نویسندگان: مرتضی شانی
حوزه های تخصصی:
دریافت مقاله

چکیده

متن


بین سال‎های 1987 و 1991 سه پارک تفریحی 150 میلیون دلاری با وسایل تفریحی زیاد در فرانسه افتتاح گردید ولی بعداً ‏از گردونه خارج و در سال 1991، دو تا از آنها ورشکست شدند. کمپانی والت‎دیسنی طرح 4/4 میلیارد دلاری خود را به ‏عنوان اولین «دیسنی‎لند‎» ‎اروپا در سال 1992 در زمینی به مساحت 5000 هکتار در 20 مایلی پاریس افتتاح کرد. در ابتدا ‏تعداد پنج هتل با 5200 اتاق در نظر گرفته شد. پیش‎بینی گردید که برای حفظ بازدیدکنندگان در محل، تعداد اتاقهـا در طول ‏چند سال بعد از افتتاح سه برابر شود‎.‎
یورو دیسنی کنترل تمام طرحهای توسعه‎ای و احداث ساختمان را دراختیار داشت و پیش‎بینی کرد که با فروش اموال تجاری، ‏سود عظیمی را کسب کند. مدیران در تخمین اولیه پیش‎بینی کردند، که 11 میلیون اروپایی در سال اول از مجتمع بازدید کنند. ‏زیرا طبق تجربه قبلی بعد از افتتاح پارک دیسنی امریکایی تعداد 7/2 میلیون بازدیدکننده و 6/1 میلیارد دلار خرج کردند. ‏بدون شک یک مجموعه مشابه در حوالی پاریس می‎توانست تعداد بیشتری را جلب کند. البته مدیران دیسنی در برآورد ‏محافظه‎کارانه اولیه و رعایت احتیاط 11 میلیون نفر بازدیدکننده پیش‎بینی کرده بودند، زیرا تعداد بازدیدکننده از پارک مشابه ‏آن در امریکا و یا ژاپن با توجه به جمعیت 250 میلیون نفری آنها حدود 41 میلیون نفر بود. با این نسبت با توجه به جمعیت ‏‏370 میلیون نفری اروپا، تعداد بازدیدکننده بایستی به 60 میلیون نفر بالغ می‎شد‎.‎
محل یابی
مدیران دیسنی برای یافتن محل مناسب در راستای طرح یورو دیسنی بیش از 200 محل را در اروپا مورد مطالعه قرار ‏دادند. منطقه مارن‎ ‎ـ لا‎ ‎ـ والا ‏‎(Marne- La- Vallee) ‎به عنوان محل اجرای طرح در نزدیکی پاریس با این مزیت انتخاب شد ‏که پاریس یکی از مراکز عمده توریستی اروپاست و فرانسه نیز برای کاهش نرخ بیکاری و توسعه نقش خود در اروپا قول ‏مساعدت داد. زیرا دولت فرانسه انتظار داشت که با ایجاد 30 هزار شغل، سالانه حدود یک میلیارد دلار از بازدیدکنندگان ‏خارجی درآمد داشته باشد‎.‎
برای ترغیب طرح، دولت فرانسه اجازه داد که مقامات دیسنی زمینهای مورد نیاز را براساس ارزش سال ‏‎1971 ‎خریداری و ‏‏75 میلیون دلار وام کم بهره در اختیار آنها قرار دهد و 100 میلیون دلار برای توسعه خط مترو پاریس صرف کند. تا ‏بازدیدکنندگان در مدت ‏‎35 ‎دقیقه و پرداخت هزینه 5/2 دلار بتوانند از مرکز شهر به پارک تفریحی برسند‎. ‎ایستگاه جدیدی ‏نیز برای ترن‎های سریع‎السیر احداث شد که در فاصله ‏‎150 ‎متری در اصلی پارک قرار داشت. تا بازدیدکنندگان بلژیکی ‏بتوانند در زمان 90 دقیقه جلو پارک یورو دیسنی پیاده شوند‎. ‎
