نویسندگان: مسعود بینش
حوزه های تخصصی:
دریافت مقاله

چکیده

متن

‎«‎مرد خوشبخت زیر درخت چنار» که مفهوم ژاپنی نام کونوسوکی ماتسوشیتا بنیانگذار شرکت ماتسوشیتاست، در عمل ‏مصداق روشنی یافت. گرچه بیماری طاقت فرسای دوران کودکی او، احتمال زنده ماندنش را بسیار کم جلوه می داد، اما ‏عملا او فرصت یافت حدود یک قرن در این جهان زندگی کند و با فکری روشن و دیدگاهی والا، تنها با سرمایه 100 ین ‏شرکتی را بنیان‌گذارد که اکنون با عرضه محصولات بسیار متنوع در حوزه های گوناگون تحت نامهای تجاری ناسیونال، ‏پاناسونیک، تکنیکس و کواسار، بیش از 300 هزار نفر را در سراسر جهان به کار گیرد تا درآمد سالانه ای حدود 80 ‏میلیارد دلار داشته باشد و قدیمی‌ترین و بزرگترین بنگاه جهانی ژاپن محسوب شود. شرکت او از بسیاری جهات نمونه و ‏منحصر به فرد است. سرمایه گذاری حساب شده و کارآمد در عرصه تحقیق و توسعه جهانی و ثبت و عرضه محصولات ‏بدیع در زمینه های مختلف زندگی بشری نمونه هایی از این برتری است. بنیان شرکت و پایداری طولانی آن مرهون عظمت ‏فکری شخصیتی همچون ماتسوشیتاست که نه تنها بنیانگذار شرکت محسوب می شود بلکه به دلیل داشتن ایده‌های عمیق ‏انسانی در مشی مدیریتی خود، در ژاپن به عنوان پدر مدیریت ژاپن شناخته می شود و با عرضه اندیشه های خویش، در ‏سطح جهان نیز به عنوان مدیری اثربخش مطرح است‎.‎

تاریخچه
شرکت ماتسوشیتا در سال 1918 با همت کونوسوکی ماتسوشیتا تاسیس شد. سرمایه اولیه تاسیس شرکت، تنها 100 ین (یک ‏دلار_) بود که ماتسوشیتا با کمک همسر و برادر همسرش ‏‎(‎مؤسس شرکت سانیو) آن را تامین کرد و شرکت را راه انداخت. ‏تجربه ای که او به عنوان یک برقکار جوان در شرکت برق اوزاکا اندوخته بود و نصیحت و توصیه اکید پدرش مبنی بر ‏اختیار کردن یک شغل مستقل غیردولتی، او را واداشت که تولید و عرضه سرپیچ لامپ را که مدتها روی آن کار کرده بود، ‏به عنوان اولین فعالیت و محصول شرکت تازه تأسیس عرضه کند. پس از ارائه دو شاخه تبدیل برق به بازار، شارژهای ‏لامپهای دوچرخه را با نشان ‏‎«‎ناسیونال» به بازار عرضه کرد و در سال 1925 این نشان تجاری را برای شرکت به ثبت ‏رساند‎. ‎
ماتسوشیتا در سال 1961 در سن 65 سالگی از مدیریت شرکت کنار رفت، اما تا پایان عمر به عنوان رهبر معنوی شرکت ‏باقی ماند. داماد او ماساهارو ماتسوشیتا مدیریت شرکت را در دست گرفت. نقش ماتسوشیتا در شکل گیری و پایداری و ‏توسعه شرکت در طول سالیان متمادی جنگ و پس از آن و گذار شرکت به دنیای رقابتی کنونی بسیار برجسته است‎.‎
نشانهای تجاری
هم اکنون مجموعه شرکتهای تحت ‏
پوشش ماتسوشیتا، در شش حوزه کسب و کار به فعالیت مشغول هستند‎:‎
‎- ‎محصولات نوری
‎- ‎تجهیزات اطلاعاتی و محصولاتی سیمی
‎- ‎لوازم خانگی
‎- ‎محصولات ساختمانی
‎- ‎مواد الکترونیکی و پلاستیکی
