اول بینش و بصیرت، بعد ازدواج
چکیده
متن
یکى از دانشمندان مىگوید:براى گرفتن نتیجه بهتر و مؤثرتر، اوّل فکر کنید.این دانشمند معتقد است اندیشیدن دشوارترین کار زندگى است و شاید به همین علت است که عده قلیلى چنانکه شایسته است مىاندیشند! 1
درست و صحیح اندیشیدن یکى از موفقیتهاى بزرگ بشر بهشمار مىآید و به همین جهت پیوسته تأکید مىشود که وجه امتیاز انسان از حیوان قدرت اندیشیدن اوست.
در حقیقت بسیارى از حیوانات به استثناى نیروى اندیشه، امتیازات زیادى بر انسان دارند، به طورى که در مقابل حوادث طبیعى داراى قدرت مقاومت بیشترى هستند، خیلى سهلتر از ما در زمین و دریا و هوا نقل وانتقال مىکنند، طول عمرشان به مراتب بیش از انسان است و از لحاظ نیروى جسمانى بر انسان برترى دارند. بنابراین صحیح است که بگوییم امتیاز انسان از حیوانات همان قدرت اندیشیدن است، و درست فکر کردن مانند هر هنرى نیاز به تمرین و عمل مستمر دارد.
ثورندایک 2 طرفدار نظریه آزمایش و خطا بود و عقیده داشت که یادگیرى انسان مانند حیوان براساس آزمایش و خطا انجام مىگیرد. او گربهاى را که احتیاج شدیدى به غذا داشت در قفسى انداخت و در جلوى در قفس مقدارى گوشت قرار داد.حیوان در دفعات اولیه خود را به این طرف و آن طرف مىزد، تا بالاخره پس از چهل و هشت بار تلاش به گشودن در قفس موفق شد، ولى در آزمایشهاى بعدى از فعالیتهاى زاید خوددارى مىکرد و در همان مراحل ابتدایى به گشودن در قفس موفق مىشد.او اعتقاد داشت که انسانها هم با روش آزمایش و خطا مىآموزند و خود را به هدف مىرسانند، اما دانشمندان روانشناس امروزى نظریه او را ابطال کرده، عقیده دارند که یادگیرى در انسان براساس روش بینش و بصیرت که یک نوع بلوغ فکرى است انجام مىگیرد.
جان دیوئىمىگوید:تفکر کوششى است عمدى براى کشف روابط خاص.به عبارت دیگر تفکّر عبارت است از رهبرى و توجیه فعالیتهاى عقل براى حل مشکلى از مشکلات که انسان با آن برخورد مىکند.
پروفسور ادوارد مىگوید: 3 زحمت فهمیدن براى چیست؟او مدعى است براى اینکه به نتایج خوبى از عملکردهاى خود برسیم باید به تفکر و اندیشیدن بپردازیم.
بررسیها و مطالعات در مسائل خانوادگى همه حاکى از این است که نوع ازدواجها از پشتوانه فکر و تعقل برکنار است و دختران و پسران براساس نیازهاى طبیعى و تصورات خام و نپخته و رؤیایى به ازدواج اقدام مىکنند و بدیهى است پس از گذشت زمان کوتاهى از خواب و رویا بیدار مىشوند و مىفهمند که بر اساس عقل و بینش به ازدواج نپرداختهاند.
یکى از دانشمندان غربى 4 در کتاب عشق کافى نیستاینطور مىنویسد:دختر و پسر وقتى با دید رؤیایى به زندگى خانوادگى نگاه مىکنند، پس از گذشت مدت زمانى کوتاه و از بین رفتن سوزها و عشقها تازه درمىیابند که در زندگى خارجى و عینى آن دو دشوارىها و مشکلات فراوانى وجود داشتهاست و گناه دختر و پسر این بوده که با دید عقلى زندگى خانوادگى را مورد مطالعه و موشکافى قرار نداده و امر ازدواج را از دیدگاه رؤیایى نگریستهاند.
به اعتقاد ما همانطور که ارزشمندى افراد وابسته به میزان عقل و خرد آنان است، اصالت و ارزشمندى کارهایى که انجام مىدهند نیز وابسته به مقدار فکر و اندیشهاى است که در ارزیابىها به کار مىگیرند.
