فتوت و جوانمردى در کلام امام على (ع)

((الکریم من جازى الاسائه بالاحسان))
جوانمرد کسى است که بدى را با نیکى پاسخ دهد.
(میزان الحکمه ج8, ص365)

على علیه السلام :
((الکریم اذا قدر صفح و اذا ملک سمح و اذا سئل انجح))
جوانمرد کسى است که وقتى قدرت یابد ببخشاید و چون توانمند شد عطا کند و چون چیزى از او خواسته شد نیاز را برآورد.
(غرر الحکم, ج7, ص346)

على علیه السلام :
((ثلاثه من المروءه: جود مع قله و احتمال من غیر ذله و تعفف عن المسإله))
سه چیز از مروت و جوانمردى است:
بذل و بخشش, در عین تنگدستى, تحمل و بردبارى بدون ذلت و خوارى, عفاف ورزیدن از سوال و طلب.
(میزان الحکمه, ج9, ص113)

على علیه السلام :
((من علم من اخیه مروه جمیله فلایسمعن فیه الاقاویل... و من حسنت علانیته فنحن لسریرته ارجى))
کسى که از دوستش مروت و مردانگى خوب سراغ دارد نباید درباره او سخنان یاوه گوش کند... و هر که ظاهرش نیکو شود به باطن او امیدوارتریم.
(دستور معالم الحکم / 29 و 30)

على علیه السلام :
((ما تزین الانسان بزینه اجمل من الفتوه))
انسان به هیچ زینتى, زیباتر از جوانمردى آراسته نشده است.
(غرر الحکم, ج6, ص96)

على علیه السلام :
((بعد المرء عن الدنیه فتوه))
جوانمردى, دور بودن انسان از پستى و فرومایگى است.
(غرر الحکم, ج3, ص260)

على علیه السلام :
((نظام الفتوه احتمال عثرات الاخوان و حسن تعهد الجیران))
نظام مردانگى, تحمل لغزشهاى برادران و رسیدگى شایسته به همسایگان است.
(غرر الحکم, ج6, ص185)

على علیه السلام :
((لیس من شیم الکرام تعجیل الانتقام))
سرعت در انتقام گرفتن از اخلاق انسانهاى بزرگوار نیست.
(غرر الحکم, ج5, ص81)

على علیه السلام :
((المبادره الى العفو من اخلاق الکرام, المبادره الى الانتقام من اخلاق اللئام))
سرعت در عفو از اخلاق مردان بزرگ و شتاب در انتقام گرفتن از اخلاق فرومایگان است.
(میزان الحکمه, ج8, ص367)

على علیه السلام :
((غایه المروه ان یستحیى الانسان من نفسه))
نهایت مردانگى آن است که انسان از خودش شرم کند.
(شرح ابن ابى الحدید, ج20, ص338)

على علیه السلام :
((افضل المروه مواساه الاخوان بالاموال و مواساتهم فى الاحوال))
برترین مردانگى یارى رساندن به دوستان با اموال و مساوات با آنها در تمام حالات زندگى است.
(غرر الحکم, ص207)

على علیه السلام :
((اول المروه طلاقه الوجه و آخرها التودد الى الناس))
آغاز مردانگى, گشاده رویى است و فرجام آن محبت کردن به مردم است.
(غرر الحکم, ج1, ص205)

على علیه السلام :
((یستدل على مروه الرجل ببث المعروف و بذل الاحسان و ترک الامتنان))
براى مردانگى مرد به نشر نیکى وبذل احسان و منت نگذاشتن (بر نیکى ها) استدلال مى شود.
(غرر الحکم, ج2, ص377)
على علیه السلام :
((المروه: العدل فى الامره والعفو مع القدره والمواساه مع العسره))
مردانگى: عدالت در فرمانروایى و گذشت با قدرت و یارى کردن در تنگدستى است.
(غرر الحکم, ج1, ص114)