جرعهاى از چشمه سار نبوى
حوزه های تخصصی:
دریافت مقاله
آرشیو
چکیده
متن
«حاسبوا انفسکم قبل ان تحاسبوا و زنوها قبل ان توزنوا.»
(بحارالانوار، ج 70، ص 73)
به حساب نفستان برسید، پیش از آن که به حسابتان برسند و خودتان را بسنجید (با معیار حق) پیش از آن که شما را بسنجند.
«اَکیَسُ الکیِّسَینِ مَن حاسَبَ نَفسَهُ وَ عَمِلَ لِما بَعد المَوتِ وَ اَحمَقُ الحُمَقاء مَنِ اتَّبَعَ هَواهُ وَ تَمَنّى عَلَى اللّه الاَمانى.»
(بحارالانوار، ج 77، ص 40)
زیرکترین زیرکان کسى است که به حساب خود برسد و براى بعد از مرگش عمل کند، و نادانترین افراد کسى است که از هواى نفس پیروى کند و آرزوهاى نابجا داشته باشد.
«اِذا کانَ یَومَ القیامة أَنبَتَ اللّهُ لِطائفَةٍ مِن اُمَّتى أَجنِحَة فَیَطیرُونَ مِن قُبُورِهِم اِلَى الجَنانِ یَسرَحُونَ فیها و یَتَنَعَّمُونَ کَیفَ شاؤُوا. فَتَقُولُ لَهُمُ المَلائِکَةُ (هَل رَأَیتُم حِساباً؟ فَیَقُولُونَ: ما رَأَینا حِساباً فَیَقُولُونَ: هَل جُزتُم عَلَى الصراطِ؟ یَقُولُون: ما رَأَینا صِراطاً. فَیَقُولُونَ: هَل رَأَیتُم جَهَنَّمَ؟ فَیَقُولُونَ: ما رَأَینا شَیئَاً. فَتَقُولُ المَلائکَةُ: مِن اُمَّةِ مَن أَنتُم؟ فَیَقُولُونَ: مِن اُمَّةِ مُحَمَّدٍ صَلى اللّه عَلیه وَ آله. فَیَقُولُونَ: نَشَدتُمُ اللّهَ حَدِّثُونا ما کانَت أعمالُکُم فِى الدُنیا؟ فَیَقُولُونَ: خِصلَتانِ کانَتا فینا فَبَلَغَنا اللّهُ هذهِ المَنزِلَة بِفَضلِ رَحمَتِهِ فَیَقُولُونَ: وَ ما هُما؟ فَیَقُولُونَ: کانَتا کُنّا اِذا خَلَونا نَستَحیى أَن نُعصِیَهُ وَ نَرضى بِالیَسیر مَمّا قُسِّم لَنا. فَتَقُولُ المَلائِکَةُ یَحِقُّ لَکُم هذا».
(میزان الحکمه، ج 2، ص 418؛ به نقل از: تنبیه الخواطر، ج 1، ص 230)
چون روز رستاخیز فرا رسد، خداوند براى دستهاى از امّت من بالهایى پدید آورد و آنان از گورهاى خود به سوى بهشت پرواز کنند و در آن جا آسوده و از نعمتها، هرگونه که خواستند، برخوردار مىشوند. آن گاه فرشتگان به آنان مىگویند: آیا مورد محاسبه قرار گرفتید؟ مىگویند: ما محاسبهاى ندیدیم. فرشتگان مىگویند: آیا از پل صراط عبور کردید؟ مىگویند: ما صراطى ندیدیم. فرشتگان مىگویند: آیا دوزخ را مشاهده کردید؟ مىگویند: ما چیزى ندیدیم. فرشتگان مىگویند: شما از امت کدام پیامبر هستید؟ مىگویند: از امت محمد(ص). فرشتگان مىگویند: شما را به خدا سوگند مىدهیم که بگویید در دنیا چه اعمالى داشتهاید؟ مىگویند: در ما دو خصلت وجود داشته که خداوند به فضل رحمت خود، ما را به این موقعیت رسانده است. فرشتگان مىگویند: آن دو خصلت کدامند؟ مىگویند: ما هرگاه در خلوت بودیم، از خدا شرم داشتیم که نافرمانىاش کنیم و از آنچه روزى ما بود به اندکى راضى و خرسند بودیم. فرشتگان مىگویند: این مقام و منزلت براى شما شایسته و حقّ شماست.
