چکیده

متن

ایالت فلوریدا در اوت 1993 سوت را برای غولی به نام مت لایف که از سال 1868 سابقه داشته و دومین شرکت بیمه محسوب می‎شد،‌ به صدا درآورد. آژانس مرکزی بیمه مت‎لایف در شهر تامپای ایالت فلوریدا قرار دارد و متهم است که مشتریان خود را حدود 11 میلیون دلار اغفال کرده است. این آژانس به هزاران مشتری عمدتاً پرستار، در رابطه با بازنشستگی در عصر سرمایه‎گذاری امروز، با استفاده از شگردهای خاص یک نوع بیمه عمر را به عنوان “چیز جدید” وانمود کرد. همان طوری که ملاحظه خواهیم کرد این ماجرا به مت‎لایف لطمه شدید زد و میلیون‎ها دلار جریمه و محدودیت را به بار آورد.
آدم شرور؟
اولین زمزمه بروز واقعه بد برای ریک اورسو در عید کریسمس 1993 به صدا درآمد. مدیر فروش منطقه و رئیس او به خانه‌اش تلفن زد و از احتمال برکناری او خبر داد. اکنون ریک اورسو دریافت که دفتر ایالت فلوریدا ضمن تحقیق، دفاتر فروش او را حسابرسی می‎کند.
او فروشندگی را در آژانس‎ جان هانکوک تامپا در سال 1987 شروع کرد و چهار سال بعد مدیر آن شد و با پشتکار، این آژانس را تا رتبه دوم در بین آژانس‎ها ارتقا داد. او جان ‎هانکوک را در سال 1983 ترک و به آژانس مت‎لایف در تامپا پیوست. شغل اول او مربیگری بود. تعهد و تلاش زیاد او به ثمر نشست و سه ماه بعد مدیر شد. او با ابتکار و جاذبه‎کاری شعبه را از یک دفتر معمولی به بزرگترین و سودآورترین پایگاه مت‎لایف تبدیل کرد. او برنده جایزه مخصوص شرکت در بین آژانس‎ها شد. در پایان سال 1993 تعداد 120 نفر کارمند، 7 مدیر و 30 رئیس داشت. حقوق و دستمزد او با 1/1 میلیون دلار در سال در رتبه سوم شرکت مت‎لایف قرار گرفت. با چنین سابقه درخشان شغلی، او به ستاره شرکت تبدیل و زبانزد خاص و عام شد. او با شرکت در برنامه‎های تلویزیونی و بیان نظرات خود در رابطه با موضوعات کاری به عنوان بزرگترین مشوق و محرک مطرح شد و در تمام کنفرانس‎های مت‎لایف به عنوان مهمان ویژه حضور داشت.
روز دوشنبه بعد از کریسمس پیشگویی به حقیقت پیوست. او به دفتر «ویلیام گروگان» رئیس منطقه جنوب غرب مت‌لایف احضار شد و نامه‎ای دریافت کرد. با دستان لرزان نامه را باز و متن برکناری خود از تمام سمتها را به دلیل خلاف‎کاریها خواند.
مسیر تعالی
متأسفانه رشد دفتر او در تامپا حاصل تلاشهای کارمندان نبود. بلکه اورسو عامل رشد سریع را در ضوابط بیمه پیدا کرد. برابر ضوابط، بیمه‎های تمام عمر متشکل از بیمه عمر توأم با پس‎انداز، دارای حق بیمه بیشتر بود و فقط بخشی از آن مشمول مالیات شده و بخشی دیگر شامل بیمه می‎شد. چیزی که باعث جذابیت این گونه بیمه‎گری می‎شود حق کمیسیون آن یعنی معادل 55 درصد برای نخستین سال در مقابل 2 درصد کمیسیون سال اول برای حالتهای دیگر است.
اورسو مشاهده کرد که بازار پرستاران خیلی جالب است. زیرا آنها بنا به دلایلی در معرض مرگ و میر بیشتر قرار دارند و دنبال یک طرح ایمنی مناسب و اقتصادی هستند. او بازاریابان خود تحت نام «نمایندگیهای پرستاری» و طرح بازنشستگی جعلی خود را فراتر از فلوریدا یعنی 37 ایالت تسری داد. مثلاً یک پرستار بیمه‎ شده در نیویورک بعد از پرداخت تصور می‎کرد که طرح بیمه سالانه‎ای را خریداری کرده است. در صورتی که آن چه انجام شده بود همان بیمه عمر بود که در حالت عادی هیچ گونه جاذبه‎ای نداشته است.
