سرخوش و دلشاد
آرشیو
چکیده
متن
قرآن کریم «بهشت» را جایگاه «مؤمنان درستکار» دانسته و به آنان مژده تنعّم از نعمتهای آن را داده است. بهشتی که ایات فراوانی از قرآن، به تبیین و توصیف آن پرداخته است، جهانی وسیع، زیبا و فرحبخش که قوای تخیلی انسان با همه قدرت و استعدادش حتّی نمیتواند گوشهای از زیبایی و دلانگیزی و فریباییش را به تصویر بکشد.
در حدیثی قدسی آمده است:
اَعْدَدْتُ لِعِبادی الصّالِحین ما لا عین رَأتْ وَلا اُذُن سَمِعَتْ وَلا خَطَرَ عَلی قَلْبِ بَشَر؛
ترجمه: برای بندگان نیکم چیزی [بهشتی] مهیا نمودم که نه چشمی دیده و نه گوشی شنیده و نه به ذهنی خطور کرده است.
و اینک، با هم برخی از این ایات را مرور میکنیم:
1 ـ چشم روشنی دیده و دل:
«لا تَعْلَمُ نَفْس ما اُخفی لهم مِنْ قُرَّة أعین»، «کسی نمیداند که چه چیزی ـ از نعمت و لذت ـ برای او ذخیره و فراهم شده است که روشنی بخش دل و دیده اوست».
(سوره سجده، ایه 17)
2 ـ وسعت اعجاب انگیز:
«وَسارِعُوا اِلی مَغْفِرَةٍ مِنْ رَبِّکُمْ وَجَنَّةٍ عَرْضُها السَّمواتِ والأرْض»، «به بهشتی شتاب کنید که پهنای آن آسمان و زمین را فرا گرفته است». (سوره آل عمران، ایه132)
3 ـ زندگی ایدهآل و شرافتمندانه:
«فهو فی عیشة راضِیة. فی جَنَّة عالِیة»، «زندگیای خوش و شیرین، در بهشتبرین».
(سوره حاقه، ایات 21 و 22)
4 ـ جاودانه و نا محدود:
«خالدین فیها»، «اهل بهشت در آن جاوید و مخلّدند». (سوره حدید، ایه 12)
5 ـ پیوستگی، دوام و وفور نعمت:
«وَجَنّات لَهُم فیها نَعیمُ مُقیم» ،«بهشتهای آنان همراه با انبوهی از نعمتهای جاودان و همیشگی است». (سوره توبه، ایه 21)
6 ـ سرخوشی و دلشادی و برخورداری از نعمتهای گوناگون:
«اِنَّ المُتَّقینَ فی جَنّاتٍ وَنَعیم. فاکِهِینَ بِما اتیهُمْ رَبُّهُم...»،«تقوا پیشگان در بهشت و نعمتند، دلشاد و سرخوش به آنچه خدایشان به آنان داده است». (سوره طور، ایات17 و 18)
«اِنَّ اَصْحابَ الْجَنَّةَ الْیوْمَ فِی شُغُلٍ فاکِهونَ»، «بهشتیان آن روز به وجد و نشاطی خوش به بهرهوری از نعمتهای الهی مشغولند». (سوره یس، ایه 55)
7 ـ کاخهای شگفت و دلفریب:
«مَساکِنَ طَیبَةً فِی جَنّاتِ عَدْن»، «مسکنهای نیکو در بهشت عدن».(سوره توبه، ایه 72)
«اِنَّ الَّذِینَ آمَنُوا وَعَمِلُوا الصّالِحاتِ کانَتْ لَهُمْ جَنّاتِ الْفِرْدَوْسِ نُزُلا»، «مؤمنان نیکوکار در بهشت فردوس منزل خواهند یافت». (سوره کهف، ایه 107)
«لَهُمْ غُرَف مِنْ فَوْقِها غُرَف مَبْنِیة»، «کاخها و قصرهای بریکدیگر بنا شده [چند طبقه]». (سوره زمر، ایه 20)
«تَجْری مِنْ تَحْتِها الاَنْهار»، «قصرهای بنا شده برروی رودهای روان».
