داستان‌های قرآنی:خوبان را بشناسیم
آرشیو
چکیده
متن
در این نوشتار، به ذکر صفات عباد‌الرحمن می‌پردازیم و تذکر این نکته ضروری است که خصوصیات و ویژگی‌هایی که در این آیات (63 ـ 75 سوره‌ی فرقان) برای آنان ذکر شده است، برخی به جنبه‌های اعتقادی و برخی دیر به جنبه‌ی اخلاقی، اجتماعی و فردی پرداخته. روی هم رفته مجموعه‌ای از والاترین ارزش‌های انسانی هستند.
1. تواضع و فروتنی
عباد‌الرحمن آنانی هستند که با تواضع و فروتنی به روی زمین راه می‌روند. در واقع نخستین توصیفی که از عباد‌الرحمن شده است، نفی کبر و غرور و خود‌خواهی است که در تمام اعمال انسان و حتی در چگونگی راه رفتن او آشکار می‌شود.
2. حلم و بردباری
زمانی که جاهلان به آنان خطاب جاهلانه کنند، با سلام و بیان خوش جواب می‌دهند.
افراد نادان و جاهل وقتی به این انسان‌های شایسته می‌رسند و به آنان سخنان زشت می‌گویند و مسخره‌شان می‌کنند، آنان با صبر و بردباری به آنها پاسخ شایسته می‌دهند.
3. شب‌زنده‌داری
آنان کسانی هستند که با دل و جان، شب را با سجده و قیام صبح می‌کنند.
نیمه‌ی شب با خدا راز و نیاز می‌کنند و با وجود خستگی روز و شیرینی خواب، بدون ریا و تظاهر با پروردگارشان راز و نیاز کرده و روح و جان خویش را از آلودگی‌ها پاک می‌کنند.
4. ترس از مجازات و کیفر الهی
آنان دائم با دعا و تضرع می‌گویند: پروردگارا! عذاب جهنم را از ما بر‌گردان که عذابی سخت و مهلک است. آنان شب‌ها را با یاد خدا صبح کنند و روز را با نیکی به خلق شب کنند و دائم در حال دعا هستند.
5. اعتدال در انفاق
آنان هنگام انفاق به مسکینان ،اسراف نکرده و بخل هم نمی‌ورزند؛ بلکه در بخشش و احسان، میانه‌رو و معتدل می‌باشند و از هر گونه افراط و تفریط در کارها، مخصوصاً در مسائل انفاق به دور هستند.
6. توحید خالص
آنان کسانی هستند که معبود دیگری را با خداوند نمی‌خوانند.
آنها از هر گونه شرک و دوگانه و یا چند گانه پرستی به دور هستند حضرت علی(ع) می‌فرماید: هر‌کسی خدا را یاد کند، خدا او را یاد می‌کند؛ و همانا دوام ذکر خدا، دل و اندیشه را روشن می‌سازد.
7. احترام به نفوس
نفس و جانی را که خداوند محترم گردانیده، جز به حق نمی‌کشند و هرگز دستشان به خون پاکی آلوده نخواهد شد.
8. پرهیز از زنا
دامان عفتشان هرگز آلوده نمی‌شود و زنا نمی‌کنند. آنها بر سر دو راهی کفر و ایمان، ایمان را بر سر دو راهی امنیت و نا‌امنی، امنیت را؛ و بر سر دو راهی پاکی و آلودگی، پاکی را انتخاب می‌کنند. آنها محیطی خالص از هر گونه شرک، نا‌امنی، بی‌عفتی و نا‌پاکی با تلاش و کوشش خود فراهم می‌سازند.
9. عدم حضور در صحنه‌ی باطل
آنان کسانی هستند که شهادت به باطل نمی‌دهند، در قرآن کریم و روایات از آن به عنوان یک گناه عظیم یاد شده است.
10. کریمانه از لغو گذشتن
چون با لغو مواجه شوند، بزرگ‌وارانه از آن می‌گذرند. لغو، هر عمل یا گفته‌ای است که هدف عقلانی نداشته باشد. بنابراین عباد‌الرحمن، اگر از جایی بگذرند که اهل لغو و انسان‌های غافل به هرزگی و لغو‌گویی سرگرم باشند، مجذوب عیش و نوش آنان نگردیده و با متانت و بزرگواری می‌گذرند و در لغو و هرزگی آنان شرکت نمی‌کنند و فساد جدیدی به وجود نمی‌آورند. در حقیقت آنها نه در مجلس باطل حضور پیدا می‌کنند و نه آلوده‌ی لغو و بیهودگی می‌شوند.
11. تدبّر در آیات الهی
هر گاه آیات پروردگارشان به آنها گوشزد شود کر و کور روی آن نمی‌افتند. چشمی بینا و گوشی شنوا به هنگام برخورد با آیات پروردگار دارند.
12. دعا و در‌خواست‌ه
از خداوند، همسران و فرزندان صالح و شایسته درخواست می‌کنند.
پیوسته از درگاه خداوند می‌خواهند و می‌گویند: پروردگارا! از همسران و فرزندان ما کسانی قرار ده که مایه‌ی روشنی چشم ما گردند.
عباد‌الرحمن توجه خاصی به تربیت فرزند و خانواده‌ی خویش دارند و برای خود در برابر آنها مسئولیت فوق‌العاده‌ای قائل‌اند.