متأسفانه باید اقرار و اعتراف کنیم که بسیارى از ازدواجهایى که انجام مىگیرد از پشتوانه فکرى و عقلى برخوردار نیستند، لذا پس از گذشت مدتى کوتاه پیوندهاى ازدواج به جدایى و طلاق مىانجامد.عده زیادى از دختران و پسران وقتى دچار مشکلات خانوادگى مىگردند آرزو مىکنند که اىکاش ازدواج نکرده بودند.
براى اینکه جوانان ما در امر ازدواج موفق باشند توصیه مىکنیم:
1-پدران و مادران و معلمان توجه داشته باشند که همه دختران و پسران قبل از ازدواج در رؤیا و تخیل بهسر مىبرند و این رسالت سنگین در درجه اوّل متوجه پدران و مادران و مربیان اجتماعى است که آرامآرام جوانان را از دنیاى خیال و وهم بهدر آورند و به آنان تفهیم کنند که زندگى واقعى علاوه بر خوشىها و لذّتها، دشوارىها و سختىهایى را نیز به همراه دارد، تا آنان در پرتو احساس و خیال تنها ازدواج نمایند، بلکه علاوه بر احساس از فکر و عقل کمک و یارى بگیرند و همه ابعاد ازدواج را مورد مطالعه و امعان نظر قرار بدهند.
2-دختران و پسران جوان در انتخاب همسر تنها بر محور ذوق و احساس تکیه ننمایند، بلکه به معیارهاى منطقى و عقلى اعتماد کنند و اگر نتوانستند شرایط کفویت و همانندى را در حد عالى به دست آورند، لااقل سعى کنند بطور نسبى عوامل همانندى را مدّ نظر قرار دهند.
به عنوان مثال دختر یا پسرى که به عقاید دینى و مذهبى پاىبند است سعى مىکند با خانوادهاى متدین وصلت نماید.همینطور فرد تحصیلکرده با کسى پیمان ازدواج ببندد که او هم همطراز یا در حدود او قرار گرفتهباشد.به نظر ما وقتى دختران و پسران معیارهاى همانندى را در نظر بگیرند، بخش مهمى ازاختلافات و درگیرىها خودبخود حل و فصل مىگردد و تنها بخش کوچکى از اختلاف سلیقهها باقى مىماند، مثل اینکه زن و شوهر یکى کمحرف و دیگرى پرحرف، یکى دقیق و دیگرى سهلانگار، یکى اجتماعى و دیگرى منزوى است.در این قسمت هم عقیده ما بر این است که اگر زن و شوهر حدود تکریم و احترام یکدیگر را رعایت بنمایند، به مرور زمان روحیات و کمالات ارزنده هریک در دیگرى اثر گذاشته، با گذشت زمان به او انتقال داده خواهدشد و در غیر این صورت از شدت و غلظت آن کاسته خواهدگردید.
از این دو قسمت اگر بگذریم به بخش بسیار ناچیزى از روحیات برخورد مىکنیم که آنها به مرور زمان جزو لاینفک زن و مرد شده است.بدیهى است شرط عقل و خرد آن است که به خاطر اهمیت استحکام خانواده باید با روحیه سازش و سازگارى به زندگى ادامه داد و متعرض روحیات ویژه یکدیگر نشد و از هر گونه برخوردى که به درگیرى و مناقشه مىانجامد، جدا خوددارى کرد.
به نظر چنین مىرسد که زنان و مردان نباید تلاش کنند همسران خود را همانند خود متحول سازند، زیرا این خود یک واقعیت طبیعى است. آیا منطقى است دو نفرى که در دو محیط و با ژنهاى متفاوت و با دو نوع تربیت و تغذیه پرورده شدهاند یکسان و همگون یکدیگر باشند؟مهم این است که زن و شوهر یکریگر را درک کنند و با الهام از روحیه گذشت و سازگارى با یکدیگر زندگى کنند.