امور مالی
هزینه طرح یورو دیسنی به 4/4 میلیارد دلار بالغ شد . سهم کمپانی دیسنی امریکا 49 درصد یعنی بالاترین میزان معین ‏گردید. سرمایه‎داران دیگر معادل ‏‎2/1 ‎میلیارد دلار در طرح مشارکت کردند و بقیه توسط دولت، بانک‎ها، شرکای ویژه و یا ‏خریداران اموال پارک، تأمین شد. بازگشت سرمایه بعد از افتتاح پارک آغاز شد. کمپانی 10 درصد عوارض بلیت و پنج ‏درصد عوارض غذا و سایر کالاها را عیناً مشابه عوارض پارک ژاپن دریافت کرد با این تفاوت که در پارک دیسنی‎لند ژاپن ‏ـ توکیو کمپانی دیسنی امریکا هیچ گونه مالکیت را به دست نیاورد و صرفاً به عوارض بلیت‎ها و درصد درآمدها بسنده کرد. ‏دلیل این کار رعایت محافظه‎کاری و درگیر بودن پول کمپانی در ساخت و ساز پارک مشابه در ایالت فلوریدا، و از طرفی ‏اولین تجربه احداث مرکز تفریحی در یک منطقه سردسیر برای کاهش ریسک بود‎.‎
حرکتهای اصلاحی
به اتکا تجربیات اخذ شده از اجرای طرح پارک تفریحی در منطقه سردسیری توکیو، مدیران بخش ساختمانی دیسنی توانستند ‏بر مبنای آخرین دستاوردهای علمی، طرح یورو دیسنی را آماده سازند. از نظر اجرا ‌تأکید روی انتخاب مجریان فرانسوی ‏بود که دارای عملکرد قوی بوده و در اجرای پروژه‎های ساختمانی بزرگ و اتمام به موقع آن شهرت داشتند. یکی از ‏تجربیاتی که از اجرای طرح در منطقه سردسیری حاصل شد، لزوم حفظ بازدیدکننده ها از باد و باران و سرما است که در ‏متن طرحها، تمهیدات خاص را طلب می‎کرد. ضمناً دیسنی بعضی لهجه‎های فرانسوی، آلمانی، انگلیسی و ایتالیایی را به الفاظ ‏و مزه‎های امریکایی افزود و علی رغم اینکه زبان رسمی پارک انگلیسی و فرانسوی بود ولی راهنماهایی هم بودند که به ‏زبانهای آلمانی، ایتالیایی، اسپانیایی و هلندی تسلط داشتند. تئاتری در طرح جدید و با توانایی چرخش پرده 360 درجه‎ای ‏پیش‎بینی گردید که بازدیدکننده بتواند به سهولت با تاریخ اروپا آشنا شود و در راستای تنوع‎گرایی

فرهنگی، عروسکهای سنتی آلمانی و ایتالیایی نیز به ردیف «پینوکیو» اضافه شد‎.‎
مسئولان دیسنی قبلاً بروز پاره‎ای مشکلات فرهنگی را پیش‎بینی کرده بودند و به همین لحاظ فیتزپاتریک را به ریاست طرح ‏یورو دیسنی برگزیدند. او امریکایی بود که فرانسوی صحبت می‎کرد و با اروپا آشنایی کامل داشت. ولی نتوانست شرایط ‏لازم را فراهم کند و در سال 1993 یک فرد فرانسوی جایگزین وی گردید. پاره‎ای از نصایح او، که با فرانسه نباید مانند ‏فلوریدا برخورد کرد، هیچ وقت گوش شنوا پیدا نکرد‎.‎
نتایج
