اهل بیت، عِدل قرآن

خدای سبحان کارهای خود را، که در قرآن کریم به صورت حکم، و کارهای پیغمبر را، که به عنوان زمامداری و زعامت مطرح است، هر دو را به حساب دین آورده می‏فرماید: ﴿قاتلوا الذین لایؤمنون بالله و لا بالیوم الاخر و لایحرّمون ما حرّم الله و رسوله و لایدینون دین الحق﴾۱ یعنی با کسانی که به خدا وقیامت معتقد نیستند و آنچه را خدا و پیغمبر تحریم کرده حرام نمی‏دانند، مقاتله کنید. معلوم می‏شود دو نوع تحریم وجود دارد: تحریمهای خدای سبحان که فرض الله است و تحریمهای رسول اکرم که فرض النبی است، همان طور که حکم الله حجت است حکم الرسول نیز حجت خواهد بود، حتی دستورات سیاسی، نظامی‏آن حضرت نیز حجت حق است البته به عنوان اسوه توحیدی، همه شئونش حجت حق است، همان طور که خدای سبحان در کارهای تحریکی به او می‏فرماید: ﴿و ما رمْیت إذْ رمیْت و لکنّ الله رمی﴾۲ در کارهای ادراکی هم می‏فرماید: «وما علّمت إذ علّمت ولکن الله علّم» و یا «وما حکمْتَ إذ حکمْتَ ولکن الله حکم» و یا «وما حرّمت إذ حرّمت ولکن الله حرّم».
اگر مبدأ فاعلی کارهای رسول اکرم، خداست به یقین هدف آن حضرت هم خداست و طبق تحلیل قبلی، به یقین کار او در تلوِ کار خدای سبحان بلکه همان کار خدا در مقام فعل است. لذا خداوند فرمود: تحریم خدا و تحریم رسول خدا هر دو متبع است، آنچه را خدا تحریم کرد، حجت و آنچه را هم رسول خدا تحریم نمود، حجت است. اگر حرمت ورجس بودن خمر و میسر تحریم الهی است نیز آنچه طبق دستور الهی از رسول اکرم صادر شود تحریم نبوی است ﴿ما اتیکم الرسول فخذوه و ما نهیکم عنه فآنتهوا﴾۳ یعنی آنچه را پیغمبر نهی کرده، شما آن را بپذیرید. تحریم پیغمبر درعِدل تحریم خداست، البته یکی اصل و دیگری تابع ولی هماهنگ و ملازم. و همین هماهنگی و تلازم به صورتهای دیگرهم ظهور کرده است، چنانکه فرمود: مؤمنان کسانی هستند که ﴿امنوا بالله و رسوله﴾۴ هم به خدا و هم به رسول خدا ایمان دارند. مؤمن همان طور که به فرشته معتقد است باید به‏پیغمبر هم معتقد باشد، هر چه از انسان کامل یعنی پیامبر صلی الله علیه و آله و سلم نشأت گرفته حجت است، پس پیغمبر و قرآن عدل و ملازم جدایی ناپذیر یکدیگرند، چنانکه بعد از پیغمبر، عترت طاهره (صلوات الله علیهم اجمعین) خلیفه آن حضرت و عِدل قرآنند، در حقیقت بدن پیغمبر رحلت کرده اما ولایت مشترک بین پیغمبر و ائمه (علیهم‏السلام) رحلت نکرده و مظهر «حی لایموت» خواهد بود. چون آنها مظهر «هو الولی» هستند و کسی که عِدل قرآن و یکی از دو ثقل است، هرگز رخت برنبسته و رحلت نمی‏کند.
خطر انحراف از کتاب و عترت
در قیامت که خطر انحراف از کتاب و سنت روشن می‏شود، خدای سبحان در باره افراد مبتلا به خطر می‏فرماید: ﴿یوم تُقلب وجوههم فی النار یقولون یا لیتنا أطعنا الله و أطعنا الرسولا﴾۵ یعنی روزی که چهره‏های آنها در آتش زیر و رو می‏شود، حرفشان این است که‏ای کاش ما خدا و پیغمبر را اطاعت می‏کردیم.
پیغمبر مطالبی هماهنگ با باطن قرآن دارد گرچه در ظاهر قرآن نیست نظیر جزئیات و فروع دین. در قرآن، اصل نماز، حج، زکات و امثال آن هست اما تبیین جزئیات آن، طبق الهام الهی، به عهده رسول خداست. پس آنها که گفتند: کتاب خدا با سنت پیغمبر (نه عترت) ما را بس! آیات فراوانی را که خدا فرمود به قرآن و پیغمبر مراجعه کنید، فراموش کرده و حدیث ثقلین را نادیده گرفتند گرچه به جای کلمه عترت کلمه سنت را نقل کردند. این حدیث شریف به طور متواتر از پیغمبر صلی الله علیه و آله و سلم نقل شده، لیکن برخی آن را نپذیرفتند، لذا احادیث نبوی را قبول دارند اما احادیث عترت طاهرین را قبول ندارند. اینها نیز با همان کسی محشور خواهند شد که گفت: «حسبنا کتاب الله» ولی با او فرق دارند، زیرا کسی که در حضور پیغمبر گفت «حسبنا کتاب الله» مستقیماً سخن خدا را ردّ کرده است. آنها که در باره این دو اصل اصیل، به نحوی سخن گفته اند، یا با دو تعبیر جدای از هم و یا با یک تعبیر، در واقع هر دو اصل را نفی کرده اند.