امام صادق(ع) می‌فرماید: رسول خدا(ص) فرمود: فرزند صالح و شایسته، گیاه خوشبویی است از جانب خداوند که آن را میان بندگان خود تقسیم فرموده، به راستی که ریحانه‌های من از دنیا حسن و حسین می‌باشند.
1. تواضع و فروتنی
عباد‌الرحمن آنانی هستند که با تواضع و فروتنی به روی زمین راه می‌روند. در واقع نخستین توصیفی که از عباد‌الرحمن شده است، نفی کبر و غرور و خود‌خواهی است که در تمام اعمال انسان و حتی در چگونگی راه رفتن او آشکار می‌شود.
2. حلم و بردباری
زمانی که جاهلان به آنان خطاب جاهلانه کنند، با سلام و بیان خوش جواب می‌دهند.
افراد نادان و جاهل وقتی به این انسان‌های شایسته می‌رسند و به آنان سخنان زشت می‌گویند و مسخره‌شان می‌کنند، آنان با صبر و بردباری به آنها پاسخ شایسته می‌دهند.
3. شب‌زنده‌داری
آنان کسانی هستند که با دل و جان، شب را با سجده و قیام صبح می‌کنند.
نیمه‌ی شب با خدا راز و نیاز می‌کنند و با وجود خستگی روز و شیرینی خواب، بدون ریا و تظاهر با پروردگارشان راز و نیاز کرده و روح و جان خویش را از آلودگی‌ها پاک می‌کنند.
4. ترس از مجازات و کیفر الهی
آنان دائم با دعا و تضرع می‌گویند: پروردگارا! عذاب جهنم را از ما بر‌گردان که عذابی سخت و مهلک است. آنان شب‌ها را با یاد خدا صبح کنند و روز را با نیکی به خلق شب کنند و دائم در حال دعا هستند.
5. اعتدال در انفاق
آنان هنگام انفاق به مسکینان ،اسراف نکرده و بخل هم نمی‌ورزند؛ بلکه در بخشش و احسان، میانه‌رو و معتدل می‌باشند و از هر گونه افراط و تفریط در کارها، مخصوصاً در مسائل انفاق به دور هستند.
6. توحید خالص
آنان کسانی هستند که معبود دیگری را با خداوند نمی‌خوانند.
آنها از هر گونه شرک و دوگانه و یا چند گانه پرستی به دور هستند حضرت علی(ع) می‌فرماید: هر‌کسی خدا را یاد کند، خدا او را یاد می‌کند؛ و همانا دوام ذکر خدا، دل و اندیشه را روشن می‌سازد.
7. احترام به نفوس
نفس و جانی را که خداوند محترم گردانیده، جز به حق نمی‌کشند و هرگز دستشان به خون پاکی آلوده نخواهد شد.
8. پرهیز از زنا
دامان عفتشان هرگز آلوده نمی‌شود و زنا نمی‌کنند. آنها بر سر دو راهی کفر و ایمان، ایمان را بر سر دو راهی امنیت و نا‌امنی، امنیت را؛ و بر سر دو راهی پاکی و آلودگی، پاکی را انتخاب می‌کنند. آنها محیطی خالص از هر گونه شرک، نا‌امنی، بی‌عفتی و نا‌پاکی با تلاش و کوشش خود فراهم می‌سازند.
9. عدم حضور در صحنه‌ی باطل
آنان کسانی هستند که شهادت به باطل نمی‌دهند، در قرآن کریم و روایات از آن به عنوان یک گناه عظیم یاد شده است.
10. کریمانه از لغو گذشتن
چون با لغو مواجه شوند، بزرگ‌وارانه از آن می‌گذرند. لغو، هر عمل یا گفته‌ای است که هدف عقلانی نداشته باشد. بنابراین عباد‌الرحمن، اگر از جایی بگذرند که اهل لغو و انسان‌های غافل به هرزگی و لغو‌گویی سرگرم باشند، مجذوب عیش و نوش آنان نگردیده و با متانت و بزرگواری می‌گذرند و در لغو و هرزگی آنان شرکت نمی‌کنند و فساد جدیدی به وجود نمی‌آورند. در حقیقت آنها نه در مجلس باطل حضور پیدا می‌کنند و نه آلوده‌ی لغو و بیهودگی می‌شوند.
11. تدبّر در آیات الهی
هر گاه آیات پروردگارشان به آنها گوشزد شود کر و کور روی آن نمی‌افتند. چشمی بینا و گوشی شنوا به هنگام برخورد با آیات پروردگار دارند.
12. دعا و در‌خواست‌ه
از خداوند، همسران و فرزندان صالح و شایسته درخواست می‌کنند.
پیوسته از درگاه خداوند می‌خواهند و می‌گویند: پروردگارا! از همسران و فرزندان ما کسانی قرار ده که مایه‌ی روشنی چشم ما گردند.
عباد‌الرحمن توجه خاصی به تربیت فرزند و خانواده‌ی خویش دارند و برای خود در برابر آنها مسئولیت فوق‌العاده‌ای قائل‌اند.
امام صادق(ع) می‌فرماید: رسول خدا(ص) فرمود: فرزند صالح و شایسته، گیاه خوشبویی است از جانب خداوند که آن را میان بندگان خود تقسیم فرموده، به راستی که ریحانه‌های من از دنیا حسن و حسین می‌باشند.
تبلیغات
