آرشیو

آرشیو شماره ها:
۸۳

چکیده

متن

«ولا تهنوا و لا تحزنوا و انتم الاعلون ان کنتم مؤمنین»؛ (سوره آل عمران، ایه 139)
تمامی یات قرآن از نظر فصاحت و شیوایی، منحصر به فرد است و درین مطلب تردیدی نیست، امّا برخی از یات قرآن به تناسب حال و مقتضای شرایط، از زیبایی خاصّی برخوردار است و چنان بر‌دل مینشیند که گویی فرشته وحی، هم اینک نازل شده و ایه را بر تو میخواند، ایه فوق از اینگونه است. قرآن در این ایه، پرده از راز موفقیت و برتری بر میدارد و این ایه پاسخی به مشکلات جوانان و مرهمی شفا بخش برای دلهای سوخته و غمگین است که میفرماید: «نه سستی کنید و نه اندوهناک باشید که شما از همه برتر و بالاترید، اگر مؤمن باشید».
مجموعاً سه شرط مهم، برای موفقیت و پیشرفت در زندگی، از این ایه قابل استخراج است:
1 تلاش بیوقفه (لاتهنوا)، سستی و تنبلی آفتی است که برجان انسان مینشیند و غالباً او را از درست اندیشیدن و خوب عمل کردن باز میدارد و زنجیرهای مختلفی را در قالب «اگر» های گوناگون بر پای مینهد تا ما را از حرکت باز دارد. مهر دنیای پرغوغا و پرتنش امروز که گاه حتی صداقت کمیاب میشود و ایمان کم‌رنگ و بازار هر دو کساد عامل دیگر بازداشتن است. باید به خاطر داشت که از این قیدو بندهای کنونی، همیشه فراوان بوده و هست و پیوسته «اگر»های مختلفی فراهم و سدّ راه پیشرفت انسان است، اما در هر شرایطی، ما موظفیم تلاش خود را انجام دهیم که مسلماً از این تلاش ضرر نخواهیم دید و حداقل بهره ما کسب تجربه و مهارت بیشتر است.
2 شادی و نشاط (ولاتحزنوا)، حزن و اندوه یکی از موانع پیشرفت انسان در مراحل مختلف زندگی است. البته ناگفته معلوم است که تحقق شادی و نشاط، شرایط و مقدماتی را میطلبد که برخی فردی است و برخی اجتماعی،که شور و نشاط افراد گاه بسته به اوضاع و احوال روزگار است، اما در هر صورت با حزن و اندوه نمیتوان به راه حل مناسبی برای غلبه بر مشکلات دست یافت و حتی روان شناسان نیز امروزه بر اهمیتِ نشاط و حتی خنده در سلامت روح و جسم تاکید بسیار دارند.
به قول یکی از نویسندگان: «مردن با حالت خنده هم بهتر و با صرفه‌تر است!» لذا میبینیم زمانی که رسول خدا (ص) با ابوبکر به هنگام خروج شبانه از مکه به غاری پناه میبرند و اندوهی از ترس و دلهره بر دل ابوبکر مینشیند رسول خدا با جمله: «لا تحزن ان اللّه معنا؛ اندوهگین مباش! خدا با ماست»، نور امید، نشاط و حرکت را میتاباند و مانع از آن میشود که سخت‌ترین مشکلات و حساس‌ترین شرایط، موجب حزن و اندوه و در نتیجه سستی در حرکت و رسیدن به هدف باشد، چه آنکه آنجایی که خدا باشد، حزن و اندوه نیست.
3 ایمان (ان کنتم مؤمنین)، در اهمیت ایمان همین بس که در قرآن کریم، قریب به 90 بار خطاب «یا ایها الذین آمنوا» آمده است که در بعضی از آنها دستورالعمل و در برخی انتقاد و حتی گاه ملامتی متوجه اهل ایمان است، اما یکی از شگفت‌انگیز‌ترین یات، ایه‌ای است که خداوند در آن خطاب به مؤمنان فرموده است: «یا ایها الّذین آمَنوا آمِنوا باللّه و رسوله ...؛ ای کسانی که ایمان آورده‌اید! به خدا و رسولش ایمان بیاورید...». (سوره نساء، ایه 136). و این خود بیانگر این نکته مهم است که ایمان درجات و مراتب مختلف دارد. چنانکه در ایه دیگری به گروهی که فقط از ایمان بهره‌ای زبانی دارند، انتقاد کرده و با الفاظی سرزنشگر میفرماید:
«قالت الاعراب امنّا قل لم تؤمنوا ولکن قولوا اسلمنا و لمّا یدخل الایمان فی قلوبکم...؛ گروهی از اعراب میگویند: ما ایمان آوردیم، به آنها بگو: شما ایمان نیاورده‌اید، بهتر است بگویید اسلام آوردیم، چرا که هنوز ایمان در قلبهای شما وارد نشده است». (سوره حجرات، ایه 14)
آری؛ ایمان یعنی خلوتی در پناهگاه امن خدا، فارغ ازتمامی آلودگیها و به دور از هرگونه خودنمایی، لحظاتی با او سخن بگویی و او را باور داشته باشی و این باور، پیوسته همراه تو و زینت‌بخش قلب تو باشد که:«هو معکم اینما کنتم؛ او با شماست هر کجا که باشید». (سوره حدید، ایه 4)

تبلیغات