صابر کیست؟
آرشیو
چکیده
متن
صـد هـزاران کـیمیا حـق آفـریـد کیمـیایی همـچو صـبر آدم ندیـد
صبر کردن جان تسبیحات تسـت صبر کن کآنست تسبیـح درسـت
معنای صبر
هیـچ تسبیـحی نـدارد آن درج صبر کن کالصبر مفتاح الفرج
«صَبر»در اصطلاح به معنای؛تحمّل ناملایمات و سختی‌هاست.
صبر بر دو نوع است:
1ـ صبر بدنی
2ـ صبر نفسانی
صبر به معنای «شجاعت» که ضد «ترس» است.و صبر به معنای «حلم» که ضد «غضب» است.و صبر به معنای «سعه صدر» که ضد «کم طاقتی و جزع و فزع کردن » است.و صبر به معنای «کتمان» که ضد «اشاعه» می‌باشد .و صبر به معنای «زهد» که ضد «اسراف» می‌باشد .و صبر به معنای «قناعت» که ضد «زیاده طلبی» است و… همه و همه به قسم دوم که شکیبایی در مقابل نفس سرکش و خواهش‌های هوا و هوس است، می‌باشد.
صبر مختص انسان‌هاست و حیوانات صفت صبر ندارند؛زیرا که از بس ناقص‌اند ـ و اگر هم داشته باشند غریزی است نه اختیاری و کمالی محسوب نمی‌شود ـ و ملائک نیز این صفت را ندارند؛زیرا که از شهوات رسته‌اند،
پـس جفـاهـایی کـه آمـد از خـد بــهر آن آمــد که تـــا زایـد صـفا
حق تعـالی گرم و سرد ورنج و درد بـر دل مــا می‌نهـد ای شـیر مـرد
خوف و جوع و نقص اموال و بدن جمله بهـر نقد جـان ظاهـر شـدن
رنج گنـج آمـد که راحتها دروسـت مغز تازه شـد چو بخراشید پوسـت
ناخـوش او خـوش بود بر جان من جان فــدای یــار دل رنـجان مـن
انواع صبر:
صبر را سلّم کنم سوی درج تا بـرآیم بـر سـر بـام فـرج
حضرت علی (ع) می‌فرماید:صبر بر سه گونه است:
1. صبر بر معصیت؛ 2. صبر بر طاعت؛ 3. صبر بر مصیبت.
صبر بر طاعت
چون انسان علاقمند به سروری و آقایی است، لذا از عبودیت و بندگی خوشش نمی‌آید .در واقع صبر برطاعت یک نوع مبارزه است با صفات منفی و این نوع صبر نیازمند است به:
الف)صبر پیش از انجام عمل؛ به این معنی که انسان باید قبل از انجام عمل، نیت خویش را خالص گرداند. خداوند می‌فرماید:
«و ما امروا الاّ لیعبدوا اللّه مخلصین له الدین حنفاء؛ امر نشدند مگر این که خدا را در حالی که دین خویش را خالص کرده‌اند،عبادت کنند».(سوره بینه،آیه 5)
ای که صبرت نیست از پاک و پلید صبـر چـون داری از آن کـت آفرید
ب) صبر به هنگام انجام طاعت؛ به این معنی که در اثنای عمل از خداوند غافل نشود.
هر که را بینی یـکی جـامـه درست دانکه او آن را بصبر و شکر جست
هـر کـه را بینـی بـرهنـه و بـی‌نـو هسـت بـر بـی‌صبـری او آن گـو
ج) صبر بعد از انجام عمل؛ بعد از این که عملی انجام گرفت باید مراقب بود که دچار ریا نشود و صاحب آن دچار عجب و غرور نگردد که هر دو موجب بطلان عمل است .
صبر بر مصیبت
هیچ بنده مؤمنی نیست که مصیبت نبیند، دنیا محل بلا و مصیبت است، از دست دادن سلامتی و پدر و مادر و فرزند و نزدیکان و اموال و… مصایبی است که برای هر فردی ممکن است پیش آید.
گفت پیغمبر خداش ایمان نداد هر که را نبود صبـوری در نـهاد
دوم آنکه؛توجه داشته باشد افرادی که بهتر از او بودند نیز به این بلایا و مصایب گرفتار شده‌اند.
و سوم این که؛ از زندگی بزرگان و برخورد آنها با مصایب درس بیاموزد و زندگی آنها را سرمشق برنامه‌های خود قرار دهد.
