آنارشیسم فرهنگى در اینترنت و تهدیدات اخلاقى،اجتماعى آن

امروز به روز شدن فن آورىها و.به تبع آن افزایش دنیاى مجازى خصوصآ در شبکه گسترده اینترنت با سرعت زیادى صورتگیرد در مدت بسیار کوتاهى نه تنها سطح زندگى و روابط را دگرگون ساخته بلکه اصول و باورها و حجابهاى اخلاقى و اجتماعى جوامع بشرى و انسانى را دچار دستخوش کرده است و در واقع یک آنار شیسم اخلاقى، اجتماعى را سبب شده است که به نظر جمع کثیرى از صاحب نظران در علوم اخلاقى و اجتماعى، اینترنت به دنبال جهانى سازى است و سردمدار جهانى سازى کشورهاى غربى و جهان اولىها هستند که خود در مقدمه جهانى سازى مأموریتهاى خاص را دنبال مىکنند و از جمله این مأموریتها، هرزه نگارى وکژ اندیشى اخلاقى و اجتماعى خصوصا در کشورهاى رو به توسعه هست تا از این طریق زودتر به اهداف استعمارى خویش برسند و در میان کشورهاى موسوم به جهان سوم، در کشورها و ملتها و دولتهایى که نسبت به اصول اخلاقى، اجتماعى دینى و مذهبى حساسیت بیشترى دارند به همان میزان حساسیت و تهدید جدى در استفاده از اینترنت و ابزارهاى جهانى وجود دارد.
 و البته به این معنا نیست که افراد یا نظامهایى که به اصول اخلاقى حساس نیستند، در معرض تهدید قرار ندارند، بلکه باید بگوییم این نظامها بعضآ یا خود مروج آنار شیسم اخلاقى، اجتماعى هستند که امروزه تهدیدات و معضلات اخلاقى در چنین نظامهایى آنچنان ویرانگر است که نسل بشریت در آن نظامهاى رو به انقراض رفته است به طوریکه روابط نامشروع و زندگى غیرضابطهمند اجتماعى، اخلاقى و فرهنگ برهنگى و sex باعث از هم پاشیدگى نظام خانواده شده است.
 هرچند که هرزهنگارى کژ اندیشى جنسى و اخلاقى در این نظامها سابقه طولانىتر دارد، اما رواج دنیاى مجازى اینترنت بصورت کنترل نشده و ترویج بى بندبارى اخلاقى در این شبکه گسترده، اقدام به آن را آسانتر کرده است این کژ کارى خود سر آغازى شد تا امراضى چون ایدز را که امروزه به عنوان «طاعون رو به گسترش قرن» از آن یاد مىکنند؛ بشریت را به ورطه نابودى بکشاند و از این بابت دنیاى مجازى اینترنت را براى استفاده سایرین نیز ناامن نمودند، امروزه دنیاى اینترنت اگر چه می‌رود تا دنیا را در دورترین افقها و حتى خانهها و خانوادهها را در قبضه خود در آورد و دولت و ملتهاى الکترونیکى را در جهان ایجاد کند، یک محیط کاملا نا امن است.
 در خود این دنیاى مجازى، آزارگرهاى اینترنتى که مثل مور و ملخ از دیوار صندوقهاى الکترونیکى بالا می‌روند، هیچ محیطى را مورد اطمینان نگذاشته اند.
 گرام استاد فلسفه اخلاق در دانشگاه ابر دین اسکاتلند در مقاله‌اى در این زمینه مىگوید: «اینترنت بیشتر از آنکه آنار شى سیاسى را ترویج کند، آنار شیسم اخلاقى را رواج می‌دهد و این واقعآ ویرانگر است».
() اکثر کارشناسان معتقدند که همه آنارشیستها از اینترنت استقبال مىکنند اعم از آنارشىهاى سیاسى،تروریستى، اقتصادى،اجتماعى، امنیتى و اخلاقى و فرهنگى.
