راه بندگی

عالم ربانی مرحوم سید عبدالکریم کشمیری(1304ـ 1378ش) از عارفان بزرگ معاصر و دل سوخته‌ای بود که عمری را در مکتب تربیتی قرآن کریم و اهل‌بیت(ع) سپری کرد و از اساتیدی چون؛ سید علی قاضی و سید هاشم حدّاد و… بهره‌ها برد و تحت نظر این مربیان بزرگ که هریک عارفی کامل و برجسته بودند، به سیر و سلوک پرداخت. او در دریای عشق به خدا و شناخت معبود حقّ غرق شده بود و به تمام معنا روحانی و جامع علم و عمل بود. نزدیکان و خواص او از مکاشفات و کرامات و رفتار او نکته‌ها دارند که هرکدام مشعل روشن‌گر طریق هدایت و وصول به کمالات است. در شماره‌های قبلی بشارت پیرامون ذکر «یونسیه» سلسله مقالاتی داشتیم و از اهمیت و تأثیر شگرف این ذکر سخن گفتیم، آنچه در اینجا می‌آید مجموعه نظرات و دستورالعمل‌هایی است که در رابطه با این ذکر از این عارف وارسته جمع‌آوری شده است.
ـ من کراراً در نماز شیخ علی زاهدی قمی شرکت می‌کردم؛ روزی تقاضای دستوری نمودم، سفارش اکید کردند که قرآن زیاد بخوانم. روزهای آخر حیاتش به خدمتش رسیدم و گفتم: نکته‌ای برای رسیدن به راه بندگی به من بیاموزید. فرمودند: شیخ علی پسر ابراهیم به تو می‌گوید: این ذکر را (در سجده) بگو: «لا اِله الاّ اَنتَ سُبحانَکَ اِنّی کُنتُ مِنَ الظّالِمین».
ـ سالها حجره من با حجره استادم شیخ مرتضی طالقانی متّصل بود او سفارش خواندن قرآن و ذکر یونسیه را به من متذکّر می‌شد.
ـ سید هاشم حدّاد که از اساتید من بود کم صحبت و بیشتر به سجده و ذکر یونسیه مشغول بود و دربار این‌که چه چیزهایی برای معرفت نفس و معرفت ربّ مؤثر است، می‌فرمودند: ذکر یونسیه در سجده.
ـ روزی از آقای حدّاد پرسیدم: ذکر یونسیه چرا تا «الظّالمین» است و تا «نُنْجِی الْمُؤمِنین» نیست؟ فرمود: به دلیل آن‌که تا اینجا برای عبد است و بیان حال او و بقیه استجابت و نجات مؤمنان است که به دست خداست. گفتم: کلام الملوک، ملوک الکلام.
ـ دستور العمل‌های آقای قاضی در معرفت نفس و معرفت ربّ بسیار بود و زیاد سفارش به مراقبه و به ذکر یونسیه در سجده می‌کردند.
نویسنده کتاب «آفتاب خوبان» می‌گوید:
در طریق اساتید حضرت استاد، سجده یکی از ارکان بندگی و توحید است. معمولاً سفارش ایشان به ذکر سجده بود و می‌فرمودند: ائمه سجده‌ها داشتند. یکی از آنها سجد حضرت موسی‌بن جعفر(ع) است و گفتن این دعا: «عَظُمَ الذَّنبُ مِن عَبدِکَ فَلیحسن العَفو مِن عِندک» بسیار عالی است. و دیگر ذکر یونسیه آن‌هم بعد از نماز عشا تا به آخر شب که اگر با شرایطش همراه باشد تجرّد برزخی نصیب می‌شود.
در بخشی از کتاب مذکور جواب‌های مرحوم کشمیری«ره» به پاره‌ای از سؤالات آمده است که به تناسب بحث برخی از آنها عبارتند از:
س: آیا تجرّد روح از جسم برای افراد حاصل می‌شود؟
ج: برای اولیا اتفاق می‌افتد، حتی مرحوم سید هاشم حدّاد سه روز حالت تجرّد برایش حاصل شد که البته مکاشفه این طول زمانی را ندارد و با مداومت ذکر یونسیه با شرایطش تجرّد حاصل می‌گردد.
س: بهترین کار برای سالک در کدام یک از اعمال عبادی است؟
ج: بهترین آنها، سجده و گفتن ذکر یونسیه است: «لا اِله الاّ اَنتَ سُبحانَکَ اِنّی کُنتُ مِنَ الظّالِمین» یا ذکر سجده حضرت موسی‌بن جعفر(ع): «عظم الذنب من عبدک فلیحسن العفو من عندک».
س: آثار ذکر یونسیه چیست؟
ج: با تداوم ذکر یونسیه اتصال به ارواح دست می‌دهد و چشم برزخی باز می‌گردد.
س: افرادی که گذشته خوبی نداشتند و حال می‌خواهند خوب شوند چه‌کار کنند؟
ج: استغفار کنند و ذکر یونسیه بگویند و عزم بر عدم عودت به کارها و صفات ناپسند گذشه را داشته باشند.
س: برای اشخاصی که عمرشان از چهل گذشته، آیا اوراد و اذکار برایشان کارگشا خواهد بود؟
ج: البته برای همگان راه باز است و برای راه‌گشایی و آماده شدن ذکر یونسیه نافع است.1
1. مطالب فوق از کتاب «آفتاب خوبان»‌نوشته احمد صداقت می‌باشد که بخشی از زندگی‌نامه و احوالات مرحوم کشمیری است، که توسط نویسنده محترم و با اجازه از آن استاد بزرگ به رشته تحریر درآمده است و ما بخش‌هایی از آن را با مقداری تغییر آورده‌ایم.