حقوق برادران

رسول خدا صلى الله علیه وآله :
یامَعشَر مَنْ اَسلَمَ بِلسانِه و لَمْ یُسلِم بِقَلبِه لاتَتَبَّعوا عَثرات المُسلمین فانّه مَنْ تَتَبَّعَ عَثرات المُسلمینَ تَتبّعَ اللّه عَثرتَهُ و مَنْ تتبّع اللّهُ عَثرتَه ُیَفْضَحُه ُ.(1
اى گروه کسانى که به زبان مسلمان شده اید ولى دلها مسلمان نشده است ! در پى عیب ها و لغزش هاى مسلمانان نباشید, چرا که هر کس در پى یافتن عیب هاى مسلمانان باشد خدا هم پى جوى او خواهد شد و هر که را خدا در پى عیوبش افتد رسوایش سازد.

رسول خدا صلى الله علیه وآله :
هر کس از آبرو و حیثیّت برادر دینى اش دفاع کند, این دفاع در قیامت حجابى از آتش مى شود و او را حفظ مى کند.

رسول خدا صلى الله علیه وآله :
مَن اَکرَم اَخاهُ المؤمن بِکَلِمة یُلطِفُهُ بِها و فَرِّج عنه کُربَتهُ لَم یَزَلْ فى ظِلّ اللّه المَمدود علیه الرَّحمةُ ما کان فى ذلک َ.(2
هر کس برادر موءمنش را با گفتن کلامى ملاطفت آمیز و غم زدا مورد تکریم قرار دهد, تا وقتى که او شادمان است گویندهء آن سخن همواره در سایهء رحمت گسترده الهى بسر مى برد.

على علیه السلام :
عَلیکم بِالاِخوانِ فَاِنَّهم عُدَّةٌ فى الدّنیا وَالآخرةِ اَلا تَسْمعونَ اِلى قولِه تعالى فما لَنا مِنْ شافعینَ وَ لا صَدیقٍ حَمیم ٍ.(3
پیوند دوستى را با برادران دینى خود محکم سازید که آنان ذخائر دنیا و آخرت هستند, مگر نشنیده اید که خداوند در قرآن شریف به تاءثر گمراهان در قیامت اشاره کرده که مى گویند: در این روز سخت نه شفیعى داریم , نه دوستى که به ما کمک کند.

على علیه السلام :
مَنْ فَقَد اَخاً فى اللّه فَکانَّما فَقَد اَشْرَفَ اَعضائِه .(4
کسى که دوست پاک ضمیر خود را که براى خدا با وى پیوند دوستى داشته از دست بدهد مثل این است که شریفترین اعضاء بدن خودرا از دست داده است .

على علیه السلام :
وَ لاتُضَیِّعَنَّ حقَّ اَخیکَ اِتّکالاً على ما بَینَکَ وَ بَیْنَهُ فَاِنَّهُ لَیْسَ لَکَ بِاَخٍ مَنْ اَضَعْتَ حَقَّه ُ.(5
به اتکاء روابط دوستانه حق برادرت را ضایع مکن , چون در زمینهء تضییع حقوق , روابط دوستى نابود مى شود. و آن کس که حقش راتباه ساختى براى تو برادر نخواهد بود.

امام سجاد علیه السلام :
افعل الخیر الى کلّ مَن طلبه منک فان کان اهله فلقد اصبت موضعه و ان لم تکن باهل کنت انت اهله و ان شتمک رجل عن یمینک ثم ّتحوّل الى یسارک و اعتذر فاقبل عذره .(6
هر که از تو خیرى خواست انجام بده , اگر اهلش باشد به جا افتاده واگر او اهل و مستحقّ خیر نباشد تو اهلش هستى و اگر کسى سمت راست تو ناسزایى گفت سپس به سمت چپ آمد و پوزش خواست , عذرش را بپذیر.

امام باقر علیه السلام :
عَظِّموا اَصحابَکم وَ وَقِّروهُمْ وَ لایَتَهَجَّم بَعْضُکُمْ عَلى بَعْض ٍ.(7
دوستان خود را تکریم کنید و با احترام با آنان برخورد نمائید و بر خلاف ادب متعرّض یکدیگر نشوید.

امام صادق علیه السلام :
مَن اَتاهُ اَخوهُ المُسْلمُ فَاَکْرَمَهُ فَاِنّما اَکْرَمَ اللّهَ عَزَّ وَ جَل َّ.(8
کسى که برادر مسلمان خود را که بر او وارد شده است احترام نماید, خدا را احترام کرده است .

امام صادق علیه السلام :
اَیْسَرُ حَقٍ مِنْها اَنْ تُحِبُّ لَه ما تُحِبُّ لِنَفْسِکَ وَ تَکْرَهَ لَهُ ما تَکْرَهُ لِنَفْسِک َ.(9
کمترین حق برادر مسلمانت آن است که آنچه براى خودت دوست مى دارى براى او هم دوست بدارى و آنچه براى خویش ناخوشایندمى دانى , براى او هم ناخوشایند بدانى .

امام صادق علیه السلام :
مَنْ اَخَذَ مِنْ وَجْه اَخیه الْموءمِنِ قَذاةً کَتَبَ اللّهُ لَهُ عَشْرَ حَسَنات ٍ.(1
کسى که از چهرهء برادر دینى اش رنج و اندوهى را بزداید, خداوند به پاداش آن , ده حسنه در نامه اعمالش مى نویسد.

امام کاظم علیه السلام :
انّ خواتیمَ اعمالکم قَضاءُ حَوائِجِ اِخوانِکُم وَالاحسانُ الیهم ما قَدَرْتُمْ وَ اِلاّ لَمْ یُقْبَلْ مِنْکُمْ عَمَلٌ حِنُّوا على اِخوانکم وَ ارحموهم تَلْحَقوُابنا.(11
بى گمان پایان کارهایتان باید برآوردن نیازمندیهاى برادرانتان و احسان به آنان در حدّ توان باشد. وگرنه هیچ عملى از شما پذیرفته نیست . پس به برادرانتان توجه کنید و به آنان مهر ورزید تا به ما بپیوندید.
پى نوشت ها:
1 محجةالبیضاء , ج 3 ص 393
2 اصول کافى , ج 2 ص 206
3 مستدرک ج 2 ص 62
4 غرر الحکم ـ ص 723
5 نهج البلاغه نامه 31
6 تحف العقول , ص 282
7 کافى , ج 2 ص 173
8 وسائل , ج 4 ص 97
9 محجةالبیضاء , ج 3 ص 314
1 اصول کافى , ج 2 ص 26
11 بحار, ج 75 ص 379