(سوره زمر، ایه 20)
8 ـ حوریهها و همسران طنّاز و بینظیر:
«هُمْ واَزْواجُهُمْ فی ظلال علی الارائِکَ مُتَّکئُون»، «بهشتیان در کنار همسرانشان برتختهاییکه در سایه درختان بهشتی قرار گرفته است تکیه میدهند». (سوره یس، ایه 56)
«فیهنَّ قاصراتُ الطَّرْفِ لَمْ یطْمِثهُنَّ اِنس قَبْلَهُمْ وَلا جانُُّ»، «همسران با حیای پُرناز که پیشتر کسی آنان را لمس نکرده است». (سوره الرحمن، ایه 56)
«حُور مَقْصورات فِی الْخِیام»، «حوریههای پرده نشین». (سوره الرحمن، ایه72)
«وحور عین. کاَمْثالِ اللّؤْلُوءِ الْمَکْنُون»، «سیه چشمهای لطیف و تازه، چونان درّ در صَدَف». (سوره واقعه، ایات 22 و23)
«کَواعِبَ اَتْراباً»،«همسرانی به شدّت جوان و بیمانند و دلربا». (سوره نبأ، ایه32)
9 ـ لباسهای فاخر و شیک، همراه با زیور، زینت، آرایش و تعطّر:
«وَجَزاهُمْ بِما صَبَرُوا جَنَّةً وَحَریراً. عالیهُمْ ثِیابُ سُنْدُسٍ خُضْر واِسْتَبْرَق وحُلُّوا اَساوِرَ مِنْ فِضَّة...»، «خدا آنان را به خاطر صبر و شکیبایی در اطاعت الهی بهشت و لباسهای حریر و ابریشمی پاداش داد. بر بالای بهشتیان دیبای لطیف سبز و حریر ستبر است، و دستهایشان دستبند نقره خام...». (سوره انسان، ایات 12 و21)
«یحَلَّونَ فیها مِنْ اَساوِرَ مِنْ ذَهَبٍ وَلُؤْلُوءاً ولِباسُهُمْ فیها حریر»، «بهشتیان در بهشت با دست بندهای طلا و درّ زینت کنند و لباسهای لطیف و ابریشمی بپوشند» (سوره فاطر، ایه 33)
10 ـ چشمههای جوشان و رودهای گوناگون:
«ِِ اِنَّ المُتَّقینَ فی جَنّاتٍ وعُیون»، «پارسایان در بستانهای بهشت و چشمهسارها بسر میبرند».
(سوره حجر، ایه 45)
«جنات عدن تجری من تحتها الانهار»، «بهشتهای عدنی که رودهای روانی از زیر آن میگذرد». (سوره طه، ایه 76)
«فیها اَنهار منْ ماء غَیر آسِنٍ واَنْهارٍ مِنْ لَبَنٍ لَمْ یتَغَیرْ طَعْمُهُ واَنْهارٍ مِنْ خَمْر لَذَّةٍ للِشّارِبین واَنهار من عَسَلٍ مُصَفّی»، «در بهشت رودهای جاری آب خوشگوار و شیر خوش طعم، و شراب ناب لذّت بخش، و عسل خالص جاری است». (سوره محمد، ایه 15)
11 انواع خوردنیها، نوشیدنیها، میوهها، و خواستنیها:
«لَهُمْ فیها مِن کُلِّ الثَّمَرات»، «برای بهشتیان هرنوع میوه و ثمری مهیاست».
(سوره محمد، ایه 15)
«یدْعُونَ فیها بِفاکِهَةٍ کَثیرَة وَشَراب» ، «بهشتیان شراب و میوههای فراوانی در اختیار دارند و میطلبند». (سوره ص، ایه 51)
«لَهُمْ فیها ما یشاؤون»، «برای بهشتیان هرآنچه را که بخواهند فراهم است».
(سوره نحل، ایه 31)
«وفاکِهة مِمّا َیتَخَیرون. ولَحْمِ طَیرٍ مِمّا یشْتَهون» ، «هرمیوهای را که اختیار کنند و به گوشت هرپرندهای اشتها داشته باشند برایشان فراهم است». (سوره واقعه، ایه 22و23)
12 ـ حضور نزدیکان و فامیل:
«یدْخلونَها ومَنْ صَلَحَ مِنْ آبائِهمْ وَاَزْواجِهم وَذُرّیاتِهم» ، «بهشتیان همراه با پدران و همسران و فرزندان نیک و صالح خویش داخل بهشت میشوند». (سوره رعد، ایه 23)
13 رضایتمندی حضرت احدی:
«ومَغْفِرة مِنَ اللّهِ ورِضوان» ، «برای بهشتیان آمرزش و رضایت الهی است».