 لذا اینترنت و فضاى مجازى تقریبآ غیر قابل شناسایى آن داراى توان ضد حکومتى و براندازى و هرج و مرج (سیاسى، اخلاقى، فرهنگى،اقتصادى و.) مىباشد زیرا تمام تعاملات و ارتباطات برروى شبکه اینترنت بدون توجه به مرزهاى عقیدتى، ملى و خطوط قرمز اخلاقى و اجتماعى صورت مىگیرد.
 اگر چه این خصوصیت مىتواند از خصوصیات بین المللى اینترنت باشد ولى در واقع فضایى است که کنترل چندانى ندارد ابزار و محیط اینترنت براى ارتباط بین ملتها و دولتها با آنچه که در عالم واقع به عنوان ارتباط معنا مىشود، فرق دارد و همان طور که گفته شد فضاى شبکه مجازى است و نسبت به باورها و مرزهاى ملتها و دولتها بی‌اعتنا است و چه بسا ارتباط در شبکه بین کسانى انجام مىشود که در فضاى حقیقى کاملا با هم غریبه هستند اگر چه سخن در این موضوع از حوصله این نوشتار خارج است ولى باید اذعان داشت که سطحى نگرى و عوام گرایى بعد از جنبه بین المللى اینترنت از خصوصیات دیگر آن است که همین ویژگى باعث استقبال آنارشیستها شده است چرا که در این فضاى عوام گرایانه که گاهى عمقى هم مىباشد آنچنان زمینه‌اى وجود دارد که همه افراد با هر مرتبه و رتبه و اعتقاد و مرام و مسلک مىتوانند به صورت نا محدود وارد این شبکه شوند و در شکل دهى و موارد ریز و درشت دنیا دخالت نمایند و هیچ صلاحیت خاصى براى جست و جو و اعمال نظر در اینترنت وجود ندارد و علاوه بر آن با وارد شدن کامپیوتر به خانهها، مدارس، مغازهها و تشکیل کافههاى اینترنتى دسترسى آسان تر و ارزان تر شده است.
 اگر چه ممکن است اعمال نظر های‌دولتى در اینترنت مثل کنترل سایتهاى غیر اخلاقى تا حدودى اینترنت را کانالیزه کند ولى حجم تهاجمى موجود در اینترنت در راستاى گسترش بى بند و بارى آنچنان زیاد است که در قالب نام و آدرسهاى گمنام و حتى مستعاربه مأموریت خود ادامه می‌دهند و لذا   عملا سانسور در اینترنت با مشکل مواجه است و آنچه تواند اینترنت را کانالیزه کند فرهنگسازى است؛ که این امردر کشورهاى اسلامى خصوصآ در کشور ما بسیار حائز اهمیت است که کاملا هوشیارانه با اینترنت رابطه برقرار کنیم ولى نه آن گونه که اینترنت را مضر صرف بدانیم بلکه همین قدر که بدانیم اینترنت مىتواند علاوه بر جنبههاى فراوان مثبت داراى جنبههاى فراوان تر منفى باشد کافى است تا هوشیارانه تر برخورد کنیم، و دقیقآ منظور نگارنده بر انگیخته شدن حواسها و احساسات در استفاده از اینترنت خصوصآ دربین قشرهاىنوجوان و جوان و حتى کودکان است نه مانع شدن از اینترنت و نتایج آن. واقعیت این است که وقتى یک وب گرد جوان یا نوجوان تحت تأثیر مسائل اجتماعى، روانى حاکم در دنیاى اینترنت به دنبال یک وب گرد مشابه است وقتى که این نوجوان یا جوان بدون هیچ نظارت و کنترلى به راحتى به وب گرد مشابه در اینترنت دسترسى پیدا کند یا با گرفتن چند آدرس سایت غیره اخلاقى به جستجو بپردازد نهایتآ در دنیاى ناهنجارى اخلاقى (تصاویر،داستانها و مجموعههاى غیر اخلاقى بسیار ناخوشایند مجازى و.) قرار مىگیرد که ممکن است بر لوح سفید ذهن او خدشه وارد کند واین همان آغاز فرو پاشى اخلاقى است که نام آن را مىتوان آنارشیسم اخلاقى در اینترنت گذاشت وچه بسا زنگ خطرى براى فرو پاشى خانوادهها باشد و چنانچه هر از گاهى در صفحه حوادث مجلات خبرهاى ناخوشایند غیر اخلاقى خانوادگى به گوش می‌رسد که اکثرا ناشى از چنین هرج ومرج اخلاقى در ابزارهاى اطلاع رسانى نوین از جمله اینترنت مىباشد و صداى این زنگ خطر در کودکان کنجکاو و خردسالان بازى گوش که به اینترنتها دسترسى دارند با وجود کارتنهاى سرگرم کننده غیر اخلاقى بیشتر و بلندتر به گوش می‌رسد و لذا حساسیت در این بخش هم باید به مراتب بیشتر و دقیق تر باشد و بدانیم که اینترنت ابزارى با امکانات جدید است که باید به درک عمیقترى از آن رسید.
