تنظیم خانواده و مراقبت های بهداشتی در زمینه زناشویی
حوزه های تخصصی:
دریافت مقاله
چکیده
متن
در این مقاله ابتدا راجع به اثرات سودمند تنظیم خانواده 1 درخانواده به طور اخص و در اجتماع به طور کلی بحث میشود و آنگاه روشهای بهداشتی در زمینه زناشویی و نقش مؤثر این روشها در پیشگیری از بیماریهای آمیزشی تشریح میگردد.
در گذشته شرایط اقتصادی و فرهنگی جامعه ما به گونهای بود که پر شماری افراد خانواده نه تنها مشکلی محسوب نمیشد، بلکه شمار فرزندان نشانه توانمندی و ثروت به حساب میآمد.تحولات بینالمللی در چند دهه اخیر باعث برهم خوردن نظم حاکم بربسیاری از کشورها شده و وابستگی آنها را به دنبال داشته است.این تحولات مشکلات گوناگونی را سبب شده است که از آن جمله میتوان به عدم تناسب رشد جمعیت و امکانات و منابع موجود در این کشورها اشاره کرد.امروزه، مسئله رشد بیرویه جمعیت و عدم همآهنگی آن با توسعه اقتصادی، اجتماعی و فرهنگی و آثار منفی و مخرب آن بر
مسعود براتیان
محیط زیست و منابع طبیعی از جمله مسائلی است که توجه عمیق سیاستگذاران و برنامه ریزان کشورهای جهان، به خصوص کشورهای در حال توسعه را طلب میکند.ایران از جمله کشورهایی است که مشکل جمعیت در آن به عنوان یک مسئله اجتماعی مطرح است.
دولت از سالهای 65 به بعد گامهای مهمی در زمینه کنترل رشد جمعیت برداشته است که نشانههای حاکی از رسیدن به اهداف برنامه کنترل رشد جمعیت را میتوان در آمارهای موجود ملاحظه کرد.باوجود این، مسئله مهم جمعیتی کشور ما در حال حاضر، جوان بودن جمعیت است.به طوری که قریب نیمی از جمعیت کشور را افراد کمتر از 19 سال تشکیل میدهند. 2 لذا به سبب جوان بودن جمعیت، همواره نگرانی برای بالا رفتن موالید کشور در سالهای آینده وجود دارد.زیرا این گروه به تدریج وارد سنین باروری میشوند و این امر نهایتا منجر به افزایش مجدد نرخ رشد جمعیت خواهد شد.آثار این افزایش را در سالهای آتی ابتدا در جامعه روستایی و سپس در جامعه شهری و نهایتا در کل کشور خواهیم دید.
جوانی جمعیت تبعات بسیاری دارد. وابستگی جمعیت عظیم غیر فعال به عده کم جمعیت فعال، مشکلات آموزشی و احدث مدارس جدید، مسائل مربوط به بیکاری، اشتغال، مشکل مسکن و لزوم تهیه واحدهای مسکونی از جمله پیامدهای جوانی جمعیت است.اگر افزایش جمعیت با افزایش تولید همراه نباشد فقر و گرسنگی را به دنبال خواهد داشت و عدم توازن منطقی بین جمعیت و دستاوردهای توسعه اقتصادی-اجتماعی و فرهنگی، موجبات سلطه کشورهای استعمارگر را نیز فراهم میسازد. 3
تنظیم خانواده
با توجه به اهمیت مباحث فوق، مطرح ساختن موضوعتنظیم خانوادهضروری مینماید.درباره این که چه کلمه و اصطلاحی برای پیشگیری از فرزنددار شد مناسب است، بحثهای گستردهای شده است.این بحثها بدان جهت بوده است که تعبیری به کار برده شود تا ضمن گویایی و مناسب بودن با حدود این پیشگیری، جنبههای ارزشی و اخلاقی آن نیز رعایت شده باشد.