(سوره حدید، ایه 20)
«ورِضوان من اللّه اکبرُ»، «خدا به بهشتیان خوشنودی و رضای خویش را که برتر از هر نعمتی است کرامت فرماید». (سوره توبه، ایه 72)
در حدیثی قدسی آمده است:
اَعْدَدْتُ لِعِبادی الصّالِحین ما لا عین رَأتْ وَلا اُذُن سَمِعَتْ وَلا خَطَرَ عَلی قَلْبِ بَشَر؛
ترجمه: برای بندگان نیکم چیزی [بهشتی] مهیا نمودم که نه چشمی دیده و نه گوشی شنیده و نه به ذهنی خطور کرده است.
و اینک، با هم برخی از این ایات را مرور میکنیم:
1 ـ چشم روشنی دیده و دل:
«لا تَعْلَمُ نَفْس ما اُخفی لهم مِنْ قُرَّة أعین»، «کسی نمیداند که چه چیزی ـ از نعمت و لذت ـ برای او ذخیره و فراهم شده است که روشنی بخش دل و دیده اوست».
(سوره سجده، ایه 17)
2 ـ وسعت اعجاب انگیز:
«وَسارِعُوا اِلی مَغْفِرَةٍ مِنْ رَبِّکُمْ وَجَنَّةٍ عَرْضُها السَّمواتِ والأرْض»، «به بهشتی شتاب کنید که پهنای آن آسمان و زمین را فرا گرفته است». (سوره آل عمران، ایه132)
3 ـ زندگی ایدهآل و شرافتمندانه:
«فهو فی عیشة راضِیة. فی جَنَّة عالِیة»، «زندگیای خوش و شیرین، در بهشتبرین».
(سوره حاقه، ایات 21 و 22)
4 ـ جاودانه و نا محدود:
«خالدین فیها»، «اهل بهشت در آن جاوید و مخلّدند». (سوره حدید، ایه 12)
5 ـ پیوستگی، دوام و وفور نعمت:
«وَجَنّات لَهُم فیها نَعیمُ مُقیم» ،«بهشتهای آنان همراه با انبوهی از نعمتهای جاودان و همیشگی است». (سوره توبه، ایه 21)
6 ـ سرخوشی و دلشادی و برخورداری از نعمتهای گوناگون:
«اِنَّ المُتَّقینَ فی جَنّاتٍ وَنَعیم. فاکِهِینَ بِما اتیهُمْ رَبُّهُم...»،«تقوا پیشگان در بهشت و نعمتند، دلشاد و سرخوش به آنچه خدایشان به آنان داده است». (سوره طور، ایات17 و 18)
«اِنَّ اَصْحابَ الْجَنَّةَ الْیوْمَ فِی شُغُلٍ فاکِهونَ»، «بهشتیان آن روز به وجد و نشاطی خوش به بهرهوری از نعمتهای الهی مشغولند». (سوره یس، ایه 55)
7 ـ کاخهای شگفت و دلفریب:
«مَساکِنَ طَیبَةً فِی جَنّاتِ عَدْن»، «مسکنهای نیکو در بهشت عدن».(سوره توبه، ایه 72)
«اِنَّ الَّذِینَ آمَنُوا وَعَمِلُوا الصّالِحاتِ کانَتْ لَهُمْ جَنّاتِ الْفِرْدَوْسِ نُزُلا»، «مؤمنان نیکوکار در بهشت فردوس منزل خواهند یافت». (سوره کهف، ایه 107)
«لَهُمْ غُرَف مِنْ فَوْقِها غُرَف مَبْنِیة»، «کاخها و قصرهای بریکدیگر بنا شده [چند طبقه]». (سوره زمر، ایه 20)
«تَجْری مِنْ تَحْتِها الاَنْهار»، «قصرهای بنا شده برروی رودهای روان».
