هوالعالی
آرشیو
چکیده
متن
رسول خدا(ص)امر فرمود که در سجودمان بگوییم:«سبحان ربی الاعلی و بحمده؛منزه باد خداوند بلند مرتبه و سپاس او راست».در این ذکر اقراری است به بلند مرتبگی خداوند و عظمت او و اوست بلند مرتبه‌ترین در مکان و مکانت.
هنگامی که در این نام عظیم دقت می‌کنیم، در می‌یابیم که منزلت و جایگاه خداوند از هر مرتبه و جایگاهی بالاتر است.جایگاهش دست نیافتنی و ذاتش کامل‌ترین است.منزلت او از هر منزلتی بالاتر است و هیچ کس نمی‌تواند به آن نزدیک گردد.هر کس به او پناه برد، عزیز گشت و هر کس از او حمایت خواست، به راه راست هدایت شد؛لیکن کسی که از او دوری جست و تکبّر ورزید، مانند آن است که به دورترین قسمت جهان پرتاب گشته و پست‌ترین آفریده‌ها می‌شود.
شاید از رازهای برگزاری نماز آن است که مسلمانان در هنگام سجود،خداوند بلند مرتبه را به یاد آورده و در حالتی از خشوع و خضوع کامل،او را یاد می‌کنند.رسول خدا(ص) می‌فرماید:«نزدیک‌ترین حالت بنده به خدا هنگام سجود است». سجود اعترافی است به عظمت خداوند و بلند مرتبگی او،چرا که در هنگام سجود بالاترین قسمت بدن انسان به زمین می‌آید تا در برابر خدا خاشع و خاضع باشد.هنگامی که بدن این گونه در برابر خدا به پایین بیاید، روح بالا رفته و نشان و منزلت می‌یابد و هنگامی که بنده در برابر جلال خداوند به سجده می‌افتد،خداوند به او قدر و منزلت و شأن و والایی می‌بخشد:«…یرفع اللّه الّذین آمنوا منکم و الّذین أوتوا العلم درجات؛خدواند مقام اهل ایمان و دانشمندان را رفیع می‌گرداند».(سوره مجادله، آیه 11)
نام خداوند (العلی) (بلند مرتبه) به همراه نام‌های دیگر او:العظیم، الکبیر و الحکیم آمده که تأکیدی است بر بلند مرتبگی خداوند و منزلت رفیع او و دلیلی است بر عظمت مطلقش.اوست عظیمی که مستحق این بلند مرتبگی و این جایگاه است. اوست بلند مرتبه بزرگی که کبریایی از آن اوست.اوست بلند مرتبه حکیمی که امور خلق و نظام آفرینش را با حکمت خود اداره می‌نماید و هیچ عملی را بدون حکمت لایتناهی انجام نمی‌دهد.
خداوند متعال می‌فرماید:«و ما کان لبشر ان یکلّمه اللّه إلاّ وحیاً او من وراء حجاب او یرسل رسولا فیوحی بإذنه ما یشاء انّه علی حکیم؛ـ از رسولان ـ هیچ بشری را یارای آن نباشد که با خدا سخن گوید مگر بواسطه وحی یا از پس پرده غیب عالم یا رسولی بفرستد تا به امر خدا هر چه او خواهد وحی کند؛البته که او خدای دانا و بلند مرتبه است».(سوره شوری،آیه 51)
نیز می‌فرماید:«ذلک بانّ اللّه هو الحقّ و أنّ ما یدعون من دونه هو الباطل و أن اللّه هو العلی الکبیر؛حقیقت این است که خدای یکتا حق مطلق است و هر چه جزاو خوانند باطل صرف است و علو مقام و بزرگی شأن مخصوص ذات پاک خداست».(سوره حج،آیه 62)
از رسول خدا(ص) نقل می‌شود که در شب معراج صدای تسبیح خداوند را از آسمان‌ها شنید که می‌گفت:«منزه باد خداوند بلند مرتبه» بله،منزه باد خداوند بلند مرتبه،صاحب جلال و کمال،خداوندی که هیچ کس بالای مرتبه و منزلت او نیست و هیچ کس در قدر منزلت با او برابری نمی‌کند،اوست بلند مرتبه‌ترین.«الرحمن علی العرش استوی».«و إن من شیء إلاّ یسبح بحمده و لکن لاتفقهون تسبیحهم؛و هیچ موجودی نیست جز آنکه ذکرش تسبیح و ستایش حضرت اوست ولیکن شما تسبیح آنها را نمی‌فهمید».(سوره اسراء،آیه 44) و به همین دلیل است که اسلام تکبیر را در این مناسبت‌ها قرار داد تا نموداری باشد از بهجت و سرور،تکبیر را آغازگر نماز قرار داد تا دلیلی باشد برای شتافتن مردم به سوی آن،همان‌گونه که مناسب جایگاه آن است.
انسان بزرگ، انسانی است که به خداوند نزدیک باشد، کسی که به اطرافیانش از:علم، کرم و دانش خود ببخشد وکمال بنده در:عقل، اخلاق، علم و اطلاعات او از خدا می‌باشد.
حضرت عیسی (ع) می‌فرماید:هر که علم داشت و به آن عمل کرد، در آسمان‌ها (بزرگ) خوانده می‌شود.
