مقدمه و هدف: اخیرا ارزیابی جامع وضعیت مبتلایان به سرطان اهمیت ویژه ای پیدا کرده و از ارزیابی سنتی پیامدهای زیست پزشکی فراتر رفته و بررسی تاثیرات بیماری بر کیفیت زندگی بیماران را نیز در برگرفته است. سازمان اروپایی تحقیقات و درمان سرطان به منظور ارزشیابی اثرات بیماری و درمان بر زندگی روزمره مبتلایان به سرطان پرسشنامه ای مشتمل بر 30 سوال فراهم نموده است. این پرسشنامه به زبان های متعددی ترجمه شده و در بسیاری از کشورها مورد استفاده قرار گرفته است، اما تاکنون رواسازی ویرایش سوم نسخه فارسی این پرسشنامه در ایران انجام نشده است. این مطالعه با هدف تعیین روایی و پایایی پرسشنامه 30 سوالی سنجش کیفیت زندگی در مبتلایان به سرطان انجام شده است.
مواد و روش ها: مطالعه حاضر، مطالعه ای تحلیلی است که به منظور تعیین روایی و پایایی ویرایش سوم پرسشنامه سنجش کیفیت زندگی روی نمونه ای از مبتلایان به سرطان پستان صورت گرفته است. پرسشنامه مورد نظر برای کلیه افراد مراجعه کننده به بخش شیمی درمانی بیمارستان نمازی شیراز در فاصله زمانی 1/10/1384 لغایت 30/11/1384 تکمیل و نهایتا از بین این تعداد 132 نفر به روش تصادفی ساده انتخاب شدند. پایایی با استفاده از تعیین ثبات داخلی (ضریب آلفای کرونباخ) حیطه های چند سوالی ارزیابی شد. ضریب همبستگی پیرسون برای تعیین روایی سازه (روایی همگرایی و تمایز) مورد استفاده قرار گرفت. روایی بالینی با مقایسه گروههای شناخته شده با استفاده از آزمون آنالیز واریانس و کروسکال والیس تعیین گردید. کلیه محاسبات با استفاده از نرم افزار SPSS انجام شد.
یافته ها: در تحلیل پایایی پرسشنامه، بیشتر حیطه ها از پایایی مناسب (ضریب آلفای کرونباخ 0.7<) برخوردار بودند، به جز سه حیطه خستگی، درد، تهوع و استفراغ که دارای پایایی قابل قبول تشخیص داده شدند. تمام حیطه های چند سوالی دارای روایی همگرایی مناسب بودند (r>0.4). روایی تمایز در تمام سوالات به جز سوال 4 حیطه عملکرد جسمانی مشاهده شد. نتایج مقایسه گروههای شناخته شده نیز نشان داد که بیماران با درجه بالاتر، عملکردهای ضعیف تر و علایم بیشتری از بیماری را بر اساس پرسشنامه گزارش کردند.
نتیجه گیری: سومین نسخه فارسی پرسشنامه 30 سوالی سنجش کیفیت زندگی در مبتلایان به سرطان ابزاری پایا و معتبر است و می تواند در تحقیقات اپیدمیولوژیکی و بالینی سرطان مورد استفاده قرار گیرد.