 آنچه در این نوشتار مطرح است، بحث نحوه استفاده از اینترنت است و در حقیقت از اینترنت سوء استفاده مىشود و این سوء استفاده در اثر زمینه‌اى است که در خود این شبکه وجود دارد.
 واقعیت این است که مطالعات در حوزه اینترنت تازه شروع شده است و هنوز هم نتیجه‌اى جامع از آن به دست نیامده است و این هم به دلیل وسعت اینترنت و شبکه جهانى (WWW) است که روزانه در حال رشد غیر قابل تصور وپیش بینى است که در اوج قله انقلاب صنعتى دیجیتالى قرار دارد و در حال به وجود آوردن یک انقلاب ارتباطى، اجتماعى،اقتصادى و. است که دنیاى آن با واقعیت فرق مىکند. آموزههاى غیر اخلاقى در اینترنت دارد به سمت واقعیت می‌رود و از این رومدتى است که افراد زیادى اعم از دختر و پسر در اثر ارتباطات اینترنتى در دنیاى مجازى از طریق (chat) و یا دیگر ابزارها و شگردهاى موجود در اینترنت مورد اغفال واقع شده‌اند و حتى مرتکب اعمال خلاف غیر منتظره شده‌اند.
 لذا سیل تهاجم فرهنگى اخلاقى در اینترنت داراى قدرت تخریب روانى هم مىباشد کهتواند شیوههاى ارتباطى، اجتماعى و اخلاقى را کاملا تحت تأثیر قرار دهد.
 از آنجا که در فضاى مجازى تقریبآ غیر قابل کنترل اینترنت ایجاد روابط خصوصآ در بین جوانان و نوجوانان کاربر، که روزانه هزاران نفر به آنها افزوده مىشود؛ بسیار آسان است و با سرعت فوق تصورى به سمت روابط دوستانه و عاشقانه و نهایتا روابط نامشروع مجازى و در انتها هم حقیقى پیش می‌رود و در بیشتر وقتها (با توجه به گزارشات و اخبارى که از صفحات رسانههاى نوشتارى و پلیس جنایى) به گوش مى رسد چنین روابطى نهایتا به مرحله عمل و اجرا تبدیل مىشوند و در یک تحقیق آمده %31 روابط مجازى غیر مشروع به واقعیت رسیده‌اند و این واقعیتها همان اغفال شدن جوانان و نوجوانان دختر و پسر در دام افراد شرور و ولگرد اینترنتى و خیابانى و باندهاى مخوف است که چه بسا آمار زیادى از اغفال شدگان؛ ناخواسته مرتکب انواع جرمها و جنایتها شده و مورد انواع تعرضها قرارگرفته‌اند، از اینروست که باید بگوییم آنارشیسم اخلاقى در اینترنت؛ چراکه فضاى مجازى این شبکه محیط بسیار مناسبى براى رشد قارچ گونه انواع رفتارهاى نامشروع غیر قابل نظارت است.
 اگرچه جذابیت، علمى بودن، استفاده درست از اینترنت و فایدههاى علمى پژوهشى و بنیادى و.... آن هیچگاه قابل انکار نبوده و نیست و از این جهت اینترنت در جهت مثبت آن توانسته جان هزاران نفر را تاکنون از مرگ نجات دهد و بسیارى از پیشرفتهاى روزانه بشر مدیون استفاده از خدمات و اطلاعات اینترنت است ولى از طرف دیگر خوشبینانه و بدون پیش زمینههاى لازم در فرهنگ درست استفاده از تکنولوژى و بدون داشتن آگاهى از مضرات تکنولوژىها؛ به استقبال تکنولوژى خصوصاً اینترنت رفتن مىتواند صدمات جبران ناپذیرى را بر پیکره اجتماع خصوصاً در یک نظام دینى وارد کند.