‎- ‎محصولات کنترل اتوماسیون
شرکت ماتسوشیتا، محصولات خود را تحت چهار نام و نشان تجاری عرضه می کند‎:‎
‎1 – ‎ناسیونال‎ (NATIONAL)‎
این نشان تجاری در سال 1925 به ثبت رسید و اولین بار برای شارژهای لامپ دوچرخه مورداستفاده قرار گرفت. ‏کونوسوکی ماتسوشیتا، مؤسس شرکت، خود این نام را برای محصولات پسندید زیرا به نظر او، این نام به چیزی اشاره ‏دارد که به مردم مربوط است‎. ‎هم اکنون لوازم خانگی شرکت در ژاپن، به این نشان تجاری عرضه می شود‎.‎
‎2 – ‎پاناسونیک‎ (PANASONIC)‎
نشان تجاری پاناسونیک در سال 1955 به ثبت رسید و اولین بار برای نامگذاری رادیوی تولیدی شرکت به کار رفت چرا ‏که مناسبتی با محصول عرضه شده داشت‎: PAN ‎یعنی همه و ‏SONIC ‎یعنی صدا. از سال 2003 این نشان تجاری به ‏عنوان نشان تجاری جهانی برای همه محصولات الکترونیک شرکت برگزیده شد‎.‎
‎3 – ‎تکنیکس‎ (TECHNICS)‎
اولین بار این نشان تجاری در سال 1965 مورداستفاده قرار گرفت. امروزه از این نام برای محصولات و ابزارهای ‏الکترونیکی حوزه موسیقی استفاده می شود‎.‎
‎4 – ‎کواسار‎ (QUASAR)‎
هنگامی که در سال 1974 بخش الکترونیک شرکت موتورولا توسط شرکت ماتسوشیتا خریداری شد، این نام تجاری نیز ‏اخذ شد. امروزه درمورد محصولاتی نظیر تلویزیون، ویدئو، اجاقهای مایکروویو که در آمریکای شمالی عرضه می شود به ‏کار می رود‎.‎
چشم انداز
صنایع الکتریکی ماتسوشیتا، که امروزه بیشتر به همان نام نشان تجاری معروف خود یعنی پاناسونیک شناخته می‌شود، ‏چشم انداز خود را چنین ترسیم کرده است: برترین شرکت جهانی تا سال ‏‎2010 ‎ازطریق پیگیری اهداف مدیریت در زمینه ‏تحقق شبکه فراگیر با فناوری‌های نوین و حضور در محیط جهانی‎. ‎
شعار معروف پاناسونیک، «ایده پردازی برای زندگی‎» (IDEAS FOR LIFE) ‎است‎.‎
کیفیت
شرکت ماتسوشیتا، مدیریت کیفیت را یکی از مسئولیتهای اجتماعی خود می داند و همواره سعی در بهبود کیفیت از منظر ‏مشتری دارد. استراتژی میان مدت شرکت برای بهبود کیفیت برمبنای سه موضوع زیر نهاده شده است‎:‎
‎-‎اطمینان از ایمنی محصول
‎- ‎خلق محصولات مبتنی بر آخرین فناوری
‎- ‎برقراری سیستم مدیریت کیفیت
برای افزایش کیفیت محصول و خدمات، برنامه جدیدی تحت عنوان‎ NQF ‎در شرکت به اجرا درآمده است. مدیریت ارشد ‏سالانه دوبار کنفرانسی در این زمینه برگزار می‌کند‎.‎
عوامل اساسی طراحی جهانی در امر مدیریت کیفیت عبارت است از‎:‎
‎- ‎سادگی و سهولت عملیات‎.‎
‎- ‎استفاده از نشانه هایی که درک آنها ساده باشد‎.‎
‎- ‎سهولت و راحتی در هر وضعیتی، ازجمله درحین حرکت‎.‎
‎- ‎جابه‌جایی و حرکت آسان‎.‎
‎- ‎توجه به ایمنی‎.‎
‎- ‎محیطی که محصول در آن مورداستفاده قرار می گیرد‎.‎
تحقیق و توسعه