صبــر جمــله انبیــا بـــا منــکران کردشان خاص حق و صاحب قران
صبر بر معصیت
آدمی باید صبر و خویشتن داری کند تا گناه و معصیت نکند و دل که حریم الهی است به گناه آلوده نشود. سخت‌ترین صبرها، صبر بر گناهی است که آسان و راحت انجام گیرد، بخصوص این که انسان به آن عادت کرده باشد. هر چه ظرف وجودی انسان بزرگتر باشد و انسان سعه صدر داشته باشد، تحمّل و صبر انسان ـ در برابر طاعت، مصیبت و معصیت ـ بیشتر و راحترخواهد بود،
در بـلای او مـرا صـد لــذت است محنت او موجب صد نعمت است
من عــجـب دارم ز جـویـای صـف کـو گــریزد وقـت صیــقل از جل
راه تحمیل صبر و فضیلت آن
دو چیز است که هم به انسان صبر و شکیبایی می‌دهد و هم آن را تقویت می‌کند:
1. تقویت کردن مبانی دینی؛2. ضعیف کردن محرک هوای نفس و شهوت.
که هر دو امر با نماز تحصیل می‌شود:«و استعینوا بالصّبر و الصّلوة و انّها لکبیرة الاّ علی الخاشعین؛ (سوره بقره، آیه 45)
مرا غرض ز نماز آن بود که یـک ساعت غـم فــراق تـــو را بـا تــو راز بـگذارم
و گرنه این چه نمازی بود که هر ساعت نشسته روی به مـحراب و دل به بـازارم
اگر نماز با حضور خوانده شود، پوچی و بی‌هدفی را از زندگی دور می‌کند و افق و چشم انداز زندگی روشنی را برای انسان نمایان می‌کند.
بشنو از اخبار آن صدر صدور لا صـلاة تــم الاّ بالحــضور
حضرت علی (ع) در دعای کمیل می‌فرماید:بر عذاب تو صبر کنم؛اما چگونه بر فراق تو صبر و تحمل داشته باشم.»
صبر بر فراق و جدایی دوست از همه صبرها مشکل‌تر است.رنگ و بوی همه چیز با جدایی و فراق تغییر می‌کند.حال چه کسی از خداوند مهربان‌تر و صمیمی‌تر است
پس باید صبر و استقامت کرد و هر آنچه او گفته انجام دهیم و هر آنچه او گفته انجام ندهید،انجام ندهیم که می‌فرماید:«و عسی ان تکرهوا شیئاً و هو خیر لکم و عسی ان تحبّوا شیئاً و هو شرّ لکم».(سوره بقره،آیه 216)
صبر کردن جان تسبیحات تسـت صبر کن کآنست تسبیـح درسـت
معنای صبر
هیـچ تسبیـحی نـدارد آن درج صبر کن کالصبر مفتاح الفرج
«صَبر»در اصطلاح به معنای؛تحمّل ناملایمات و سختی‌هاست.
صبر بر دو نوع است:
1ـ صبر بدنی
2ـ صبر نفسانی
صبر به معنای «شجاعت» که ضد «ترس» است.و صبر به معنای «حلم» که ضد «غضب» است.و صبر به معنای «سعه صدر» که ضد «کم طاقتی و جزع و فزع کردن » است.و صبر به معنای «کتمان» که ضد «اشاعه» می‌باشد .و صبر به معنای «زهد» که ضد «اسراف» می‌باشد .و صبر به معنای «قناعت» که ضد «زیاده طلبی» است و… همه و همه به قسم دوم که شکیبایی در مقابل نفس سرکش و خواهش‌های هوا و هوس است، می‌باشد.
صبر مختص انسان‌هاست و حیوانات صفت صبر ندارند؛زیرا که از بس ناقص‌اند ـ و اگر هم داشته باشند غریزی است نه اختیاری و کمالی محسوب نمی‌شود ـ و ملائک نیز این صفت را ندارند؛زیرا که از شهوات رسته‌اند،
پـس جفـاهـایی کـه آمـد از خـد بــهر آن آمــد که تـــا زایـد صـفا
حق تعـالی گرم و سرد ورنج و درد بـر دل مــا می‌نهـد ای شـیر مـرد
خوف و جوع و نقص اموال و بدن جمله بهـر نقد جـان ظاهـر شـدن
رنج گنـج آمـد که راحتها دروسـت مغز تازه شـد چو بخراشید پوسـت
ناخـوش او خـوش بود بر جان من جان فــدای یــار دل رنـجان مـن
انواع صبر:
صبر را سلّم کنم سوی درج تا بـرآیم بـر سـر بـام فـرج
حضرت علی (ع) می‌فرماید:صبر بر سه گونه است:
1. صبر بر معصیت؛ 2. صبر بر طاعت؛ 3. صبر بر مصیبت.