با نزدیک شدن آوریل 1992 کمپانی شروع به تبلیغ گسترده با نیت آگاه‎سازی مردم برای بازدید از پارک تفریحی کرد. ‏‏2500 خبرنگار و دست اندرکاران رسانه‎های جمعی، به نحو شایسته مورد پذیرایی قرار گرفتند. بعد از افتتاح طرح مشخص ‏گردید که پیش‎بینی‎های قبلی، قابل تحقق نبوده وبرنامه افتتاح در میان رکود شدید اروپا انجام یافته است.کمپانی، قیمت پارک ‏خودروها و هزینه هتل‎های مجتمع را برای رسیدن به یک درآمد معین با فرض «وجود تقاضا به هر قیمت»، مشخص کرده ‏بود. مثــلاً ورودیه 25/42 دلار برای بزرگسالان و یا هزینه اقامت در هتل ورودی مجتمع، هر شب 340 دلار یعنی معادل ‏هزینه اقامت در بهترین هتل شهر پاریس تعیین گردیده بود. با این نرخها 50 درصد اتاقها خالی ماند و مهمانان و ‏بازدیدکنندگان به خاطر قیمت بالای مواد غذایی و یا استفاده از امکانات، قادر به اقامت طولانی نبودند.مدیران به زودی ‏تشخیص دادند که در محاسبات خود اشتباه کرده‎اند زیرا بازدیدکنندگان «دنیای دیسنی» در فلوریدا، اکثراً بیش از چهار روز ‏اقامت می‎کردند، در صورتی که در یورو دیسنی در بهترین حالت، طول اقامت دو روز بیشتر نشد. اکثر بازدیدکنندگان صبح ‏زود خود را به محل رسانده و یک شب را در هتل اقامت می‎کردند و صبح روز بعد آن را ترک و تمام روز قبل از مراجعت ‏در مجتمع سپری می‎کردند‎.‎
سایر اشتباهات عملیاتی نیز در این میان رخ داد که اکثراً جنبه فرهنگی داشت و به اصل طرح لطمه زد. مثلاً قانون منع ‏صرف مشروبات الکلی، مشکل ایجاد کرد‎. ‎یورو دیسنی فرض کرد که روزهای دوشنبه روز آرام و روزهای جمعه روز ‏شلوغ از نظر بازدیدکننده خواهد بود در صورتی که در عمل برعکس آن اتفاق افتاد‎.‎
تعداد افرادی که در فصلهای گرم به پارک می‌آمدند، 10‏‎ ‎برابر تعداد افراد در فصلهای دیگر بود‎.‎
یکی از جالب‎ترین مشکلات از موضوع صبحانه ناشی شد. یکی از مدیران دیسنی گفت؛ به ما گفته بودند که اروپایی‎ها ‏صبحانه نمی‎خورند. در نتیجه ما رستوران‎های هتل را بر همین فرض طراحی کردیم. الان فرض کنید چه اتفاقی می‎افتد. اگر ‏بخواهیم 2500 نفر را با 350 صندلی صبحانه بدهیم‎.‎
دیسنی در پیش‎بینی سایر ملزومات نیز ناکام بود. مثلاً استراحتگاه و سرویس رانندگان اتوبوس‎های تور برای 50 راننده ‏پیش‎بینی شده بود اما در روزهای شلوغ2000 نفر راننده نیاز به سرویس و دستشویی داشتند و دیسنی به دلیل عدم ‏پیش‎بینی‎های لازم گرفتار مشکلات عدیده گردید‎.‎
در سال منتهی به سی ام سپتامبر 1993 پارک دستگاههای بازی، 960 میلیون دلار ضررداد و آینده آن را در تردید فرو ‏برد. در سی ویکم دسامبر 1993 حجم زیان به بیش از شش میلیارد فرانک و یا بیش از یک میلیارد دلار بالغ شد. کمپانی ‏والت‎دیسنی 175 میلیون دلار تأمین کرد تا طرح بتواند خود را به فصل بهار برساند
تلاشهای نجات بخش
‎921 ‎میلیون دلار ضرر در اولین سال مالی، کسری معادل 5/2 میلیون دلار در روز را نشان داد. وضعیت به صورتی نبود ‏که این آمارها نشان می‎دادند. زیرا پارک از نظر عملیاتی دارای سود بود ولی هزینه‎های غیر عملیاتی، آن را به زیان تبدیل ‏می‎کرد‎.‎