 امروزه استفاده بیش از حد از تکنولوژىهامدت عمر انسانها و امید به زندگى را به همان اندازه که افزایش داده است، بیشتر از آن کاهش داده است و شیوع بیماریهاى قلبى، عروقى، رفتارى که روبه گسترش هم هست در اثر فاصله گرفتن از طبیعت و استفاده از تکنولوژى است و در خصوص خدمات و مضرات تکنولوژى هزاران مقاله علمى به چاپ رسیده است و بحث آن هم از این نوشتار خارج است؛ اما اینترنت یکى از این تکنولوژىهاست که ساختمان پیچیدهترى در تخریب روحى و روانى و جسمى و رفتارى دارد که یکى از جنبههاى آن مسائل اخلاقى است که در این شبکه هیچ خط قرمزى براى آن وجود ندارد و حساسیت در مورد تهدیدات اخلاقى اجتماعى اینترنت زمانى بیشتر و مهمتر جلوه مىکند که: الف: در کنار تمام مزایاى آن توجه داشته باشیم که هدایت کننده و بارگذارى سخت افزارى و نرم‌افزارى اینترنت از طرف نظام سلطه و یا همان نظام لائیک استکبارى صورت مىگیرد و روشن است که مهمترین مأموریت این شبکه، جهانى سازى مدنظر غرب است که در آن خلا اخلاق و معنویت و ادیان الهى خصوصاً اسلام عزیز به شدت احساس مىشود.
 اگرچه ما مىتوانیم از همین طریق هم ایدههاى ارزشى خویش را به دنیا صادر کنیم و در واقع فرصت خوبى است اما بحث ما جداى از استفاده درست از این شبکه است و در واقع ما مىخواهیم نهایتاً به همین نکته برسیم که مىشود از طریق اینترنت دیگران را به اخلاقیات و اسلام دعوت کنیم ولى هیچگاه خود اینترنت و طراحان و هادیان آن کسى را به اسلام و اخلاقیات و معنویت دعوت نمىکنند، بلکه ماموریت اینترنت در اصل برعکس این است و این ما هستیم که باید هوشیارانه و از موضعى فعال با آن برخورد نماییم.
 ب :اینکه بپذیریم در اینترنت زمینههاى فراوانى براى ارتباطات غیر مشروع که نهایتاً به واقعیت می‌رسند، وجود دارد و این شبکه و استفاده از آن مىتواند باعث آسان شدن خیانت در روابط زناشویى و روابط دوستانه و حتى خانوادگى بشود که عدم توجه به این مهم چنانچه تاکنون صدمات زیادى را بوجود آورده است مىتواند ویرانگر هم باشد.
 در صورتى مىتوان مأموریت اینترنت را در زمینه اصول اخلاقى کاملاً تأیید کرد که خداى ناکرده اصول اخلاقى را نادیده بگیریم و گرنه با اعتقاد به اصول اخلاقى و دینى نمى توان اینترنت را به طور کامل تأیید کنیم بلکه همانند بسیارى از تکنولوژىهاى جدید باید محتاطانه با آن برخود کنیم.
 على رغم اینکه امید می‌رود در دراز مدت و یا شاید کوتاه مدت نحوه استفاده از اینترنت در کشور ما دگرگون شود ولى در حال حاضر بدلیل فقدان بسیارى از زیر ساختهاى فرهنگى ـ اقتصادى و اجتماعى و.بسیارى از کاربران این شبکه در جامعه و در استان ما نوجوانان و جوانانى هستند که دنبال هیچ پروژه علمى نیستند و متاسفانه به معتادان اینترنتى و یا ولگردهاى الکترونیکى تبدیل شده‌اند.