خداوندا! ای بلند مرتبه و ای بزرگ! از تو می‌خواهیم که به ما بزرگی منزلت و قدر بخشی و از برکاتت بر ما ارزانی داری، ما را از خطا و فراموشی به دور داری تا دل‌های بزرگ و همت‌های والا در اطاعت از تو داشته باشیم.
هنگامی که در این نام عظیم دقت می‌کنیم، در می‌یابیم که منزلت و جایگاه خداوند از هر مرتبه و جایگاهی بالاتر است.جایگاهش دست نیافتنی و ذاتش کامل‌ترین است.منزلت او از هر منزلتی بالاتر است و هیچ کس نمی‌تواند به آن نزدیک گردد.هر کس به او پناه برد، عزیز گشت و هر کس از او حمایت خواست، به راه راست هدایت شد؛لیکن کسی که از او دوری جست و تکبّر ورزید، مانند آن است که به دورترین قسمت جهان پرتاب گشته و پست‌ترین آفریده‌ها می‌شود.
شاید از رازهای برگزاری نماز آن است که مسلمانان در هنگام سجود،خداوند بلند مرتبه را به یاد آورده و در حالتی از خشوع و خضوع کامل،او را یاد می‌کنند.رسول خدا(ص) می‌فرماید:«نزدیک‌ترین حالت بنده به خدا هنگام سجود است». سجود اعترافی است به عظمت خداوند و بلند مرتبگی او،چرا که در هنگام سجود بالاترین قسمت بدن انسان به زمین می‌آید تا در برابر خدا خاشع و خاضع باشد.هنگامی که بدن این گونه در برابر خدا به پایین بیاید، روح بالا رفته و نشان و منزلت می‌یابد و هنگامی که بنده در برابر جلال خداوند به سجده می‌افتد،خداوند به او قدر و منزلت و شأن و والایی می‌بخشد:«…یرفع اللّه الّذین آمنوا منکم و الّذین أوتوا العلم درجات؛خدواند مقام اهل ایمان و دانشمندان را رفیع می‌گرداند».(سوره مجادله، آیه 11)
نام خداوند (العلی) (بلند مرتبه) به همراه نام‌های دیگر او:العظیم، الکبیر و الحکیم آمده که تأکیدی است بر بلند مرتبگی خداوند و منزلت رفیع او و دلیلی است بر عظمت مطلقش.اوست عظیمی که مستحق این بلند مرتبگی و این جایگاه است. اوست بلند مرتبه بزرگی که کبریایی از آن اوست.اوست بلند مرتبه حکیمی که امور خلق و نظام آفرینش را با حکمت خود اداره می‌نماید و هیچ عملی را بدون حکمت لایتناهی انجام نمی‌دهد.
خداوند متعال می‌فرماید:«و ما کان لبشر ان یکلّمه اللّه إلاّ وحیاً او من وراء حجاب او یرسل رسولا فیوحی بإذنه ما یشاء انّه علی حکیم؛ـ از رسولان ـ هیچ بشری را یارای آن نباشد که با خدا سخن گوید مگر بواسطه وحی یا از پس پرده غیب عالم یا رسولی بفرستد تا به امر خدا هر چه او خواهد وحی کند؛البته که او خدای دانا و بلند مرتبه است».(سوره شوری،آیه 51)
نیز می‌فرماید:«ذلک بانّ اللّه هو الحقّ و أنّ ما یدعون من دونه هو الباطل و أن اللّه هو العلی الکبیر؛حقیقت این است که خدای یکتا حق مطلق است و هر چه جزاو خوانند باطل صرف است و علو مقام و بزرگی شأن مخصوص ذات پاک خداست».(سوره حج،آیه 62)
از رسول خدا(ص) نقل می‌شود که در شب معراج صدای تسبیح خداوند را از آسمان‌ها شنید که می‌گفت:«منزه باد خداوند بلند مرتبه» بله،منزه باد خداوند بلند مرتبه،صاحب جلال و کمال،خداوندی که هیچ کس بالای مرتبه و منزلت او نیست و هیچ کس در قدر منزلت با او برابری نمی‌کند،اوست بلند مرتبه‌ترین.«الرحمن علی العرش استوی».«و إن من شیء إلاّ یسبح بحمده و لکن لاتفقهون تسبیحهم؛و هیچ موجودی نیست جز آنکه ذکرش تسبیح و ستایش حضرت اوست ولیکن شما تسبیح آنها را نمی‌فهمید».(سوره اسراء،آیه 44) و به همین دلیل است که اسلام تکبیر را در این مناسبت‌ها قرار داد تا نموداری باشد از بهجت و سرور،تکبیر را آغازگر نماز قرار داد تا دلیلی باشد برای شتافتن مردم به سوی آن،همان‌گونه که مناسب جایگاه آن است.
انسان بزرگ، انسانی است که به خداوند نزدیک باشد، کسی که به اطرافیانش از:علم، کرم و دانش خود ببخشد وکمال بنده در:عقل، اخلاق، علم و اطلاعات او از خدا می‌باشد.
حضرت عیسی (ع) می‌فرماید:هر که علم داشت و به آن عمل کرد، در آسمان‌ها (بزرگ) خوانده می‌شود.
خداوندا! ای بلند مرتبه و ای بزرگ! از تو می‌خواهیم که به ما بزرگی منزلت و قدر بخشی و از برکاتت بر ما ارزانی داری، ما را از خطا و فراموشی به دور داری تا دل‌های بزرگ و همت‌های والا در اطاعت از تو داشته باشیم.
تبلیغات