(سوره زمر، ایه 20)
8 ـ حوریهها و همسران طنّاز و بینظیر:
«هُمْ واَزْواجُهُمْ فی ظلال علی الارائِکَ مُتَّکئُون»، «بهشتیان در کنار همسرانشان برتختهاییکه در سایه درختان بهشتی قرار گرفته است تکیه میدهند». (سوره یس، ایه 56)
«فیهنَّ قاصراتُ الطَّرْفِ لَمْ یطْمِثهُنَّ اِنس قَبْلَهُمْ وَلا جانُُّ»، «همسران با حیای پُرناز که پیشتر کسی آنان را لمس نکرده است». (سوره الرحمن، ایه 56)
«حُور مَقْصورات فِی الْخِیام»، «حوریههای پرده نشین». (سوره الرحمن، ایه72)
«وحور عین. کاَمْثالِ اللّؤْلُوءِ الْمَکْنُون»، «سیه چشمهای لطیف و تازه، چونان درّ در صَدَف». (سوره واقعه، ایات 22 و23)
«کَواعِبَ اَتْراباً»،«همسرانی به شدّت جوان و بیمانند و دلربا». (سوره نبأ، ایه32)
9 ـ لباسهای فاخر و شیک، همراه با زیور، زینت، آرایش و تعطّر:
«وَجَزاهُمْ بِما صَبَرُوا جَنَّةً وَحَریراً. عالیهُمْ ثِیابُ سُنْدُسٍ خُضْر واِسْتَبْرَق وحُلُّوا اَساوِرَ مِنْ فِضَّة...»، «خدا آنان را به خاطر صبر و شکیبایی در اطاعت الهی بهشت و لباسهای حریر و ابریشمی پاداش داد. بر بالای بهشتیان دیبای لطیف سبز و حریر ستبر است، و دستهایشان دستبند نقره خام...». (سوره انسان، ایات 12 و21)
«یحَلَّونَ فیها مِنْ اَساوِرَ مِنْ ذَهَبٍ وَلُؤْلُوءاً ولِباسُهُمْ فیها حریر»، «بهشتیان در بهشت با دست بندهای طلا و درّ زینت کنند و لباسهای لطیف و ابریشمی بپوشند» (سوره فاطر، ایه 33)
10 ـ چشمههای جوشان و رودهای گوناگون:
«ِِ اِنَّ المُتَّقینَ فی جَنّاتٍ وعُیون»، «پارسایان در بستانهای بهشت و چشمهسارها بسر میبرند».
(سوره حجر، ایه 45)
«جنات عدن تجری من تحتها الانهار»، «بهشتهای عدنی که رودهای روانی از زیر آن میگذرد». (سوره طه، ایه 76)
«فیها اَنهار منْ ماء غَیر آسِنٍ واَنْهارٍ مِنْ لَبَنٍ لَمْ یتَغَیرْ طَعْمُهُ واَنْهارٍ مِنْ خَمْر لَذَّةٍ للِشّارِبین واَنهار من عَسَلٍ مُصَفّی»، «در بهشت رودهای جاری آب خوشگوار و شیر خوش طعم، و شراب ناب لذّت بخش، و عسل خالص جاری است». (سوره محمد، ایه 15)
11 انواع خوردنیها، نوشیدنیها، میوهها، و خواستنیها:
«لَهُمْ فیها مِن کُلِّ الثَّمَرات»، «برای بهشتیان هرنوع میوه و ثمری مهیاست».
(سوره محمد، ایه 15)
«یدْعُونَ فیها بِفاکِهَةٍ کَثیرَة وَشَراب» ، «بهشتیان شراب و میوههای فراوانی در اختیار دارند و میطلبند». (سوره ص، ایه 51)
«لَهُمْ فیها ما یشاؤون»، «برای بهشتیان هرآنچه را که بخواهند فراهم است».
(سوره نحل، ایه 31)
«وفاکِهة مِمّا َیتَخَیرون. ولَحْمِ طَیرٍ مِمّا یشْتَهون» ، «هرمیوهای را که اختیار کنند و به گوشت هرپرندهای اشتها داشته باشند برایشان فراهم است». (سوره واقعه، ایه 22و23)
12 ـ حضور نزدیکان و فامیل:
«یدْخلونَها ومَنْ صَلَحَ مِنْ آبائِهمْ وَاَزْواجِهم وَذُرّیاتِهم» ، «بهشتیان همراه با پدران و همسران و فرزندان نیک و صالح خویش داخل بهشت میشوند». (سوره رعد، ایه 23)
13 رضایتمندی حضرت احدی:
«ومَغْفِرة مِنَ اللّهِ ورِضوان» ، «برای بهشتیان آمرزش و رضایت الهی است».
(سوره حدید، ایه 20)
«ورِضوان من اللّه اکبرُ»، «خدا به بهشتیان خوشنودی و رضای خویش را که برتر از هر نعمتی است کرامت فرماید». (سوره توبه، ایه 72)