از شکیبایى و نماز یارى جوئید
حوزه های تخصصی:
دریافت مقاله
آرشیو
چکیده
متن
((واستعینوا بالصبر والصلاه و انها لکبیره الا على الخاشعین الذین یظنون انهم ملاقوا ربهم و انهم الیه راجعون))
(سوره بقره ـ آیه45)
از شکیبایى و نماز یارى جوئید و همانا نماز گران است جز بر فروتنان... آنان که مى دانند با خداى خود دیدار خواهند کرد و به سوى رحمت او باز خواهند گشت.
آرى! براى پیروى کردن از حق و حقیقت و دورى جستن از حب ریاست و قدرتمدارى, با صبر و شکیبایى و با نماز و ذکر خدا و دعا از خداوند یارى طلبید زیرا صبر, حرص را مى زداید و نماز, بندگى و فروتنى آورد و از حب جاه و مال و ریاست مى کاهد. و همانا استقامت به صبر و صلاه (دو رکن اساسى استقامت) دشوار و گران است بر مستکبران و خودخواهان, ولى آسان است و هموار بر فروتنان و متواضعان که باور دارند به دیدار پروردگارشان خواهند رفت و در پیشگاه عظمتش حاضر خواهند شد و به سوى رحمت گسترده اش باز خواهند گشت.
استعینوا بالصبر والصلاه: یعنى طلب کمک و یارى خواستن.
هنگامى انسان طلب کمک مى کند که در حادثه اى یا کارى بازماند و نتواند آن را انجام دهد. و همانا انسان همیشه ناتوان و عاجز است و همواره باید در تمام کارها از خدا طلب یارى کند و کمک بگیرد و از صمیم دل متوجه او شود و به سوى او روى آورد زیرا جز پروردگار جهانیان کسى توانائى یارى رساندن به انسان را ندارد. همه عاجز و ناتوانند و قدرت مطلقه تنها از آن خداست. و خداوند خود به ما دستور مى دهد که براى رسیدن به موفقیت و پیروزى از شکیبایى و نماز یارى طلبیم, زیرا نماز است که انسان را به خدا متوجه مى سازد و مى فهمد که جز او موثرى در عالم وجود نیست و اگر به او تکیه کند و از او یارى خواهد, هیچ قدرتى نمى تواند او را از پاى درآورد و صدمه رساند.
خداوند در آیات زیادى به ما دستور داده است که از نماز و صبر یارى بخواهیم و بر این دو امر تکیه زیادى شده است زیرا نماز بارزترین مظاهر ذکر خدا و نیایش است و جامع عبادتها و پرستشهاى قلبى و جسمى است که هم انسان باید بدنش از خبائث پاک و طاهر باشد و هم روانش از ریا و کفر و شر و زیغ و دیگر صفات فاسد درونى. انسان در نماز با بدنش به سوى خانه خدا توجه مى کند و با قلب روحش روى خدا را مى بیند. انسان در نماز با خلوص نیت به عبادت مى نشیند و با خضوع اعضاى بدن و خشوع قلب, خدا را مى خواند. انسان در نماز به نبرد با سپاه شیطان مى پردازد. چنانکه با نیایش, به خدا نزدیک مى شود و در صف حزب الله قرار مى گیرد. و با صبر و شکیبایى نیز انسان به بالاترین مقامات قرب دست مى یابد تا جایى که صابران, بدون حساب پاداش خدا را از پروردگارشان دریافت مى کنند ((انما یوفى الصابرون إجرهم بغیر حساب)). برخى از عرفا گفته اند: در کارهاى قلب چیزى بالاتر از صبر نیست و در کارهاى اعضاى بدن, چیزى برتر از نماز نیست لذا دستور استعانت به هر دو آمده است. در کافى از امام صادق(ع) نقل شده که فرمود: هرگاه على(ع) از امرى نگران مى شد به سوى نماز مى شتافت, سپس این آیه را تلاوت فرمود: واستعینوا بالصبر والصلاه.
و همچنین در تفسیر عیاشى (ج1ـ ص43) از امام صادق(ع) نقل شده که فرمود: ((ما یمنع إحدکم اذا دخل علیه غم من غموم الدنیا إن یتوضإ ثم یدخل مسجده فیرکع رکعتین فیدعو الله فیها سمعت الله یقول: واستعینوا بالصبر والصلاه)) چه مى شود اگر یکى از شما را اندوهى فرا رسد که وضو بگیرد و به مسجد رود و دو رکعت نماز گزارد پس در نماز از خدا بخواهد (تا خدا دعایش را مستجاب گرداند) آیا نشنیدى که خدا فرمود: از صبر و نماز یارى جوئید.