از مجموع بحثهایی که در گردهماییهای موافقین مسلمان در اینباره صورت گرفته، اصطلاحتنظیم خانوادهبه دست آمده است، وظیفهای است که متوجه خانوادهها و رعایت شرایط و م وقعیت آنهاست و سپس نوبت به دولتها میرسد. 4 حضرت امام خمینی (قدس سره)نیز با عنایت به مطالب فوق و آگاهی از مشکلات افزایش جمعیت بود که در تاریخ 18 شهریور ماه 1358، وقتی وزیر بهداری و بهزی 3 ستی وقت از ایشان درباره پیشگیری از بارداری سؤال کردند، فرمودند: در صورتی که از نظر بهداشتی ضرری متوجه بانوان نباشد و شوهر نیز با این امر موافق باشد، حل این مشکل شرعا جایز است.
از طرف دیگر، مسئله مهم در باب پیشگیری از فرزنددار شدن، تنها کم شدن فرزند نیست، بلکه برنامهریزی و انتخاب راهی است که خانوادههاباید در پیش گیرنده؛و این برنامهریزی توأم با آیندهنگری آنها برای رسیدگی به وضع اطفال و رعایت فاصله بین دو نوزادی است که میخواهند داشته باشند و همچنین آیندهنگری و ارزیابی توناییهایی است که از نظر رسیدگی به معاش و اداره کودکان از بعد اخلاقی، تربیتی، زیستی و آموزشی از آن برخوردارند.
از اینرو، گروهیتنظیم خانواده را به معنای اجتناب از حاملگیهای ناخواسته تعریف کردهاند و تعاریفی چونبدون برنامه، ناخواستهوبدون تمایل در مورد چنین حاملگیهایی، به کار گرفته شده است.
اثرات تنظیم خانواده بر باروری
تأثیرات بهداشتی تنظیم خانوادهبر باروری به شرح زیر است:
1-اجتناب از حاملگیهای ناخواسته و وقوع تولدهای دلخواه.
2-ایجاد تغییر در شماره کل متولدین توسط مادر.
3-فاصله گذاری یا ایجاد تفاوت در فواصل بین حاملگیها.
4-زمان بندی یا ایجاد تغییرات در زمان وقوع تولد، خصوصا اولین و آخرین تولد در ارتباط با سن والدین به ویژه سن مادر.
موفقیت در امر تنظیم خانواده مستلزم آگاهی از روشهای جلوگیری از بارداری است.
روشهای جلوگیری از بارداری به ترتیب درجه اطمینان عبارتاند از:
1-بستن لوله مرد(وازکتومی) 5
2-بستن لوله زن(توبکتومی) 6
3-کپسولهای کاشتنی و آمپولهای تزریقی
4-قرصهای ضدبارداری ترکیبی
5-آی، یو، دی
6-قرصهای مخصوص زمان شیردهی
7-کاندوم زنانه و مردانه 7
هریک از روشهای فوق را زوجین میتوانند متناسب با وضع روانی و فیزیولوژیکی خود به کار گیرند.شایان ذکر است که روشهای فوق ضرری متوجه زوجین نمیسازند.
علاوه براین، بعضی از روشهای فوق الذکر در امر پیشگیری از بیماریهای آمیزشی (ITS) 8 نظیر ایدز و...مؤثرند.
نتیجه گیری
با توجه به مسائل و تبعات ناشی از افزایش رشدجمعیت برای خانوادهها به طور خاص و برای جامعه به طور کلی، ضروری است که آموزش تنظیم خانواده و روشهای مربوط به تنظیم خانواده در سرفصلهای کتابهای آموزش خانواده گنجانده شده، توسط متخصصان امر آموزش داده شود تا والدین با آگاهی کامل از این روشها به امر تنظیم خانواده اقدام کنند.
پینوشتها:
(1)- GNINNALP YLIMAF
(2)-از مقالهجمعیت و توسعه در فارسی، ایران و جهان، تألیف دکتر عبدالرسول همتی، صفحات 3-1
(3)-سید محمد علی، ایازی، اسلام تنظیم خانواده، نشر فرهنگ اسلامی، صفحات 38-37 و صفحه 184.
(4)-زهره، بهداد، رهنمودهای بهداشتی در خانواده، انتشارات انجمن اولیا ومربیان، صفحات 116-111.