 حتى اگر خیلى خوشبینانه به این موضوع هم نگاه کنیم که بعضى از این مراجعه کنندگان به کافى نتها دنبال پروژههاى تحقیقاتى مدرسه و یا دانشگاه هستند؛ بارها مشاهده شده است که این مراجعه کنندگان از این اینترنت به عنوان یک منبع استفاده نمى کنند بلکه از این اینترنت مىخواهند که یک تحقیق آماده و بدون زحمت را به آنها ارایه و یا معرفى نماید بدون اینکه خود شخص در آن دخل و یا تصرفى داشته باشد و متأسفانه چنین تحقیقاتى در مراکز مربوطه و یا توسط اساتید مربوطه آنچنان که باید و شاید مورد توجه در منبعیابى قرار نمىگیرد و اکثراً نمرههاى لازم را نیز ازاین تحقیقات بدست می‌آورند ولى در حقیقت روح تحقیق و پژوهش از فرد گرفته شده است.
 اگر روزانه سرى به کافههاى اینترنتى؛ کافىنتها؛ بزنیم به این واقعیت بیشتر می‌رسیم که : اکثر کاربران این کافهها جوانان و نوجوانان و حتى کودکان اعم از دختر و پسر هستند که چندان دنبال پروژه خاصى نیستند، بلکه با چت؛ گفتگوى اینترنتى مىکنند که همانطور که گفته شد بعضى از این ارتباطهاى کنترل نشده مجازى به واقعیت مىپیوندند که اغلب سرانجامهاى نامیمونى داشته و یا دارند.
 امروزه بسیارى از بچههاى مدرسه پولهایى را که از خانه براى تغذیه به همراه دارند در کافههاى اینترنتى خرج مىکنند که عدم نظارت والدین و مدیران و همچنین فقدان نظارت و احساس تحت کنترل نبودن از جمله مواردى است که به تشدید این موضوع دامن می‌زند و پدیده اعتیاد اینترنتى می‌رود تا با اعتیاد مواد مخدر برابرى کند و با این تفاوت که در این اعتیاد نوین محتوا هم دود مىشود واگرچه شیوع رایج و خطرناکتر آن در سنین پایین بوده ولى چندان هم به مرزهاى سنّى محدود نمىشود واصلاً عمر این نوع اعتیاد خود دوران طفولیت راطى مىکند و مرز جنسى هم نمىشناسد.
 منظور این اعتیاد کارهاى تحقیقاتى نیست و واضح است که کار تحقیقاتى بدلیل اینکه یک حرکت روبه جلو و فقدان روزمرهگى است نمى تواند اعتیاد بیاورد بلکه شادابى خاصى را نیز به همراه دارد. منظور این نوع اعتیاد نوین همان گفتگوها، دوست یابىها، وبگردىهاو.. دنیاى مجازى اینترنت است که یک روزمرهگى محض دارد و یکى از بیشترین و بالاترین سطوح اعتیاد در این دنیاى مجازى محتواهاى جنسى و اخلاقى است که حتى اصول اولیه اخلاق بشرى را با بی‌رحمى تمام زیر پا مىگذارد و در قالبهاى تصویر، اتاقهاى چت، نامههاى الکترونیکى، سایتهاى دوستیابى، داستانها ورمانها، نماهنگها و کلیپ و حتى فیلمهاى غیر اخلاقى و. در این محیط به کاربران عرضه مىگردد که یک آنارشیسم اخلاقى را ترویج و تبلیغ مىکند که در نوع خود ویرانگر است.
 نکته مورد توجه این است که هم کاربران معتاد یا همان ولگردهاى اینترنتى و هم بارگذاران این سایتها نه قابل شناسایى هستند و نه چندان قابل کنترل و ردیابى؛ و همه آنها در یک محیط آزاد آنگونه که مىخواهند عمل مىکنند و دیگر از تذکرهاى مردمى و پلیس و گشتهاى منکرات در این محیط خبرى نیست و همین فضاى مجازى با اراده آنان مىتواند واقعیت یابد و یا خیلى راحتتر از ابزار دیگر، مىتواند اغفالکننده باشد.