آژانس تامپا با این این رشد، متمایز شد و هزینه بروشورهای آن به یک میلیون دلار یعنی ده برابر هزینه سایر آژانس‎ها بالغ شد. درآمد اورسو به تناسب افزایش فروش بیمه افزایش یافت. او در سال 1989 مبلغ 270 هزار دلار دریافت کرد در صورتی که درآمدش در سال 1993 به یک میلیون دلار رسید و با خانواده‎اش به منطقه شور بولوار یعنی گران‎ترین محل تامپا نقل مکان کرد.
پایان
تعدادی شکایت شروع به طرح شد. در جریان حسابرسی توسط مت‎لایف در سال 1991 در مورد نامه‎های ارسالی اورسو تردیدهایی مشاهده شد. واژه «نمایندگیهای پرستاری» عنوان خود ساخته تلقی شد. حسابرسان واژه «رویه ذخیره بازنشستگی» را مناسب تشخیص ندادند. اما در پایان نسبت به عملکرد دفتر تامپا و میزان سهم آن در رشد شرکت مت‎لایف تبریک گفتند و متوجه سیگنال‎های دریافتی برای اصلاح رویه تحریف‎آمیز نشدند.
در تابستان 1993 بازرسان ایالت فلوریدا شروع به تحقیقات عمیق در نحوه فروش آژانس متعلق به اورسو کردند. در نتیجه این تحقیقات فلوریدا یک قاضی به نام تام گالاگر، مت‎لایف را متهم به خلافکاری کرد. اکنون مت‎لایف شروع به تحقیق جدی کرد. محور تحقیقات متوجه میلیونها بروشوری بود که دفتر اورسو برای پرستاران کشور از سال 1989 تا 1993 فرستاده بود.
تحقیقات نشان داد که در متن این بروشورها تحریفهای جدی وجود دارد. به طور مثال در بروشور ارسالی اورسو، عنوان «ایمنی و پس‎انداز آینده برای پرستاران» درج شده بود و در هیچ جای آن عبارت «بیمه عمر» وجود نداشت. پرستاران با دریافت این بروشور تصور می‎کردند که برای طرح بازنشستگی خود اقدام می‎کنند در صورتی که آنها ندانسته بیمه عمر را می‎خریدند.
اقدامات اصلاحی مت‎لایف
در اوایل، مت‎لایف موضوع را انکار می‎کرد ولی بالاخره مسئولیت آن را به عهده گرفت و زیر فشار افکار عمومی حاضر شد 20 میلیون دلار جریمه را در 40 ایالت از بابت این خلاف پرداخت کند. ضمناً قبول کرد پول حدود 92 هزار نفر طرفهای آژانس را که در سالهای 1987 تا 1993 اغفال شده بودند به مبلغ تقریبی 76 میلیون دلار، پرداخت کند.
شرکت مت‎لایف 5 نفر از مدیران عالی‎ رتبه خود را در اثر این افتضاح برکنار کرد. دفتر آژانس اورسو بسته شد و تمام 7 نفر مدیر و چند تن از مسئولان برکنار شدند. فروش بیمه اشخاص 25 درصد در سپتامبر 1994 و نه ماهه 1993 کاهش یافت.
اداره بیمه فلوریدا بعد از اعلام جرائم، برای اورسو و 86 آژانس شرکت مت‎لایف به اتهام جعل وتقلب، اعلام جرم کرد. یکی از کمیسیونرهای بیمه ایالت گفت: «زمان آن نیست که یک تعداد آژانس تصمیم بگیرند که با سوء استفاده از آگاهی نداشتن مشتریان، بیمه عمر را به جای طرح ذخیره بازنشستگی بفروشند». شرکت مت‎لایف برای احیای وجهه خود تلاش زیادی به عمل آورد و ضوابط اجرایی خاصی را برای کنترل و حسابرسی دفاتر فروش شعبات ایجاد کرد. در این راستا دپارتمانی موظف شد که گزارش هرگونه نقص در اجرای ضوابط را جهت حصول اطمینان از صحت عملیات به مدیریت عالی گزارش کند.
