روابط اجتماعى در اسلام‏

اداء سلام‏
رسولخدا صلى اللّه علیه و آله وسلّم:
«اولى النّاس باللّه و برسوله من بدء بالسّلام». (کافى، ج 4، ص 471)
شایسته‏ترین مردم در پیشگاه خدا و پیغمبر، کسى است که ابتدا بسلام نماید. رسولخدا صلى اللّه علیه و آله وسلّم:
«والّذى نفسى بیده لاتدخلون الجنّة حتّى تؤمنوا و لا تؤمنون حتّى تحابّوا، افلا ادلّکم على عمل اذا عملتموه تحاببتم؟ قالوا بلى یا رسول اللّه قال: افشوا السّلام بینکم». (حقوق اسلامى، ص 341)
یعنى قسم بخداوندیکه جانم در دست او است به بهشت و سعادت ابدى نمى‏رسید مگر اینکه با ایمان شوید و با ایمان نخواهید شد مگر آنکه یکدیگر را دوست بدارید. آیا شما را راهنمائى نکنم بکاریکه در اثر انجام آن، بین شما دوستى و محبت پیدا شود؟ گفتند چرا یا رسول اللّه. فرمود آشکارا به یکدیگر سلام کنید. رسولخدا صلى اللّه علیه و آله وسلّم:
«ابخل النّاس من بخل بالسّلام»
(مکارم الاخلاق، ص 117)
بخیلترین مردم کسى است که در سلام کردن، بخل کند. امیرالمؤمنین على علیه‏السلام:
« لاتَغضِبُوا و لاتُغضَبُوا افشوا السّلام و اطیبوا الکلام و صلوا بالّلیل و النّاس نیامٌ، تدخلوا الجنّة بسلام» (کافى ،ج 4، ص 471)
یعنى: خشمگین نشوید و دیگران را خشمگین نسازید، به یکدیگر آشکارا سلام کنید و نماز شب بخوانید تا به بهشت و سعادت ابدى برسید. امام باقر علیه‏السلام:
«انّ اللّه عزّ و جلّ یحبّ افشاء السّلام»
(کافى، ج 4، ص 471)
خداوند متعال دوست دارد بندگانش، صریح و آشکار به یکدیگر سلام کنند.
فشردن دست یکدیگر
رسولخدا صلى اللّه علیه و آله وسلّم:
«اذا لقى احدکم اخاه فلیسلم و لیصافحه» (حقوق اسلامى، ص 347)
هرگاه یکى از شما به برادر مسلمانش برخورد مى‏کند باید به او سلام کند و با او مصافحه نماید. رسولخدا صلى اللّه علیه و آله وسلّم:
«تمام تحیاتکم بینکم المصافحة»
(حقوق اسلامى، ص 347)
تحیت و سلام، در برخوردها و ملاقاتهاى شما وقتى کامل خواهد بود که با دست دادن و مصافحه توأم باشد.
محبت به انسانها
رسولخدا صلى اللّه علیه و آله وسلّم:
«مثل المؤمنین فى توادّهم و تراحمهم و تعاطفهم مثل الجسد الواحد اذا اشتکى منه عضو واحدٌ تداعى له سائر الجسد بالسّهر و الحمى» (اسلام و حقوق بشر)
یعنى: مردم با ایمان، در محبت و وداد و عواطف نسبت به یکدیگر مانند یک پیکرند که وقتى یکى از اعضایش ناراحت شود، سایر اعضاء با تب و بیخوابى، با او همدردى مى‏کنند. امیرالمؤمنین على علیه‏السلام:
«ابلغ ما تستدرّ به الرّحمة ان تضمر لجمیع النّاس الرّحمة». (غرر الحکم، ص 212)
رساترین چیزیکه بوسیله آن مى‏توانى رحمت الهى را به خود جلب کنى این است که در باطن به همه مردم عطوف و مهربان باشى. امیرالمومنین على علیه‏السلام:
«انّ اللّه سبحانه یحبّ ان یکون نیّة الانسان للنّاس جمیلةٌ». (غررالحکم، ص 271)
خداوند دوست دارد که مردم درباره هم خوب فکر کنند و خیرخواه یکدیگر باشند. امام صادق علیه‏السلام:
« انّ رسول اللّه صلّى اللّه علیه و آله کان یقول: انّ للّه خلقاً عن یمین العرش بین یدى اللّه و عن یمین اللّه وجوههم ابیض من الثّلج واضوء من الشّمس الضّاحیة یسئل السّائل ما هؤلاء فیقال: هؤلاء الّذین تحابّوا فى جلال اللّه». (حقوق اسلامى، ص 304)
از امام صادق(ع) نقل شده که پیغمبر اسلام مى‏فرمود: خداوند بندگانى دارد که در روز قیامت، در زیر سایه الطاف و عنایات او جاى دارند صورتشان بسیار سفید و مانند خورشید نورانى است، آنها کسانى هستند که بخاطر خدا، یکدیگر را دوست داشته‏اند و با هم مهربان بوده‏اند. امام موسى علیه‏السلام:
«انّ اهل الارض لمرحومون ما تحابوّا و ادّوا الامانة و عملوا الحقّ».
(مجموعه ورام،ج 1، ص 12)
مردم روى کره زمین پیوسته در رحمت و شفقت بسر مى‏برند مادامى که یکدیگر را دوست بدارند و اداء امانت کنند و رفتارشان بر وفق حق و حقیقت باشد.