در آغاز سال 1994 یورو دیسنی قیمتهای مناسب برای اتاقهای هتلها تعیین و نرخ آن را از 76 دلار به 51 دلار کاهش داد. ‏در فروشگاه‎ها پیراهنهای تی‎شرت 10 دلاری را جایگزین جواهرات کرد. تجملات در رستوران‎ها کم شد. و برای ‏صرفه‎جویی در هزینه‎ها به سلف‎ ‎سرویس تبدیل گردید. قیمت ورودیه در زمانهای غیرفصلی از 38 دلار به 30 دلار تنزل و ‏هزینه‎های عملیاتی با حذف 900 شغل هفت درصد کاهش داده شد‎.‎
صرفه جوئی وبالابردن راندمان شاه‎کلید حرکتهای اصلاحی جدید بود. تعداد اقلام انبارها از 30 هزار قلم به 17 هزار قلم ‏عمدتاً کالاهای ساخت امریکا کاهش داده شد‎. ‎تنوع غذاهائی که در پارک عرضه می‎شد، 50 درصد کاهش یافت و برای ‏‎9000 ‎نفر کارمندان تمام وقت باقیمانده، دوره‎های آموزشی خاصی برای ایجاد انگیزه به منظور جلب رضایت مشتریان و ‏انعطاف در محیط کار ترتیب داده شد و برای آنهایی که با ارباب رجوع سروکار داشتند دوره‎های کوتاه‎مدت در اسپانیا و ‏آلمان تشکیل گردید‎.‎
تحلیل
یورو دیسنی در 20 ماه اول عملیات نتوانست به انتظارات خود دست یابد، اکنون نیز موجودیت آن زیرسوال است. چه ‏اشتباهی رخ داد؟ ‏
عوامل بیرونی: بدون شک رکود اقتصادی جدید در اروپا مانع عمده در نیل به انتظارات شد و موجب افت بازدیدکننده و تغییر ‏مدل‎های درآمد پارک گردید‎. ‎عامل دیگر، رکود در املاک و نزول قیمت آن و روحیه قناعت اکثر بازدیدکنندگان اروپائی بود
عوامل درونی: علی رغم دهها سال تجربه در پارک‎های دیسنی امریکا و یا پارک جدید ژاپن، مسئولان دیسنی اشتباهات و ‏خطاهای جدید در برنامه‎ریزی داشتند. منظور نکردن صبحانه و یا سایر ندانم‎کاری‎های عمومی از قبیل کمی تعداد سرویس ‏دستشویی برای رانندگان اتوبوس‎های تورها از اشتباهات بارز بود. آنها حتی در مورد آموزش و ایجاد انگیزه در پرسنل ‏فرانسوی برای بالابردن راندمان کار و راهنمایی مشتریان مشکل داشتند‎.‎
آیا همه این اشتباهات به فرانسه برمی‎گردد و یا عدم کارآیی مدیریت بود؟ شاید هردو‎. ‎مدیریت دیسنی ملزم بود، که اختلافات ‏فرهنگی را عمیقاً بررسی کند. علاوه بر آن ضرورت داشت که بعد از افتتاح و شروع عملیات، تمام موارد و موانع را رفع ‏کند، ولی به دلیل اشتباه ناشی از خود بزرگ‎بینی‎های مدیریت دیسنی، فرصتها از دست رفت. اشتباه در محاسبه تعداد اتاقها و ‏تعیین قیمت اکثر اقلام منجمله غذا و خدمات، بیانگر بی توجهی مدیران به وخامت اوضاع اقتصادی بود. اما بزرگترین اشتباه، ‏گرفتن وام زیاد برای اجرای طرح بود که نرخ بهره بالا و هزینه‎های بالاسری زیاد، رسیدن به نقطه سر به سر را تقریباً ‏غیر ممکن ساخت و بقای شرکت را به مخاطره انداخت‎. ‎

تبلیغات