از رسول خدا نقل شدهاست که فرمود: سازگارى با مردم نیمى از ایمان، و انس و الفت با آنان نیمى از زندگى است.خداوند متعال در قرآن مىفرماید: ولیعفوا ولیصفحوا الا تحبون ان یغفر الله لکم والله غفور رحیم. 5
مؤمنان باید از خطاها و لغزشهاى یکدیگر درگذرند.آیا مؤمنان دوست ندارند که پروردگارمتعال آنان را مورد بخشش و عفو خود قرار دهد؟همانا خداوند بخشنده و مهربان است.
از امام صادق علیه السلام نقل شدهاست که فرمودند: من کظم غیظا و لوشاءان یمضیه امضاء املاء الله قلبه یوم القیمه رضاه. 6
هرکه خشمگین شود و بتواند خشم خود را اعمال کند، ولى از بروز آن جلوگیرى نماید، در روز رستاخیز پروردگار متعال دل او را از رضاى خود سرشار مىسازد.
خلاصه اینکه سعى کنیم با عقل و اندیشه قوى زندگى خانوادگى را بنیان بنهیم و در هنگام برخورد با اختلافات، با الهام از عقل و منطق آنها را حل و فصل کنیم.
منابع:
(1)-لورین، هارى، حافظه در روانشناسى، ترجمه مشفق همدانى، صفحه 55
(2)-روانشناسى مان، ترجمه محمود صناعى
(3)-پروفسور ادوارد، فکر در قلمرو عمل، ترجمه پرویز امیدوار، صفحه 150
(4)-آرونتى، بک، عشق کافى نیست، ترجمه، مهدى قراچهداغى، صفحه 300
(5)-سوره نور، آیه 22
(6)-سفینة البحار، باب مدارا کردن
درست و صحیح اندیشیدن یکى از موفقیتهاى بزرگ بشر بهشمار مىآید و به همین جهت پیوسته تأکید مىشود که وجه امتیاز انسان از حیوان قدرت اندیشیدن اوست.
در حقیقت بسیارى از حیوانات به استثناى نیروى اندیشه، امتیازات زیادى بر انسان دارند، به طورى که در مقابل حوادث طبیعى داراى قدرت مقاومت بیشترى هستند، خیلى سهلتر از ما در زمین و دریا و هوا نقل وانتقال مىکنند، طول عمرشان به مراتب بیش از انسان است و از لحاظ نیروى جسمانى بر انسان برترى دارند. بنابراین صحیح است که بگوییم امتیاز انسان از حیوانات همان قدرت اندیشیدن است، و درست فکر کردن مانند هر هنرى نیاز به تمرین و عمل مستمر دارد.
ثورندایک 2 طرفدار نظریه آزمایش و خطا بود و عقیده داشت که یادگیرى انسان مانند حیوان براساس آزمایش و خطا انجام مىگیرد. او گربهاى را که احتیاج شدیدى به غذا داشت در قفسى انداخت و در جلوى در قفس مقدارى گوشت قرار داد.حیوان در دفعات اولیه خود را به این طرف و آن طرف مىزد، تا بالاخره پس از چهل و هشت بار تلاش به گشودن در قفس موفق شد، ولى در آزمایشهاى بعدى از فعالیتهاى زاید خوددارى مىکرد و در همان مراحل ابتدایى به گشودن در قفس موفق مىشد.او اعتقاد داشت که انسانها هم با روش آزمایش و خطا مىآموزند و خود را به هدف مىرسانند، اما دانشمندان روانشناس امروزى نظریه او را ابطال کرده، عقیده دارند که یادگیرى در انسان براساس روش بینش و بصیرت که یک نوع بلوغ فکرى است انجام مىگیرد.
جان دیوئىمىگوید:تفکر کوششى است عمدى براى کشف روابط خاص.به عبارت دیگر تفکّر عبارت است از رهبرى و توجیه فعالیتهاى عقل براى حل مشکلى از مشکلات که انسان با آن برخورد مىکند.
پروفسور ادوارد مىگوید: 3 زحمت فهمیدن براى چیست؟او مدعى است براى اینکه به نتایج خوبى از عملکردهاى خود برسیم باید به تفکر و اندیشیدن بپردازیم.