 اگر چه تمام تکنولوژىهاى مدرن در جهان صنعتى مشکلات خاص خود را به همراه مزایاى آن دارند ولى در حقیقت مشکلات اخلاقى اجتماعى ناشى از اینترنت منحصر به فرد است؛ و حتى بسیارى از مشکلات قدیمى را تشدید کرده است و در یک قیاس نزدیک مىتوان گفت که به همان اندازه که استفاده نادرست از اتم مىتواند ویرانگر باشد، استفاده نادرست از اینترنت نیز مىتواند ویرانگر باشد و بالعکس همان اندازه که استفاده درست از اتم مىتواند متحوّلکننده باشد، استفاده درست از اینترنت نیز مىتواند در جهشهاى علمى متحوّلکننده باشد ولى تا زمانیکه سرور جهانى server در راستاى مأموریت جهانى سازى غرب عمل مىکند نمىتوان به محیط اینترنت اعتماد کرد از این رو باید با استفاده از به روزترین شیوههاى علمى متناسب به مقابله پرداخت و با احتیاط به این محیط وارد شویم.
 زیرا استفاده نادرست از این تکنولوژى در مقایسه با سایر تکنولوژىها آسانتر بوده و همین محتواى تحریک آمیز سمعى و بصرى، آسان بودن، قابل دسترس بودن، هزینه پایین، خودمختارى و گمنامى از عواملى است که بىمبالاتى اخلاقى را در اینترنت موجب شده است و وجود این زمینههاى لازم درمحیطى که بارگذارى و صحنهگردان آن از سوى کمپانىهایى است که تحت سیطره یهود و صهیونیست صورت مىگیرد، بهترین فرصت و وسیله لازم براى تهاجم به عقاید و ارزشهاى دیگر ملتها خصوصاً نظامهاى دینى جهت استیلا بر جهان است و لذا صهیونیزم جهانى تمام تلاش خود را در اینترنت به این منظور بکار گرفته است و از اینروست که باید به مأموریت فرهنگى که از طرف شرکتهاى مادر براى اینترنت پیشبینى شده است، شک کرد.
 آرى اینترنت مثل سایر تکنولوژىها ذاتاً نه شر است نه خوب، بلکه تحت تأثیر و استفاده‌اى است که بشر روى آن دارد و نوع بکارگیرى آن مىتواند خوب یا بد باشد.
 و این بکارگیرى منهاى جهات مثبت؛ یا استفاده اعتیادى است یا سوءاستفاده و یا اعتیاد به اینترنت است و این حالتها با وجود زمینههاى سوء استفاده‌اى که در خود اینترنت وجود دارد (مجموعههاى مبتذل و sex و گمراهکننده و..) در نهایت منجر به تأثیراتى در اخلاق و رفتار فرد و اجتماع خواهد شد که در تضاد با اصول و ارزشهاى دینى و اخلاقى انسانى است.
 به اجمال اینکه با توجه به آنچه در این نوشتار آمده است و آنچه تاکنون تجربه شده است به این نتیجه می‌رسیم که : - در اینترنت زمینههاى فراوانى براى سوء استفاده و آن هم بصورتهاى مختلف (سمعى، بصرى، مکتوب و.
.
.
) وجود دارد که با توجه به دیدگاه بارگذاران اصلى سرور جهانى اینترنت، در دسترس بودن، هزینه پایین، کم توجهى خانوادهها و مراکز آموزشى، عدم وجود زیرساختاهاى فرهنگى مناسب و فرهنگ سازى ، شبانه روزى و غیر قابل کنترل، گمنام بودن و . آن مىتواند در نظامهاى اخلاقى و دینى مخل و حتى ویرانگر هم باشد؛ لذا باید هوشیار باشیم و خود را اولاً براى فراگیرى هرچه زودتر و بهتر علم مقابله با آن آماده و ثانیاً در جهت به تسخیر درآوردن این شبکه جهانى براساس ارزشهاى انسانى و اسلامى که با فطرت انسانها سازگار است تلاش نماییم.