صبر بر طاعت
چون انسان علاقمند به سروری و آقایی است، لذا از عبودیت و بندگی خوشش نمی‌آید .در واقع صبر برطاعت یک نوع مبارزه است با صفات منفی و این نوع صبر نیازمند است به:
الف)صبر پیش از انجام عمل؛ به این معنی که انسان باید قبل از انجام عمل، نیت خویش را خالص گرداند. خداوند می‌فرماید:
«و ما امروا الاّ لیعبدوا اللّه مخلصین له الدین حنفاء؛ امر نشدند مگر این که خدا را در حالی که دین خویش را خالص کرده‌اند،عبادت کنند».(سوره بینه،آیه 5)
ای که صبرت نیست از پاک و پلید صبـر چـون داری از آن کـت آفرید
ب) صبر به هنگام انجام طاعت؛ به این معنی که در اثنای عمل از خداوند غافل نشود.
هر که را بینی یـکی جـامـه درست دانکه او آن را بصبر و شکر جست
هـر کـه را بینـی بـرهنـه و بـی‌نـو هسـت بـر بـی‌صبـری او آن گـو
ج) صبر بعد از انجام عمل؛ بعد از این که عملی انجام گرفت باید مراقب بود که دچار ریا نشود و صاحب آن دچار عجب و غرور نگردد که هر دو موجب بطلان عمل است .
صبر بر مصیبت
هیچ بنده مؤمنی نیست که مصیبت نبیند، دنیا محل بلا و مصیبت است، از دست دادن سلامتی و پدر و مادر و فرزند و نزدیکان و اموال و… مصایبی است که برای هر فردی ممکن است پیش آید.
گفت پیغمبر خداش ایمان نداد هر که را نبود صبـوری در نـهاد
دوم آنکه؛توجه داشته باشد افرادی که بهتر از او بودند نیز به این بلایا و مصایب گرفتار شده‌اند.
و سوم این که؛ از زندگی بزرگان و برخورد آنها با مصایب درس بیاموزد و زندگی آنها را سرمشق برنامه‌های خود قرار دهد.
صبــر جمــله انبیــا بـــا منــکران کردشان خاص حق و صاحب قران
صبر بر معصیت
آدمی باید صبر و خویشتن داری کند تا گناه و معصیت نکند و دل که حریم الهی است به گناه آلوده نشود. سخت‌ترین صبرها، صبر بر گناهی است که آسان و راحت انجام گیرد، بخصوص این که انسان به آن عادت کرده باشد. هر چه ظرف وجودی انسان بزرگتر باشد و انسان سعه صدر داشته باشد، تحمّل و صبر انسان ـ در برابر طاعت، مصیبت و معصیت ـ بیشتر و راحترخواهد بود،
در بـلای او مـرا صـد لــذت است محنت او موجب صد نعمت است
من عــجـب دارم ز جـویـای صـف کـو گــریزد وقـت صیــقل از جل
راه تحمیل صبر و فضیلت آن
دو چیز است که هم به انسان صبر و شکیبایی می‌دهد و هم آن را تقویت می‌کند:
1. تقویت کردن مبانی دینی؛2. ضعیف کردن محرک هوای نفس و شهوت.
که هر دو امر با نماز تحصیل می‌شود:«و استعینوا بالصّبر و الصّلوة و انّها لکبیرة الاّ علی الخاشعین؛ (سوره بقره، آیه 45)
مرا غرض ز نماز آن بود که یـک ساعت غـم فــراق تـــو را بـا تــو راز بـگذارم
و گرنه این چه نمازی بود که هر ساعت نشسته روی به مـحراب و دل به بـازارم
اگر نماز با حضور خوانده شود، پوچی و بی‌هدفی را از زندگی دور می‌کند و افق و چشم انداز زندگی روشنی را برای انسان نمایان می‌کند.
بشنو از اخبار آن صدر صدور لا صـلاة تــم الاّ بالحــضور
حضرت علی (ع) در دعای کمیل می‌فرماید:بر عذاب تو صبر کنم؛اما چگونه بر فراق تو صبر و تحمل داشته باشم.»
صبر بر فراق و جدایی دوست از همه صبرها مشکل‌تر است.رنگ و بوی همه چیز با جدایی و فراق تغییر می‌کند.حال چه کسی از خداوند مهربان‌تر و صمیمی‌تر است
پس باید صبر و استقامت کرد و هر آنچه او گفته انجام دهیم و هر آنچه او گفته انجام ندهید،انجام ندهیم که می‌فرماید:«و عسی ان تکرهوا شیئاً و هو خیر لکم و عسی ان تحبّوا شیئاً و هو شرّ لکم».(سوره بقره،آیه 216)
تبلیغات