«جاهِدُوا اَنفُسَکُم بِقلَِّةِ الطَّعامِ وَ الشَّرابِ تُطلّکم و المَلائِکَةُ وَ یَفِرُّ عَنکُمُ الشَیطان.»
(میزان الحکمه، ج 2، ص 143)
با نفسهاى خود جهاد کنید با کم کردن از غذا و نوشیدنى، تا فرشتگان بر شما سایه افکنند و شیطان از شما فرارى گردد.
«ما مِن عَبدٍ یُخلِصُ العَمَلَ لِلّهِ تَعالى اَربَعینَ یَوماً اِلّا ظَهَرَت یَنابیعُ الحِکمَةِ مِن قَلبِه عَلى لِسانِه»
(بحارالانوار، ج 70، ص 242)
هیچ بندهاى نیست که چهل روز اعمالش را براى خدا انجام دهد مگر آن که چشمههاى حکمت از قلبش بر زبانش جارى شود.
«طُوبى لِمَن اَخلَصَ لِلّه العِبادَة و الدُّعاء...»
(همان، ص 229)
خوشا به حال بندهاى که عبادت و دعا را خالصانه براى خدا انجام دهد.
«اِنَّ الرَّجُلُ یُدرِکُ بِحُسنِ خُلقِه دَرَجَةَ الصّائِمِ القائِم».
(میزان الحکمة، ج 3، ص 140)
گاهى انسان در سایه خوشخویى، به مقام و رتبه روزهداران شب زندهدار مىرسد.
«مَثَلُ الجَلیسِ الصّالِحِ مَثَلُ العَطّارِ اِن لَم یُعطِکَ مِن عِطرِه اَصابَکَ مِن ریحِه وَ مَثَلُ الجَلیسِ السُّوءِ مَثَلُ القَین اِن لَم یُحرِق ثوَبَکَ اَصابَکَ مِن ریحِه»
(میزان الحکمه، ج 9، ص 50)
مَثَل همنشین شایسته و خوب، مثل عطّار است که اگر از عطر خودش هم به تو ندهد ولى بوى خوش او به تو مىرسد و مَثَلِ همنشین بد همچون کورهپز آهنگرى است که اگر لباس تو را هم (جرقههاى آتش کوره نسوزاند) ولى بوى کوره به تو مىرسد.
(بحارالانوار، ج 70، ص 73)
به حساب نفستان برسید، پیش از آن که به حسابتان برسند و خودتان را بسنجید (با معیار حق) پیش از آن که شما را بسنجند.
«اَکیَسُ الکیِّسَینِ مَن حاسَبَ نَفسَهُ وَ عَمِلَ لِما بَعد المَوتِ وَ اَحمَقُ الحُمَقاء مَنِ اتَّبَعَ هَواهُ وَ تَمَنّى عَلَى اللّه الاَمانى.»
(بحارالانوار، ج 77، ص 40)
زیرکترین زیرکان کسى است که به حساب خود برسد و براى بعد از مرگش عمل کند، و نادانترین افراد کسى است که از هواى نفس پیروى کند و آرزوهاى نابجا داشته باشد.
«اِذا کانَ یَومَ القیامة أَنبَتَ اللّهُ لِطائفَةٍ مِن اُمَّتى أَجنِحَة فَیَطیرُونَ مِن قُبُورِهِم اِلَى الجَنانِ یَسرَحُونَ فیها و یَتَنَعَّمُونَ کَیفَ شاؤُوا. فَتَقُولُ لَهُمُ المَلائِکَةُ (هَل رَأَیتُم حِساباً؟ فَیَقُولُونَ: ما رَأَینا حِساباً فَیَقُولُونَ: هَل جُزتُم عَلَى الصراطِ؟ یَقُولُون: ما رَأَینا صِراطاً. فَیَقُولُونَ: هَل رَأَیتُم جَهَنَّمَ؟ فَیَقُولُونَ: ما رَأَینا شَیئَاً. فَتَقُولُ المَلائکَةُ: مِن اُمَّةِ مَن أَنتُم؟ فَیَقُولُونَ: مِن اُمَّةِ مُحَمَّدٍ صَلى اللّه عَلیه وَ آله. فَیَقُولُونَ: نَشَدتُمُ اللّهَ حَدِّثُونا ما کانَت أعمالُکُم فِى الدُنیا؟ فَیَقُولُونَ: خِصلَتانِ کانَتا فینا فَبَلَغَنا اللّهُ هذهِ المَنزِلَة بِفَضلِ رَحمَتِهِ فَیَقُولُونَ: وَ ما هُما؟ فَیَقُولُونَ: کانَتا کُنّا اِذا خَلَونا نَستَحیى أَن نُعصِیَهُ وَ نَرضى بِالیَسیر مَمّا قُسِّم لَنا. فَتَقُولُ المَلائِکَةُ یَحِقُّ لَکُم هذا».