(5)- YMOTCESAV
(6)- YMOTCEBUT
(7)-.ERTNEC LANOITANRETHI HTLAEH YLIMAF
,MODNOC ELAMEF NO SFEIRB HCRAESER 2001,ANILORAC HTRON
(8)- (ITS) NOITCEFNI DERRIMSNART YLLAUXES
در گذشته شرایط اقتصادی و فرهنگی جامعه ما به گونهای بود که پر شماری افراد خانواده نه تنها مشکلی محسوب نمیشد، بلکه شمار فرزندان نشانه توانمندی و ثروت به حساب میآمد.تحولات بینالمللی در چند دهه اخیر باعث برهم خوردن نظم حاکم بربسیاری از کشورها شده و وابستگی آنها را به دنبال داشته است.این تحولات مشکلات گوناگونی را سبب شده است که از آن جمله میتوان به عدم تناسب رشد جمعیت و امکانات و منابع موجود در این کشورها اشاره کرد.امروزه، مسئله رشد بیرویه جمعیت و عدم همآهنگی آن با توسعه اقتصادی، اجتماعی و فرهنگی و آثار منفی و مخرب آن بر
مسعود براتیان
محیط زیست و منابع طبیعی از جمله مسائلی است که توجه عمیق سیاستگذاران و برنامه ریزان کشورهای جهان، به خصوص کشورهای در حال توسعه را طلب میکند.ایران از جمله کشورهایی است که مشکل جمعیت در آن به عنوان یک مسئله اجتماعی مطرح است.
دولت از سالهای 65 به بعد گامهای مهمی در زمینه کنترل رشد جمعیت برداشته است که نشانههای حاکی از رسیدن به اهداف برنامه کنترل رشد جمعیت را میتوان در آمارهای موجود ملاحظه کرد.باوجود این، مسئله مهم جمعیتی کشور ما در حال حاضر، جوان بودن جمعیت است.به طوری که قریب نیمی از جمعیت کشور را افراد کمتر از 19 سال تشکیل میدهند. 2 لذا به سبب جوان بودن جمعیت، همواره نگرانی برای بالا رفتن موالید کشور در سالهای آینده وجود دارد.زیرا این گروه به تدریج وارد سنین باروری میشوند و این امر نهایتا منجر به افزایش مجدد نرخ رشد جمعیت خواهد شد.آثار این افزایش را در سالهای آتی ابتدا در جامعه روستایی و سپس در جامعه شهری و نهایتا در کل کشور خواهیم دید.
جوانی جمعیت تبعات بسیاری دارد. وابستگی جمعیت عظیم غیر فعال به عده کم جمعیت فعال، مشکلات آموزشی و احدث مدارس جدید، مسائل مربوط به بیکاری، اشتغال، مشکل مسکن و لزوم تهیه واحدهای مسکونی از جمله پیامدهای جوانی جمعیت است.اگر افزایش جمعیت با افزایش تولید همراه نباشد فقر و گرسنگی را به دنبال خواهد داشت و عدم توازن منطقی بین جمعیت و دستاوردهای توسعه اقتصادی-اجتماعی و فرهنگی، موجبات سلطه کشورهای استعمارگر را نیز فراهم میسازد. 3
تنظیم خانواده
با توجه به اهمیت مباحث فوق، مطرح ساختن موضوعتنظیم خانوادهضروری مینماید.درباره این که چه کلمه و اصطلاحی برای پیشگیری از فرزنددار شد مناسب است، بحثهای گستردهای شده است.این بحثها بدان جهت بوده است که تعبیری به کار برده شود تا ضمن گویایی و مناسب بودن با حدود این پیشگیری، جنبههای ارزشی و اخلاقی آن نیز رعایت شده باشد.
از مجموع بحثهایی که در گردهماییهای موافقین مسلمان در اینباره صورت گرفته، اصطلاحتنظیم خانوادهبه دست آمده است، وظیفهای است که متوجه خانوادهها و رعایت شرایط و م وقعیت آنهاست و سپس نوبت به دولتها میرسد. 4 حضرت امام خمینی (قدس سره)نیز با عنایت به مطالب فوق و آگاهی از مشکلات افزایش جمعیت بود که در تاریخ 18 شهریور ماه 1358، وقتی وزیر بهداری و بهزی 3 ستی وقت از ایشان درباره پیشگیری از بارداری سؤال کردند، فرمودند: در صورتی که از نظر بهداشتی ضرری متوجه بانوان نباشد و شوهر نیز با این امر موافق باشد، حل این مشکل شرعا جایز است.