در این ضمن ریک اورسو برای اعاده حیثیت و عدم پرداخت یک میلیون دلار از بابت بازخرید، از شرکت مت‎لایف شکایت و آن را متهم کرد که در این ماجرا، از وجود او سوء استفاده شده است.
مسببان اصلی کدامند؟
آیا اورسو واقعاً یک هیولای بی‎ملاحظه بود که با تقلب، خود را به مردمیلیون دلاری تبدیل کرد؟ یا این که مت‎لایف مقصر اصلی است که با اغماض خود زمینه را برای اقدامات خلاف قانون و اخلاق فراهم کرد؟
ضعفهای مت‎لایف
بدون تردید اورسو کارهایی انجام داد که خلاف مقررات و اخلاق بود. آیا شرکت عمداً این شرایط را به وجود آورد؟ آیا آموزش او چنان بود که برای ارتقا، به اقدامات فریبکارانه مبادرت ورزد؟ آیا مت‎لایف از اعمال و بروشورهای خلاف واقع و کذب اطلاع نداشت؟ به نظر می‎رسد شواهدی دال بر مشارکت مت‎لایف وجود داشته است و از این بابت بی‌گناه نیست.
بعد از افشای ماجرا، مت‎لایف پذیرفت که این آموزشها اشکال دارد. زیرا آموزشها در 5 مرکز به صورت غیرمتمرکز انجام می‎یافت و این گسیختگی احتمالاً به آموزشهای غیراستاندارد و ضعیف منجر شده است. بعد از آن مت‎لایف اقدام به سازماندهی مجدد کرد و آموزش و امور حقوقی را در یک مرکز متمرکز ساخت.
یک مشکل عمومی
افشای ماجرای مت‎لایف، افکار عمومی را به کل صنعت بیمه متوجه ساخت. کمیسیونر بیمه فلوریدا، به شیوه‎های فروش بیمه در نیویورک دقت کرد و متوجه شد که این اقدامات کل صنعت بیمه را در معرض اقدامهای خلاف اخلاق قرار داده است، زیرا در صنعت بیمه به سبب میلیون‎ها تعامل، رقابت گسترده و فروشندگان خود مختار، زمینه برای خلاف فراهم است. به عنوان مثال بعد از چند ماه از ماجرای تامپا، اتفاق دیگری برای مت‎لایف به‌وجود آمد. بازرسان ایالت پنسیلوانیا شرکت را 5/1 میلیون دلار به دلیل تخلف و جایگزین نکردن رویه جدید و تکرار رویه خلاف قدیم جریمه کرد.
در صنعت بیمه هرگونه خلافکاری عمدتاً در بخش فروش است. در این راستا ارزیابان خسارات در بیمه، ممکن است میزان پرداخت را کم و یا زیاد ارزیابی کنند و بدین‎ترتیب سرنوشت یک فعالیت تجاری را رقم بزنند. با نزول وجهه عمومی، صنعت بیمه با مقررات دولتی و ایالتی بیشتری مواجه شد. ولی درون و بیرون این صنعت عقیده بر این است که فریبکاری و تقلب هر دو جنبه‎های ذاتی این صنعت هستند و در رابطه با آنها نمی‎توان کاری کرد.
تحلیل
سؤال مدیریتی که در این موردکاوی مطرح می‎شود، این است که آیا مدیریت عالی می‎تواند حرکتهای غیراخلاقی را با این ادعا که «خبر ندارد» پنهان کند. پاسخ سؤال منفی است.
بنابراین مدیریت عالی مت‎لایف که رویه‎های فروش زیاد را به عنوان سمبل درکل سازمان ترویج کرد، مسبب اصلی است. زیرا مقامهای حقوقی اعلام کرده بودند که رویه‎های جاری از نظر ضوابط حقوقی غیرقابل تأیید هستند. حاصل ارزیابی وضعیت مذکور این است که مدیریت عالی در هر شرایط نمی‎تواند نارساییها وضعفهای زیردستان خود را نادیده انگارد و ادعای مت‎لایف مبنی بر این که اکنون همه چیز را اصلاح کرده‎ است، خطای آنها را برای به وجود آوردن آن وضع توجیه نمی‎کند. از نظر کنترلی باید معیارهای مشخص در شرکتها تعریف شود. زیرا به‌دنبال درخواست مدیریت عالی از کارکنان برای ارائه عملکرد و یا تولید بیشتر و فشار متعاقب آن برای افزایش محصول به هر قیمت، زمینه برای اقدامهای خلاف توسط کارکنان زیردست برای برآوردن درخواستهای مدیریت عالی فراهم می‎شود. زیرا پیشرفت شغلی و آینده‎کاری زیردستان به برآوردن درخواستهای مدیریت عالی بستگی دارد.