(میزان الحکمه، ج 2، ص 418؛ به نقل از: تنبیه الخواطر، ج 1، ص 230)
چون روز رستاخیز فرا رسد، خداوند براى دستهاى از امّت من بالهایى پدید آورد و آنان از گورهاى خود به سوى بهشت پرواز کنند و در آن جا آسوده و از نعمتها، هرگونه که خواستند، برخوردار مىشوند. آن گاه فرشتگان به آنان مىگویند: آیا مورد محاسبه قرار گرفتید؟ مىگویند: ما محاسبهاى ندیدیم. فرشتگان مىگویند: آیا از پل صراط عبور کردید؟ مىگویند: ما صراطى ندیدیم. فرشتگان مىگویند: آیا دوزخ را مشاهده کردید؟ مىگویند: ما چیزى ندیدیم. فرشتگان مىگویند: شما از امت کدام پیامبر هستید؟ مىگویند: از امت محمد(ص). فرشتگان مىگویند: شما را به خدا سوگند مىدهیم که بگویید در دنیا چه اعمالى داشتهاید؟ مىگویند: در ما دو خصلت وجود داشته که خداوند به فضل رحمت خود، ما را به این موقعیت رسانده است. فرشتگان مىگویند: آن دو خصلت کدامند؟ مىگویند: ما هرگاه در خلوت بودیم، از خدا شرم داشتیم که نافرمانىاش کنیم و از آنچه روزى ما بود به اندکى راضى و خرسند بودیم. فرشتگان مىگویند: این مقام و منزلت براى شما شایسته و حقّ شماست.
«جاهِدُوا اَنفُسَکُم بِقلَِّةِ الطَّعامِ وَ الشَّرابِ تُطلّکم و المَلائِکَةُ وَ یَفِرُّ عَنکُمُ الشَیطان.»
(میزان الحکمه، ج 2، ص 143)
با نفسهاى خود جهاد کنید با کم کردن از غذا و نوشیدنى، تا فرشتگان بر شما سایه افکنند و شیطان از شما فرارى گردد.
«ما مِن عَبدٍ یُخلِصُ العَمَلَ لِلّهِ تَعالى اَربَعینَ یَوماً اِلّا ظَهَرَت یَنابیعُ الحِکمَةِ مِن قَلبِه عَلى لِسانِه»
(بحارالانوار، ج 70، ص 242)
هیچ بندهاى نیست که چهل روز اعمالش را براى خدا انجام دهد مگر آن که چشمههاى حکمت از قلبش بر زبانش جارى شود.
«طُوبى لِمَن اَخلَصَ لِلّه العِبادَة و الدُّعاء...»
(همان، ص 229)
خوشا به حال بندهاى که عبادت و دعا را خالصانه براى خدا انجام دهد.
«اِنَّ الرَّجُلُ یُدرِکُ بِحُسنِ خُلقِه دَرَجَةَ الصّائِمِ القائِم».
(میزان الحکمة، ج 3، ص 140)
گاهى انسان در سایه خوشخویى، به مقام و رتبه روزهداران شب زندهدار مىرسد.
«مَثَلُ الجَلیسِ الصّالِحِ مَثَلُ العَطّارِ اِن لَم یُعطِکَ مِن عِطرِه اَصابَکَ مِن ریحِه وَ مَثَلُ الجَلیسِ السُّوءِ مَثَلُ القَین اِن لَم یُحرِق ثوَبَکَ اَصابَکَ مِن ریحِه»
(میزان الحکمه، ج 9، ص 50)
مَثَل همنشین شایسته و خوب، مثل عطّار است که اگر از عطر خودش هم به تو ندهد ولى بوى خوش او به تو مىرسد و مَثَلِ همنشین بد همچون کورهپز آهنگرى است که اگر لباس تو را هم (جرقههاى آتش کوره نسوزاند) ولى بوى کوره به تو مىرسد.