امر به معروف و نهى از منکر

پیامبر اسلام صلى اللّه علیه و آله و سلّم:
«اِنَّ اللّهَ عَزَّ وَ جَلَّ لَیُبغِضَ المُؤمِنَ الضَّعیفَ الّذَى لا دینَ لَهُ، فَقیلَ لَهُ: وَ ما المُؤمِنُ الّذى‏ لادینَ لَهُ؟ قالَ الّذى لایَنهى‏ عَنْ المُنکَرِ.»
(فروع کافى، ج 5، ص 59)
خداى عزیز از مؤمن ضعیفى که دین ندارد عصبانى است و از او نفرت دارد.
عرض کردند چه مؤمنى است که دین ندارد؟
حضرت فرمود: نهى از منکر نمى‏کند. رسولخدا صلى اللّه علیه و آله و سلّم:
«مَنْ اَمَرَ بِالْمَعْرُوفِ اَو نَهى عَنْ الْمُنْکَرِ اَوْ دَلّ عَلى‏ خَیر اَوْ اَشارَ بِهِ فَهُوَ شَریک وَ مَنْ اَمَرَ بِسُوءٍ اَوْ دَلَّ عَلَیهِ اَوْاَشارَ بِهِ فَهُوَ شَریک.»
(خصال صدوق، ج 1، ص 138)
کسى که امر به معروف و نهى از منکر کند و بسوى خیر راهنمائى کند و یا به آن اشاره نماید در عمل شریک ثواب است و کسى که با کار ناشایسته سفارش کند و یا به آن راهنمائى نماید، شریک گناه است. رسولخدا صلى اللّه علیه و آله و سلّم:
«اِذا اُمَتّى تَواکَلَتْ الاَمْرَ بِالمَعْرُوفِ وَ النَّهىَ عَنْ الْمُنْکَرِ فَلْیَأذَنُوا بِوِقاعِ مِنْ اللّهِ تَعالى‏.» (فروع کافى، ج 5، ص 59)
امام رضا(ع) از رسول گرامى (ص) نقل کرده است که فرمود: وقتى ملت من امر به معروف و نهى از منکر را بیکدیگر حواله دادند باید در انتظار حوادثى از طرف خدا باشند. امام على علیه السلام :
«اَلْمُؤْمِنُ یَکُونُ آمِرٌ بِالْمَعْرُوفِ ناهى عَنْ الْمُنْکَرِ.»
(اثنى عشریه، ص 25)
مؤمن امر کننده به معروف و نهى کننده از منکر است. امام على علیه السلام:
«لَعَنَ اللّهُ الآمِرینَ بِالمُعْرُوفِ التَّارِکینَ لَهُ وَ النّاهینَ عَن المُنْکَرِ العامِلینَ بِه.» (وسائل الشیعه، ج 11، ص 420)
آنان که خود ارزشهاى الهى، انسانى را رها مى‏کنند و به دیگران دستور مى‏دهند و نیز خود ناارزشیها را عمل مى‏کنند و بدیگران توصیه ترک آنها را مى‏دهند خداى متعال بر آنان لعنت کرده است. امام على علیه السلام :
«مَا أعَمالُ البرِّ کُلُّها، وَالجِهادُ فى سَبیلِ اللّهِ عِندَ الأَمِر بِالمَعرُوفِ وَ النَّهىَ عَن المُنکَرِ الّا کَنَفثَةٍ فى بَحرٍ لُجِّىٍّ.»
(نهج البلاغه، حمکت 374)
تمامى اعمال و کارها حتى جهاد در راه خدا در برابر امر به معروف و نهى از منکر مانند قطره‏اى در مقابل یک دریاى بزرگ و پهناور است. امام على علیه السلام :
«فَرَضَ اللّه الأَمرَ بِالمَعروفِ مَصلَحَةً لِلعَوامِ، وَ النَّهى عَنِ المُنکَرِ رَدْعَاً لِلسُّفَهاء.»
(همان، ص 252)
خداوند متعال امر به معروف را براى صلاح و مصلحتهاى جامعه و نهى از منکر را براى راندن بى خردان (نادانان) از گناه، واجب کرد. امام على علیه السلام :
«مَن أَمَرَ بِالمَعرُوفِ شَدَّ ظُهُورَ المؤمِنینَ، وَ مَن نَهَى عَنِ المُنکَرِ أَرغَمَ اُنُوفَ الکافِرِینَ (المنافقِین).»
(همان، ص 30)
آن کس که به نیکیها فرمان دهد، پشت مؤمنان را محکم کرده است و کسى که از زشتیها نهى کند بینى کافران(منافقان) را به خاک مالیده است. امام باقر علیه السلام:
«اِنَّ الاَمْرَ بِالْمَعرُوفِ وَ النَّهى عَنْ الْمُنکَرِ سَبیلُ الاَنْبِیاءِ وَ مِنهاجُ الصُّلَحاءِ، فَریضَةٌ عَظیمَة»
(جامع السعادات، ج 2، ص 84)
امر به معروف و نهى از منکر راه انبیاء، روش شایستگان و واجبى بزرگ است. امام باقر علیه السلام:
«الاَمرُ بِالْمَعْرُوفِ وَ النَّهىُ عَنْ الْمُنْکَرِ خَلقانِ مِنْ خَلْقِ اللّهِ عَزَّ وَ جَلَّ، فَمَنْ نَصَرَ هُما اَعَزَّهُ اللّهُ وَ مَنْ خَذَلَهُما خَذَلَهُ اللّهُ عَزَّ وَ جَلَّ.»
(خصال صدوق، ج 1، ص 115)
امر به معروف و نهى از منکر دو فرد از مخلوق خداى عزیزاند. کسى که امر به معروف و نهى از منکر را یارى کرد خدا او را عزیز گرداند و کسى که آنها را نادیده گرفت خدا هم او را نادیده مى‏گیرد. امام صادق علیه السلام:
«وَیلٌ لِقَومٍ لا یَدینُونَ اللّهَ بِالاَمْرِ بِالْمَعرُوفِ وَ النَّهىَ عَنْ الْمُنکَرِ.»
(فروع کافى، ج 5، ص 57)
واى به حال ملتى که با امر به معروف و نهى از منکر تسلیم خدا نمى‏گردند.