سه آزمایشگاه مجهز ستادی تحقیق و توسعه، مسئول فناوری‌های نوین در شرکت هستند. این فناوری‌ها برای پشتیبانی خلق ‏کسب و کارها و محصولات و رفع نیازهای بالقوه بازار استفاده می شود. علاوه برآن، شش آزمایشگاه بخشی نیز وجود ‏دارد. ارتباط محکم و مستمری بین تحقیق و توسعه شرکت با دانشگاهها و موسسات تحقیقاتی ژاپن و سراسر جهان وجود ‏دارد. جهت‌گیری تحقیق و توسعه برای تحقق چشم انداز 2010 شرکت عبارت است از خلق ارزش در راستای رفع نیازهای ‏جامعه قرن بیست و یکم به وسیله نفوذ و یکپارچگی قدرت فناوری‌های اطلاعاتی و الکترونیک‎.‎
تحقیق و توسعه در تمامی شش حوزه فعالیت کسب و کار شرکت فعال است‎:‎
حوزه های تحقیقاتی در مواد الکترونیک و پلاستیک‎:‎
‎- ‎مواد برای صفحات مدار چاپی چگال
‎- ‎ترکیبات مدل‌سازی اکسپوسی برای نیمه هادیهای پیشرفته
‎- ‎مواد برای انتقال بسیار سریع سیگنال
‎- ‎مواد برای سلولهای سوخت
‎- ‎مواد برای بسته بندیهای پیشرفته
حوزه های تحقیقاتی در زمینه های نوری‎:‎
‎- ‎سیستم‌های نوری پلاسما
‎- ‎فناوری‌های کنترل و شبکه روشنایی
‎- ‎فناوری‌های عملیات سطحی با انعکاس زیاد
‎- ‎فناوری کنترل از راه دور و حسگرها برای محصولات نوری
حوزه های تحقیقاتی در زمینه نانو‎:‎
‎- ‎فناوری نانو در اتمیزه کردن الکترواستاتیک ‏
لوازم خانگی
‎- ‎توسعه محصولات نوری
‎- ‎توسعه فناوری‌های مرتبط با ارگانیسم‌های زنده برای حل مسائل سلامتی
‎- ‎فناوری پردازش میکرو – نانو
‎- ‎فناوری طراحی حسگرها و دستگاههای مرتبط با‎ IT
حوزه های تحقیقاتی درزمینه تجهیزات اطلاعاتی و محصولات سیمی‎:‎
‎- ‎فناوری‌های ارتباطات برای شبکه
‎- ‎فناوری‌های پردازش سیگنالهای صدا و تصویر
‎- ‎فناوری‌های ردیابی حرکت‎ (GPS)‎
‎- ‎فناوری‌های حفاظت هوشمند
‎- ‎فناوری‌های پردازش میکروسکپی
‎- ‎کنترل هوشمند خطوط انتقال قدرت
حوزه های تحقیقاتی در زمینه لوازم خانگی‎:‎
‎- ‎فناوری‌های تمیزسازی دهان
‎- ‎مواد تیغه های تراش
‎- ‎فناوری‌های عطرسازی
‎- ‎خالص سازی آب
‎- ‎فناوری‌های ماوراء صوت
‎- ‎اندازه گیری‌های پوستی عوامل حیاتی
‎- ‎اندازه گیری فشار خون و متابولیسم
‎- ‎تجزیه و تحلیل و ارزیابی سیگنالهای فیزیولوژی انسان
فروش ‏
درآمد خالص شرکت در سال 2005، 5/78 میلیارد دلار و سود خالص آن 36/1 میلیارد دلار بوده است‎.‎
بنیانگذار
کونوسوکی ماتسوشیتا بنیانگذار شرکت ماتسوشیتا، که در ژاپن به پدر مدیریت معروف است، با وجود مواجه شدن با ‏مشکلات بی‌شمار و بیماری طاقت‌فرسا در دوران کودکی، فرصت عمری طولانی درحد یک قرن یافت تا نقش خود را در ‏جامعه ژاپن و سراسر دنیا ایفا کند. او که ابتدا در کارگاههای ساخت بخاریهای زغالی و مغازه های دوچرخه فروشی کار ‏می‌کرد، در جوانی به عنوان سیم‌کش به استخدام شرکت برق اوزاکا درآمد، اما تمایل ذاتی او به داشتن هیجان در کار، او را ‏واداشت تا پس از هفت سال کار آنجا را رها سازدو با سرمایه اندک، شرکت ماتسوشیتا را تأسیس کند. او در