انها: ظاهرا بازگشت ضمیر به نماز است هرچند برخى آن را به استعانت برگردانده اند ولى خشوع اختصاص به صبر ندارد پس بازگشت ضمیر در اینجا به صلاه است.
الخاشعین: خشوع, خضوع و تذلل به معناى فروتنى است. صاحب کتاب العین گوید: خشع الرجل یعنى دیدگان را به زمین انداخت. اختشع: یعنى سر فرود آورد. خشوع به معناى خضوع است ولى خضوع مربوط به اعضاى بدن مى رسد و خشوع در صورت و بصر (نوا و دید) است. در قرآن آمده است: خاشعه إبصارهم: یعنى دیدگانشان خاکسار بود, و آمده است: ((خشعت الاصوات للرحمن)) یعنى صداها در برابر خداوند خاموش بود و با فروتنى سخن حق را مى شنیدند و کسى را یاراى سخن گفتن در پیشگاه ملکوتیش نبود.
یظنون إنهم ملاقوا ربهم: ظن در اینجا به معناى یقین است. در تفسیر عیاشى (ج1 ـ ص44) از امیرالمومنین(ع) ضمن این آیه نقل شده که فرمود: یعنى یقین دارند که برانگیخته و مبعوث مى شوند و ظن آنان یقین است. البته در قرآن کریم ظن به هر دو معنى ذکر شده: گاهى به معناى علم و یقین آمده مانند: ((وظنوا إن لا ملجإ من الله الا الیه)) و یقین کردند که هیچ پناهگاهى از خشم خدا جز پناه بردن به خود او ندارند. و یا فرموده: ((ظننت إنى ملاق حسابیه)) و من یقین کردم که صفحه اعمالم را خواهم دید و حسابرسى خواهم شد. و گاهى ظن به معناى گمان آمده مانند: ((ان الظن لایغنى من الحق شیئا)) از راه گمان نمى شود به حق پى برد و فرموده: ((ان هم الا یظنون)) آنان فقط در پندار و گمان اند.
ملاقوا ربهم: یعنى ملاقوا جزإ ربهم. در روز رستاخیز هر کس به دیدار پاداش یا کیفر خود از خدا مىآید. البته لقإالله معانى مفصلترى دارد که در وقت خود بحث خواهد شد ان شإالله. به امید اینکه تمام برادران و خواهران بویژه مسئولین و دست اندرکاران با استعانت و یارى از صبر و شکیبایى در اجراى کارها و با توسل به قدرت مطلقه حق تعالى و استمداد از او کارهاى خود را به انجام رسانند و دین خود را به خدا و خلق ادا کنند آمین رب العالمین.
(سوره بقره ـ آیه45)
از شکیبایى و نماز یارى جوئید و همانا نماز گران است جز بر فروتنان... آنان که مى دانند با خداى خود دیدار خواهند کرد و به سوى رحمت او باز خواهند گشت.
آرى! براى پیروى کردن از حق و حقیقت و دورى جستن از حب ریاست و قدرتمدارى, با صبر و شکیبایى و با نماز و ذکر خدا و دعا از خداوند یارى طلبید زیرا صبر, حرص را مى زداید و نماز, بندگى و فروتنى آورد و از حب جاه و مال و ریاست مى کاهد. و همانا استقامت به صبر و صلاه (دو رکن اساسى استقامت) دشوار و گران است بر مستکبران و خودخواهان, ولى آسان است و هموار بر فروتنان و متواضعان که باور دارند به دیدار پروردگارشان خواهند رفت و در پیشگاه عظمتش حاضر خواهند شد و به سوى رحمت گسترده اش باز خواهند گشت.
استعینوا بالصبر والصلاه: یعنى طلب کمک و یارى خواستن.
هنگامى انسان طلب کمک مى کند که در حادثه اى یا کارى بازماند و نتواند آن را انجام دهد. و همانا انسان همیشه ناتوان و عاجز است و همواره باید در تمام کارها از خدا طلب یارى کند و کمک بگیرد و از صمیم دل متوجه او شود و به سوى او روى آورد زیرا جز پروردگار جهانیان کسى توانائى یارى رساندن به انسان را ندارد. همه عاجز و ناتوانند و قدرت مطلقه تنها از آن خداست. و خداوند خود به ما دستور مى دهد که براى رسیدن به موفقیت و پیروزى از شکیبایى و نماز یارى طلبیم, زیرا نماز است که انسان را به خدا متوجه مى سازد و مى فهمد که جز او موثرى در عالم وجود نیست و اگر به او تکیه کند و از او یارى خواهد, هیچ قدرتى نمى تواند او را از پاى درآورد و صدمه رساند.
