شرک نوین

سوره «ملک» شصت و هفتمین سوره قرآن و از سوره‌های مکی است.غرض اصلی سوره،بیان ربوبیت و تدبیر الهی در سراسر جهان هستی است. سوره مبارکه ملک با پندارهای گروهی که تصور می‌کنند خداوند جهان را آفریده و سپس اداره آن را به دیگران واگذار نموده، به شدت مبارزه می‌کند.این پندار باطل در گذشته با پرستش بت‌ها و روزی خواستن از آنها و امروزه با چشم داشتن به یاری و توانایی دیگران و غفلت از یاری خدای «رب العالمین» تجلی یافته است.
سوره ملک از سه بخش اصلی تشکیل شده است:بخش اول که ایات 1 تا 5 را در برمی‌گیرد به مفهوم ربوبیت گسترده الهی و دلایل آن اشاره می‌کند.در نخستین ایه با استفاده از کلمه «تبارک» خداوند را سرچشمه هر خیر و برکتی می‌داند و می‌فرماید:تفکر در سه نکته جان و روح آدمی را برای پذیرش این حقیقت آماده می‌سازد.
اول آن که؛به قدرت نامحدود خداوند برای تصرف در جهان هستی توجه کند.(هو علی کل شی قدیر)
دوم آن که،نداند که مرگ و حیات انسان به دست خداست نه کس دیگر.
سوم این که، در نظم استوار و خلل ناپذیری که بر جهان هستی حاکم است توجه کند تا بفهمد چگونه خداوند جهان را اداره می‌کند و چرا هر خیر و برکتی را تنها از خداوند می‌توان انتظار داشت.
اگر کسی باز هم در این حقیقت آشکار شک دارد و روزی رسانی خدا را نسیه می‌داند، به عظمت آسمان و ستارگان آن بنگرید و از خود بپرسد که ایا خدایی که جهانی را با این عظمت آفریده است از برآوردن نیازهای کوچک و حقیر من عاجز است؟!
بخش دوم سوره که شامل ایات (6 ـ 14) است درباره تأثیر اعتقاد به ربوبیت الهی در سرنوشت انسان‌هاست، این ایات نشان می‌دهند که چگونه اعتقاد به ربوبیت الهی در آرامش روحی و سعادت اخروی انسان تأثیر دارد و از طرف دیگر عدم اعتقاد به ربوبیت الهی عذاب درونی و بدبختی جاودان او تأثیر گذار است.
این واقعیت با ترسیم کیفیت عذاب منکران ربوبیت الهی با رساترین عبارات بیان می‌شود.به فرموده این ایات، هنگامی که کفار در دوزخ افکنده می‌شوند،صدای وحشتناک و گوش خراشی را می‌شنوند که همچون باد سهمگینی آنها را به درون خود می‌کشد در حالی که جهنم بسیار گرم و جوشان است و آتش آن فوران زده و بالا و پایین می‌رود و همراه با خود، کافران را نیز مانند نخود در دیگ جوشان بالا و پایین می‌کند.
آنگاه در یک جمله سرانجام مؤمنان را بیان کرده و به آنان آرامش، آسایش و پاداش بزرگ را وعده می‌دهد.
بخش سوم سوره درباره نشانه‌های ربوبیت الهی در گستره هستی است و ایات (15 ـ 30) را در برمی‌گیرد.در این بخش خداوند از انسان‌ها می‌خواهد تا با دقت و مطالعه در پدیده‌های طبیعی و اتفاقات ساده‌ای که به طور روزمره در اطراف آنها روی می‌دهد به قدرت خداوند و نقش بی‌بدیل او در اداره جهان و روزی رسانی به انسان پی ببرند و ناتوانی کسانی را که به جای خدا مورد توجه و پرستش واقع می‌شوند، درک کنند. در این بخش به واقعیت‌ها و نعمت‌های زیر اشاره می‌فرماید:
1. آرامش زمین و رام بودن آن در برابر انسان‌ها
بهترین دلیل بر اینکه خداوند ربّ و مدبّر زندگی دنیوی انسان است،همین است که او را در زمین جای داده و زمین را برای زندگی انسان رام کرده است و شرایطی بوجود آورده که انسان براحتی می‌تواند در زمین تلاش کرده و رزق و روزی خود را بدست آورد، حتی مرگ و بعثت مجدد آدمی را نیز به زمین مرتبط کرده است.
2. پرواز پرندگان
دومین نشانه ربوبیت الهی، پرواز پرندگان در آسمان است؛یعنی همان چیزی که هر روز صدها و هزاران نمونه آن را شاهدیم.ایا اگر همه قدرت‌های عالم جمع شوند تا پرندگانی مانند شتر مرغ که شرایط لازم برای پرواز را ندارد در هوا به پرواز در آورند، می‌توانند چنین کنند؟
3. ناتوانی مددکاران خیالی
سومین نکته‌ای که حاکمیت بی‌رقیب خداوند را در تدبیر جهان ثابت می‌کند این است که انسان به هر کس غیر از خدا دل ببندد و هر که از غیر خدا یاری جوید،سرانجام پشیمان شده و به ناتوانی آنها پی می‌برد و متوجه می‌شود که آنان بسیار ضعیف‌تر از آن هستند که او را یاری دهند. ایا اگر خداوند رزق و روزی خود را از شما دریغ دارد این یاوران خیالی که به پول و قدرت آنها فریفته شده‌اید،می‌توانند رزق و روزی شما را فراهم آورند. شکی نیست که آنها ناتوان‌تر از آن هستند که چنین کنند.افرادی که دل به غیر خدا بسته‌اند در زندگی با مشکلات و موانع بسیاری روبرو می‌شوند و هرگز به هدف و مقصد خود نمی‌رسند، حالت آنها مانند کسی است که راه پر پیچ و خمی را بخواهد با سینه خیز (مکباً علی وجهه) طی کند. معلوم است که چنین کسی به دلیل آنکه نه پستی‌ها و نه بلندی‌های مسیر خود را می‌بیند با مشکلات زیادی مواجه شده و هنوز از چاله در نیامده در چاه می‌افتد؛ اما مؤمنان همانند کسانی هستند که با قامتی کشیده در جاده گام برمی‌دارند.
4.اداره شدن همه مراحل زندگی انسان با قوانین الهی
دلیل دیگر بر ربوبیت گسترده الهی به آفرینش بشر باز می‌گردد.خداوند با خلقت آدمی و فراهم آوردن ابزار و لوازم کسب کمالات نفسانی، بزرگترین تدبیر را در اداره حیات انسانی بکار برده است،تدبیری که به اقتضای مقام ربوبیت،قبل از تولد انسان شروع شده و تا زمان مرگ او ادامه خواهد یافت.پس از مرگ نیز در زمان مشخصی انسان‌ها را از خاک فرا می‌خواند و به محاسبه اعمال آنها می‌پردازد.
در انتها با عباراتی لطیف و زیبا، یکی دیگر از نشانه‌های حاکمیت خداوند را در جهان، توانایی او در جاری کردن یا فرو بردن آنها در زمین می‌داند.از پیامبر اکرم (ص) می‌خواهد که از کافران بپرسد که اگر آب‌های شما در زمینی فرو رود، جز خدا چه کسی می‌تواند آب جاری را در دسترس شما قرار دهد؟!