ابتدا به تولید و ‏عرضه ابداعات خود یعنی سرپیچ لامپ، دوشاخه تبدیل و چراغ قوه دوچرخه با نام تجاری «ناسیونال‎» ‎پرداخت. ‏ماتسوشیتا در شیوه مدیریتی خود، سبکی انسانی و طبیعی و به تعبیر خودش منطبق و موافق با قوانین هستی داشت. اساس ‏فلسفه مدیریت او توجه به انسان بود. او با اینکه خود از تحصیلات رسمی بهره چندانی نبرده بود اما هنر مشورت و استفاده ‏از استعدادهای انسانی همکاران خود را به خوبی نمایان می ساخت. مفاهیم انسان شناسانه بسیاری را می توان در شیوه و ‏نگرش مدیریتی او یافت که به دلیل سادگی و پاکی به مرز فطرت آدمیان نزدیک است و هنر او در به کارگیری و پیاده ‏سازی این مفاهیم در عرصه عمل نهفته است؛ مفاهیمی همچون تبعیت از قوانین طبیعی، توجه به خردجمعی، مشارکت ‏ایده‌ها، اعتماد به کارکنان، تمرکز بر نقاط قوت افراد، مشورت با کارکنان، فکر باز و آزاد و روح فروتنی داشتن، جدیت، ‏انتقادپذیری، وظیفه‌شناسی، ارزش نهادن به کار و تلاش برای تعالی انسان. او اغلب به کارکنانش می گفت وقتی مشتری ‏می‌پرسد شرکت شما چه چیزی می‌سازد آنان باید جواب دهند شرکت ماتسوشیتا الکتریک ‏‎«‎انسان» می‌سازد‎.‎
او به سبب داشتن اندیشه های والا و آینده نگر، یک سال پس از جنگ جهانی دوم، در پاسخ به نقش تخریبی جنگ، موسسه‎ ‎PHP ‎را در راه صلح و خوشبختی بشر بنیان نهاد و تا آخر عمر ریاست آن را برعهده گرفت. در سال 1980 نیز با انگیزه ‏تربیت رهبران برای حل مشکلاتی که ژاپن با آن روبرو بود دانشکده حکومت و مدیریت ماتسوشیتا را تأسیس کرد. در سال ‏‎1932 ‎در سالگرد تأسیس شرکت، ضمن برشمردن ماموریت شرکت، یک برنامه بلندمدت 250 ساله را که شامل 10 برنامه ‏‏25 ساله برای 10 نسل کاری بود اعلام داشت و مأموریت حقیقی شرکت را تولید بی انتهای کالا به فراوانی آب آشامیدنی و ‏دراختیار گذاشتن آن برای مردم به ارزانی آب آشامیدنی دانست. او معتقد بود از این طریق فقر برچیده می شود‎.‎
آینده ‏
امروزه شرکت صنایع الکتریکی ماتسوشیتا، عرضه کننده محصولات متنوع با نامهای تجاری ناسیونال، پاناسونیک، ‏تکنیکس و کواسار، پس از گذشت حدود یک قرن، با بیش از 300 هزار کارمند در بیش از 100 کشور جهان و فروش ‏سالانه حدود 80 میلیارد دلار، از بزرگترین شرکتهای صنعتی و تجاری در سطح دنیاست. با اینکه خود ماتسوشیتا، ‏بنیانگذار شرکت، با دیدی بسیار بلند، برنامه 250 ساله شرکت را اعلام کرده بود، اما به صورت عملی، در سال 2006، ‏چشم انداز سال 2010 شرکت رسما اعلام شد‎.‎
هدف این برنامه، ارتقای سطح شرکت و دستیابی به سریع‌ترین رشد درآمد در بین شرکتهای جهانی است. تمرکز شرکت بر ‏آن است که در بازارهای مشخص هدف، به عنوان یک راهبر خلاق و نوآور مطرح باشد‎. ‎
منابع
‎1 – www.mew.co.jp
‎2 – www.panasonic.co.jp
‎3 – www.panasonic.net
‎4 – www.Fortune.com

تبلیغات