خداوند در آیات زیادى به ما دستور داده است که از نماز و صبر یارى بخواهیم و بر این دو امر تکیه زیادى شده است زیرا نماز بارزترین مظاهر ذکر خدا و نیایش است و جامع عبادتها و پرستشهاى قلبى و جسمى است که هم انسان باید بدنش از خبائث پاک و طاهر باشد و هم روانش از ریا و کفر و شر و زیغ و دیگر صفات فاسد درونى. انسان در نماز با بدنش به سوى خانه خدا توجه مى کند و با قلب روحش روى خدا را مى بیند. انسان در نماز با خلوص نیت به عبادت مى نشیند و با خضوع اعضاى بدن و خشوع قلب, خدا را مى خواند. انسان در نماز به نبرد با سپاه شیطان مى پردازد. چنانکه با نیایش, به خدا نزدیک مى شود و در صف حزب الله قرار مى گیرد. و با صبر و شکیبایى نیز انسان به بالاترین مقامات قرب دست مى یابد تا جایى که صابران, بدون حساب پاداش خدا را از پروردگارشان دریافت مى کنند ((انما یوفى الصابرون إجرهم بغیر حساب)). برخى از عرفا گفته اند: در کارهاى قلب چیزى بالاتر از صبر نیست و در کارهاى اعضاى بدن, چیزى برتر از نماز نیست لذا دستور استعانت به هر دو آمده است. در کافى از امام صادق(ع) نقل شده که فرمود: هرگاه على(ع) از امرى نگران مى شد به سوى نماز مى شتافت, سپس این آیه را تلاوت فرمود: واستعینوا بالصبر والصلاه.
و همچنین در تفسیر عیاشى (ج1ـ ص43) از امام صادق(ع) نقل شده که فرمود: ((ما یمنع إحدکم اذا دخل علیه غم من غموم الدنیا إن یتوضإ ثم یدخل مسجده فیرکع رکعتین فیدعو الله فیها سمعت الله یقول: واستعینوا بالصبر والصلاه)) چه مى شود اگر یکى از شما را اندوهى فرا رسد که وضو بگیرد و به مسجد رود و دو رکعت نماز گزارد پس در نماز از خدا بخواهد (تا خدا دعایش را مستجاب گرداند) آیا نشنیدى که خدا فرمود: از صبر و نماز یارى جوئید.
انها: ظاهرا بازگشت ضمیر به نماز است هرچند برخى آن را به استعانت برگردانده اند ولى خشوع اختصاص به صبر ندارد پس بازگشت ضمیر در اینجا به صلاه است.
الخاشعین: خشوع, خضوع و تذلل به معناى فروتنى است. صاحب کتاب العین گوید: خشع الرجل یعنى دیدگان را به زمین انداخت. اختشع: یعنى سر فرود آورد. خشوع به معناى خضوع است ولى خضوع مربوط به اعضاى بدن مى رسد و خشوع در صورت و بصر (نوا و دید) است. در قرآن آمده است: خاشعه إبصارهم: یعنى دیدگانشان خاکسار بود, و آمده است: ((خشعت الاصوات للرحمن)) یعنى صداها در برابر خداوند خاموش بود و با فروتنى سخن حق را مى شنیدند و کسى را یاراى سخن گفتن در پیشگاه ملکوتیش نبود.
یظنون إنهم ملاقوا ربهم: ظن در اینجا به معناى یقین است. در تفسیر عیاشى (ج1 ـ ص44) از امیرالمومنین(ع) ضمن این آیه نقل شده که فرمود: یعنى یقین دارند که برانگیخته و مبعوث مى شوند و ظن آنان یقین است. البته در قرآن کریم ظن به هر دو معنى ذکر شده: گاهى به معناى علم و یقین آمده مانند: ((وظنوا إن لا ملجإ من الله الا الیه)) و یقین کردند که هیچ پناهگاهى از خشم خدا جز پناه بردن به خود او ندارند. و یا فرموده: ((ظننت إنى ملاق حسابیه)) و من یقین کردم که صفحه اعمالم را خواهم دید و حسابرسى خواهم شد. و گاهى ظن به معناى گمان آمده مانند: ((ان الظن لایغنى من الحق شیئا)) از راه گمان نمى شود به حق پى برد و فرموده: ((ان هم الا یظنون)) آنان فقط در پندار و گمان اند.
ملاقوا ربهم: یعنى ملاقوا جزإ ربهم. در روز رستاخیز هر کس به دیدار پاداش یا کیفر خود از خدا مىآید. البته لقإالله معانى مفصلترى دارد که در وقت خود بحث خواهد شد ان شإالله. به امید اینکه تمام برادران و خواهران بویژه مسئولین و دست اندرکاران با استعانت و یارى از صبر و شکیبایى در اجراى کارها و با توسل به قدرت مطلقه حق تعالى و استمداد از او کارهاى خود را به انجام رسانند و دین خود را به خدا و خلق ادا کنند آمین رب العالمین.
تبلیغات
