر انسان در حقیقت در این نام پروردگار بصیرتامّل کند و معنای آن را به درستی دریابد،از انجامِ گناهان دوری خواهد کرد.پس او چگونه میتواند گناه کند در حالی که میداندخدا آگاه بر اعمال اوست و بداند که خداوند شاهدِ بر اوست؟آیا از انجام گناه خجالت نمیکشد؟و این گونه است که میبینیم دانشمند بزرگ ابراهیم فرزند ادهم چگونه پاسخ مردی را میدهد که به او میگوید نمیتواند از انجام گناه دوری کند پس پاسخ میدهد:«اگر بخواهی خدا را معصیت کنی،به جایی برو که تو را نبیند».
مردگفت:«چگونه این را از من می خواهی با اینکه تو میدانی هیچ چیز بر خدا چه در آسمانها باشد و چه در زمین،پوشیده نیست؟»
پس ابراهیم فرزند ادهم پاسخ داد:«ای برادر!اگر این را میدانی،آیا از انجام گناه در مقابل او خجالت نمیکشی؟و اوست که به تو روزی بخشیده و نعمت ارزانی داشته»
به راستی خداوند تمام حالات و اوضاع ما را میبیند حتّی در موقع گناه،پس سزاوار است که هرگز ما را در حال انجام گناه مشاهده نکند.این بدین معنی نیست که انسان فرشته است و مرتکب اشتباه نمی شود،بلکه بشر جایز الخطاست.مراد این است که انسان با نفس خود مبارزه کرده و تا جایی که بتواند از انجام خطاها دوری نماید و اگر مرتکب خطایی شد،آن را اصلاح کرده و به درگاه خداوند توبه نماید.فرق میان گناه آدم و گناه ابلیس واضح است.ابلیس از فرمان خداوند سرپیچی نمود واز این گناه پشیمان نشد و به آن اصرار ورزید.پس از درگاه رحمت الهی رانده شد ولی آدم(ع) به دلیل غفلت،خداوند را معصیت نمود،و بر گناه اصرار نورزید و به درگاه خدا توبه کرد و خداوند نیز توبه او را پذیرفت و خدا هم از گناهش در گذشت و او را بخشید:«فتلقّی آدم من ربه کلمات فتاب علیه انه هو التّواب الرّحیم؛پس آدم کلماتی (برای توبه) از پروردگار دریافت کرد همانا که او توبهپذیر و مهربان است».(سوره بقره،آیه 37)
از نعمات خداوند بر بندگانش این است که به آنها بینایی بخشیده تا در آفریدههایش تأمّل کنند،به آنها امر کرد که به آسمانها و زمین بنگرند و (پند گیرند) عبرت بگیرند:«إنّ فی خلق السموات و الارض و اختلاف اللّیل و النّهار لایات لأولی الالباب؛همانا که در آفرینش آسمانها و زمین و تفاوت شب و روز آیاتی است برای صاحبدلان».(سوره آل عمران، آیه 190)
هنگامی که انسان در آفریدههای خداوند دقّت و تأمّل کند، به عظمت و نظم این جهان پی خواهد برد که چه قدر در جهان نشانههایی است که بر وحدانیت آفریدگار دلالت میکند.خداوندی که همه چیز را او آفرید ولی مردم بدون اینکه به این آیات و نشانهها توجهی داشته باشند،بیتفاوت از کنار آنها میگذرند.پروردگارا!از تو میخواهیم که دیدگانمان را روشن سازی و حقیقت را برای ما نمایان کنی و پیروی از آن را به ما عنایت کنی و باطل را برای ما نمایان سازی و دوری از آن را به ما عنایت فرمایی.