از طرف دیگر، مسئله مهم در باب پیشگیری از فرزنددار شدن، تنها کم شدن فرزند نیست، بلکه برنامهریزی و انتخاب راهی است که خانوادههاباید در پیش گیرنده؛و این برنامهریزی توأم با آیندهنگری آنها برای رسیدگی به وضع اطفال و رعایت فاصله بین دو نوزادی است که میخواهند داشته باشند و همچنین آیندهنگری و ارزیابی توناییهایی است که از نظر رسیدگی به معاش و اداره کودکان از بعد اخلاقی، تربیتی، زیستی و آموزشی از آن برخوردارند.
از اینرو، گروهیتنظیم خانواده را به معنای اجتناب از حاملگیهای ناخواسته تعریف کردهاند و تعاریفی چونبدون برنامه، ناخواستهوبدون تمایل در مورد چنین حاملگیهایی، به کار گرفته شده است.
اثرات تنظیم خانواده بر باروری
تأثیرات بهداشتی تنظیم خانوادهبر باروری به شرح زیر است:
1-اجتناب از حاملگیهای ناخواسته و وقوع تولدهای دلخواه.
2-ایجاد تغییر در شماره کل متولدین توسط مادر.
3-فاصله گذاری یا ایجاد تفاوت در فواصل بین حاملگیها.
4-زمان بندی یا ایجاد تغییرات در زمان وقوع تولد، خصوصا اولین و آخرین تولد در ارتباط با سن والدین به ویژه سن مادر.
موفقیت در امر تنظیم خانواده مستلزم آگاهی از روشهای جلوگیری از بارداری است.
روشهای جلوگیری از بارداری به ترتیب درجه اطمینان عبارتاند از:
1-بستن لوله مرد(وازکتومی) 5
2-بستن لوله زن(توبکتومی) 6
3-کپسولهای کاشتنی و آمپولهای تزریقی
4-قرصهای ضدبارداری ترکیبی
5-آی، یو، دی
6-قرصهای مخصوص زمان شیردهی
7-کاندوم زنانه و مردانه 7
هریک از روشهای فوق را زوجین میتوانند متناسب با وضع روانی و فیزیولوژیکی خود به کار گیرند.شایان ذکر است که روشهای فوق ضرری متوجه زوجین نمیسازند.
علاوه براین، بعضی از روشهای فوق الذکر در امر پیشگیری از بیماریهای آمیزشی (ITS) 8 نظیر ایدز و...مؤثرند.
نتیجه گیری
با توجه به مسائل و تبعات ناشی از افزایش رشدجمعیت برای خانوادهها به طور خاص و برای جامعه به طور کلی، ضروری است که آموزش تنظیم خانواده و روشهای مربوط به تنظیم خانواده در سرفصلهای کتابهای آموزش خانواده گنجانده شده، توسط متخصصان امر آموزش داده شود تا والدین با آگاهی کامل از این روشها به امر تنظیم خانواده اقدام کنند.
پینوشتها:
(1)- GNINNALP YLIMAF
(2)-از مقالهجمعیت و توسعه در فارسی، ایران و جهان، تألیف دکتر عبدالرسول همتی، صفحات 3-1
(3)-سید محمد علی، ایازی، اسلام تنظیم خانواده، نشر فرهنگ اسلامی، صفحات 38-37 و صفحه 184.
(4)-زهره، بهداد، رهنمودهای بهداشتی در خانواده، انتشارات انجمن اولیا ومربیان، صفحات 116-111.
(5)- YMOTCESAV
(6)- YMOTCEBUT
(7)-.ERTNEC LANOITANRETHI HTLAEH YLIMAF
,MODNOC ELAMEF NO SFEIRB HCRAESER 2001,ANILORAC HTRON
(8)- (ITS) NOITCEFNI DERRIMSNART YLLAUXES