 - اگرچه استفاده از تکنولوژى برتر خصوصاً شبکه اینترنت رسیدن به هدفهاى پیشرو را آسانتر مىکند ولى پر واضح است که هیچ گاه هدف وسیله را توجیه نمىکند و از آنجا که استفاده از اینترنت اجتناب ناپذیر است و کنترل آن هم غیر ممکن و از طرفى بسیارى از بسترهاى لازم در جامعه (فرهنگى، اجتماعى، اقتصادى، اخلاقى و.) نتوانسته است همپاى این صنعت رشد و توسعه یابد و از طرف دیگر لابىهاى استکبارى براى تسخیر ملتها خصوصاً نظامهاى دینى مأموریت جهت دارى را در راستاى تخریب فرهنگى، عقیدتى جامعه به اینترنت تحمیل مىکنند؛ از این رو بسیارى از خلاهاى موجود خصوصاً در حوزه رفتارى و اخلاقى در اینترنت دنبال مىشود و همین امر کافى است تا جوامع به تدریج وارد یک جنگ نرم اما ویرانگر گردند و دچار معضلات فرهنگى و اخلاقى و رفتارى شوند.
 بنابراین حداقل کارى که خانوادها مىتوانند انجام دهند این است که : ـ1 در دسترسى فرزندان خصوصاً کودکان و نوجوانان به اینترنت کاملاً نظارت داشته و تا سرحد امکان نسبت به رفتارهاى فرزندان در خانه و خارج از آن حساسیت داشته و خصوصاً آنان را از همراهى با رفیقان ناباب و معتاد به اینترنت و رایانه به شدت باز دارند.
 ـ2 فرهنگ سازى استفاده از کامپیوتر و اینترنت اگرچه در جامعه چندان فراهم نیست ولى تا سرحد امکان این فرهنگ را در منزل فراهم نمایند. خطرات اعتیاد اینترنتى و ماموریت اخلاقى ـ اجتماعى اینترنت را براى فرزندان تشریح نمایند.
 ـ3 قبل از دسترسى فرزندان به اینترنت، زمینههاى لازم فرهنگى و اخلاقى را در کودکان و فرزندان خود بوجود بیاورند و آنها را نسبت به مسایل معنوى و آموزشهاى قرآنى، احکام، قوانین شرعى آگاه نمایند و خلاصه طورى برخورد نمایند تا فرزندان بایک پیشینه دینى و بصیرت اخلاقى به دنیاى مجازى اینترنت وارد شوند؛ لذا ویرانى از آنجا شروع خواهد شد که فرزندان بدون پیش زمینه لازم دینى و شرعى به این مقوله وارد شوند.
 4ـ خانوادهها هرگز از دسترسى فرزندان خصوصا در سنین پایین و نوجوانى به اینترنت خوش بین نباشند و تا حد امکان به دسترسى فرزندان به اینترنت نظارت داشته باشند.
 5 ـ سعى شود در هنگام استفاده از اینترنت قبل از هرچیز آدرس سایتهاى علمى آموزشى و مذهبى در اختیار فرزندان قرار گیرد و خطرات دنیاى مجازى اینترنت را گوشزد و طورى تفهیم نمایند که فرزندان به این باور برسند که محیط اینترنت مجازى و چندان امن نبوده و در بعد فرهنگى و اخلاقى واقعا دنبال یک ماموریت جهانى است.
 ـ6 در نظارت و کنترل طورى عمل نشود که فرزندان از رایانه کاملا بترسند واز استفاده از آن عقب بیافتند، زیرا که عدم آگاهى به روز از این شبکه در نوع خود مضرات و معضلاتى دارد که کمتر از معتادان به آن نیست و یا طورى عمل نشود که آنچنان مجذوب شوند که محیط اینترنت را حیات خلوت و محل درد دلها و بروز احساسات خود بدانند و در نهایت هم معتاد و ولگرد اینترنتى شوند؛ بلکه با توجه به خصوصیاتى فردى، روحى، جسمى و. فرزندان و فرهنگ حاکم در خانواده خطرات این تکنولوژى را در استفاده نادرست از آن گوشزد و آنها را با راهنمایى و حتى آگاهى دادن مستند از عواقب شوم استفاده نادرست از اینترنت که در جامعه و یا جوامع اتفاق افتاده است، به این باور برسانند.