عده‏ای در خصوص قرآن گفتند، این اسطوره است. ما هم اگر بخواهیم مثل آن را می‏آوریم ﴿وَ لو نشاء لقلْنا مثْلَ هذا﴾۶ و در باره نبی اکرم صلی الله علیه و آله و سلم گفتند: او جن زده است ﴿أمْ به جِنّة﴾۷ و آن حضرت را به تهمتهای گوناگون رمی‏و رجم کردند، رسول خدا را ساحر و کار او را سحر یا شاعر و کار او را شعر تلقی کردند، این عده همان مشرکین و وثنیین حجاز بودند که مستقیماً در مقابل این دو اصل ایستادند.
عده‏ای هم که گفتند «حسبنا کتاب الله» اما رسول خدا را کنار گذاشتند، در حقیقت سخن خدا را ردّ کردند.
عده سومی‏هم که عترت را کنار گذاشتند، با تحلیل عمیق به گروه دوم بر می‏گردند، چه اینکه آنان به گروه اول ملحق می‏شوند. هر چند درکات و کیفرشان با هم فرق دارد.
خداوند در قرآن کریم وجود مبارک پیغمبر را به عنوان حجت الهی معرفی می‏کند، همان طور که روایات معتبر، مرسلین (علیهم‏السلام) را حجج الهی می‏شمارند «إن لله علی الناس حجتین حجة ظاهرة و حجة باطنة»۸ حجت باطنه عقل و حجت ظاهره، پیغمبر است.
عِدل قرآن
باید توجه داشت که عترت، عِدل قرآن است نه روایت چون روایت قابل جعل،دسّ، تحریف و تصحیف است و قرآن کریم منزه و مقدس از عیوب مزبور است و این دو هرگز همسان نخواهند بود. انسان کامل همسان، همسو و همسنگ قرآن کریم است، گاهی آن انسان کامل به صورت رسول اکرم و گاهی به صورت عترت طاهره (صلوات الله وسلامه علیهم أجمعین) ظهور می‏کند. افزون بر این قرآن معصوم است و روایت معصوم نیست و غیر معصوم نمی‏تواند عدل معصوم باشد اما رسول اکرم و عترت طاهره مصون و محفوظند «أذهب الله عنهم الرجس و طهّرهم تطهیراً» و معصوم می‏تواند عِدل معصوم باشد، هر چند ممکن است یکی اکبر و دیگری اصغر باشد، زیرا عصمت مقول به تشکیک است و چون هر کدام عدل دیگری است ترک یکی مستلزم هجر دیگری خواهد بود.
اینکه رسول اکرم به خدای سبحان عرض می‏کند: ﴿یا رب إن قومی اتخذوا هذا القران مهجوراً﴾۹ ترک قرآن مستلزم ترک پیغمبر نیز هست چون این دو معصوم متلازم یکدیگرند، مشرکان مستقیماً قرآن را ترک کرده و آن را نه تنها مهجور دانسته بلکه به‏طور دایم و ابد و به طرز مَلَکه، مهجور گرفته‏اند و منافقان مستقیماً پیامبر را مهجور گرفته تا غیر مستقیم قرآن را هم هجر کرده باشند. لیکن چون صریحاً نتوانستند قرآن را ترک کنند، غیرمستقیم آن را نفی کرده وگفتند «حسبنا کتاب الله» تا با این بهانه کتاب خدا را هم حذف کنند. خاصیت تلازم دو معصوم همان حفظ نسبت در وجود و عدم است، یعنی اگر یکی موجود شد باید دیگری هم یافت شود، و اگر دیگری یافت نشد، اولی هم مرتفع خواهد شد.
…همان طور که بیان شد آنچه عدل قرآن است ولایت است که گاهی به صورت رسول ظهورمی‏کند، گاهی به صورت ائمه (علیهم‏السلام) وگاهی هم به صورت بانوی دوسرا صدیقه کبری (علیها السلام) چون اوهم عِدل قرآن است. ولایت مشترک بین چهارده معصوم (علیهم السلام) است وهرگزازبین رفتنی نیست. اگرشخصشان هم رحلت کند ولایت آنان باقی است ویکی پس ازدیگری وارثِ شخصیت حقوقی ولایت و عدل قرآن کریم خواهند بود. تا همه تشنگان بشری را به حوض کوثر برسانند.
شناخت صراط مستقیمی‏که در سوره «هود» آمده و از آن به صراط عام یاد می‏شود آسان است، اما شناسایی صراط مستقیم که در سوره «فاتحة الکتاب» آمده و از آن به صراط خاص تعبیر می‏گردد به شدت سخت است. بنابر این اگر خدای سبحان پیغمبر را موحد ناب معرفی کرد برای آن است که همه عقاید، اوصاف نفسانی، افعال و حرکات آن حضرت در صراط مستقیم قرار دارد که مقابلش ضلالت است، البته رسول اکرم‏صلی الله علیه و آله و سلم‏از آن جهت که کون جامع حضرات، و مظهر اسم اعظم و چهره همان فیض منبسط است، رهبری صراط مستقیم عام را هم به عهده دارد، لیکن این جهت بیرون از بحث کنونی است.
اگر عقیده، خُلق یا عملی مطابق عقیده، خلق و عمل آن حضرت صلی الله علیه و آله و سلم نبود، ضلالت است و انسانی که بیراهه رفته پناهگاهی نخواهد داشت.
پی نوشت ها :
۱  ـ سوره توبه، آیه ۲۹/
۲  ـ سوره انفال، آیه ۱۷/
۳  ـ سوره حشر، آیه ۷/
۴  ـ سوره نور، آیه ۶۲/
۵  ـ سوره احزاب، آیه ۶۶/
۶  ـ سوره انفال، آیه ۳۱/
۷  ـ سوره مؤمنون، آیه ۳۵/
۸  ـ کافی، ج۱، ص۱۶، ح۱۲/
۹  ـ سوره فرقان، آیه ۳۰/