در یک سازمان با جو و شرایط غیرمتمرکز بروز چنین خلاف‎کاریها به سهولت میسر است. در چنین ساختارهای نتیجه‎گرا، نحوه
انجام کار برای نیل به نتیجه اهمیت ندارد بلکه حصول نتیجه مهم است. اگرچه روش عدم تمرکز معمولاً در یک فضای مدیریتی مناسب و وجود معیارهای منطقی جهت نظارت مطلوب است ولی در محیط‎هایی‎که مدیریت و نظارت منسجم وجود نداشته باشد، عدم تمرکز نه تنها مطلوب نیست بلکه ویرانگر است. حداقل نتیجه چنین عدم تمرکز آماده‎شدن بستر فرصت‎طلبی برای مدیران میانی و یا پایینی است و شاید این موضوع عامل اصلی برای ریک اورسو به عنوان مدیر میانی مت‎لایف باشد که فضا را برای فرصت‎طلبی جاه‎طلبانه مناسب یافت.
چه می‎توان یاد گرفت؟
اقدامهای خلاف اخلاق و غیرقانونی برای همیشه پنهان نمی‎مانند. ممکن است چند ماه و یا چند سال طول بکشد، ولی خلافهای یک شرکت بالاخره افشا می شود و حیثیت آن لطمه می‌خورد و احتمال دارد که شرکت، مشتریان و جایگاه رقابتی خود را از دست بدهد. احتمال دارد عمل افشا توسط کارمند ناراضی و یا گزارش تحقیقی توسط ضابط قانونی انجام پذیرد. بالاخره انحراف افشا می‌شود و ضمن ایجاد محدودیت، افرادی را که مبادرت به اقدامهای غیراخلاقی و یا خلاف قانون کرده‎اند، گرفتار می‎سازد.
وظایف کنترلی در سازمانها بهتر است متمرکز انجام شود. هرگاه دپارتمان و یا نهادی که وظیفه نظارت و کنترل را عهده‎دار است، غیرمتمرکز باشد، در این صورت کنش در قبال اقدامهای خلاف، کمتر از حالت متمرکز می‎شود. دلیل خیلی ساده است. هرگاه کنترل‎های قانونی و یا حسابداری غیرمتمرکز باشد، افرادی که آنها را اداره می‎کنند به سادگی تحت تأثیر قرار می‌گیرند و مشابه حالت متمرکز عمل نخواهند کرد. کسانی که بر کارها و امور نظارت دارند باید همواره از افرادی که اعمال آنها را پیگیری و کنترل می‎کنند، فاصله داشته باشند و مرتب به مدیریت عالی گزارش ارائه کنند.
انگیزه فروش زیاد منجر به اقدامهای خلاف می‎شود. شرکتها برای ایجاد تحرک بین کارکنان خود معمولاً از انگیزه افزایش فروش بهره‎گیری می‎کنند. ولی اگر کسی وسوسه شد که از خط قرمز عبور کند احتمال دارد نتایج به دست آمده سبب مخدوش‎‎ شدن چهره و وجهه شرکت شود.
شرکتهای بزرگ در مقابل تحقیق و بررسی آسیب‎پذیر هستند. شرکتهای بزرگ مخصوصاً شرکتهایی که از طریق محصول خود با مردم در ارتباط هستند همواره در معرض قضاوت عموم قرار دارند. این ویژگی آنها را به اهداف جذاب برای هرگونه تحقیق و تفحص توسط فعالان سیاسی، رسانه‎های عمومی و نهادهای قانونی تبدیل کرده است. چنین شرکتهایی باید همواره در رفتار خود حتی کسب سودهای کوتاه‎مدت محتاط باشند. در واقعه مت‎لایف، میزان جرائم و استرداد پول افراد به 001 میلیون دلار بالغ شد.

تبلیغات