بررسیها و مطالعات در مسائل خانوادگى همه حاکى از این است که نوع ازدواجها از پشتوانه فکر و تعقل برکنار است و دختران و پسران براساس نیازهاى طبیعى و تصورات خام و نپخته و رؤیایى به ازدواج اقدام مىکنند و بدیهى است پس از گذشت زمان کوتاهى از خواب و رویا بیدار مىشوند و مىفهمند که بر اساس عقل و بینش به ازدواج نپرداختهاند.
یکى از دانشمندان غربى 4 در کتاب عشق کافى نیستاینطور مىنویسد:دختر و پسر وقتى با دید رؤیایى به زندگى خانوادگى نگاه مىکنند، پس از گذشت مدت زمانى کوتاه و از بین رفتن سوزها و عشقها تازه درمىیابند که در زندگى خارجى و عینى آن دو دشوارىها و مشکلات فراوانى وجود داشتهاست و گناه دختر و پسر این بوده که با دید عقلى زندگى خانوادگى را مورد مطالعه و موشکافى قرار نداده و امر ازدواج را از دیدگاه رؤیایى نگریستهاند.
به اعتقاد ما همانطور که ارزشمندى افراد وابسته به میزان عقل و خرد آنان است، اصالت و ارزشمندى کارهایى که انجام مىدهند نیز وابسته به مقدار فکر و اندیشهاى است که در ارزیابىها به کار مىگیرند.
متأسفانه باید اقرار و اعتراف کنیم که بسیارى از ازدواجهایى که انجام مىگیرد از پشتوانه فکرى و عقلى برخوردار نیستند، لذا پس از گذشت مدتى کوتاه پیوندهاى ازدواج به جدایى و طلاق مىانجامد.عده زیادى از دختران و پسران وقتى دچار مشکلات خانوادگى مىگردند آرزو مىکنند که اىکاش ازدواج نکرده بودند.
براى اینکه جوانان ما در امر ازدواج موفق باشند توصیه مىکنیم:
1-پدران و مادران و معلمان توجه داشته باشند که همه دختران و پسران قبل از ازدواج در رؤیا و تخیل بهسر مىبرند و این رسالت سنگین در درجه اوّل متوجه پدران و مادران و مربیان اجتماعى است که آرامآرام جوانان را از دنیاى خیال و وهم بهدر آورند و به آنان تفهیم کنند که زندگى واقعى علاوه بر خوشىها و لذّتها، دشوارىها و سختىهایى را نیز به همراه دارد، تا آنان در پرتو احساس و خیال تنها ازدواج نمایند، بلکه علاوه بر احساس از فکر و عقل کمک و یارى بگیرند و همه ابعاد ازدواج را مورد مطالعه و امعان نظر قرار بدهند.
2-دختران و پسران جوان در انتخاب همسر تنها بر محور ذوق و احساس تکیه ننمایند، بلکه به معیارهاى منطقى و عقلى اعتماد کنند و اگر نتوانستند شرایط کفویت و همانندى را در حد عالى به دست آورند، لااقل سعى کنند بطور نسبى عوامل همانندى را مدّ نظر قرار دهند.
به عنوان مثال دختر یا پسرى که به عقاید دینى و مذهبى پاىبند است سعى مىکند با خانوادهاى متدین وصلت نماید.همینطور فرد تحصیلکرده با کسى پیمان ازدواج ببندد که او هم همطراز یا در حدود او قرار گرفتهباشد.به نظر ما وقتى دختران و پسران معیارهاى همانندى را در نظر بگیرند، بخش مهمى ازاختلافات و درگیرىها خودبخود حل و فصل مىگردد و تنها بخش کوچکى از اختلاف سلیقهها باقى مىماند، مثل اینکه زن و شوهر یکى کمحرف و دیگرى پرحرف، یکى دقیق و دیگرى سهلانگار، یکى اجتماعى و دیگرى منزوى است.در این قسمت هم عقیده ما بر این است که اگر زن و شوهر حدود تکریم و احترام یکدیگر را رعایت بنمایند، به مرور زمان روحیات و کمالات ارزنده هریک در دیگرى اثر گذاشته، با گذشت زمان به او انتقال داده خواهدشد و در غیر این صورت از شدت و غلظت آن کاسته خواهدگردید.
از این دو قسمت اگر بگذریم به بخش بسیار ناچیزى از روحیات برخورد مىکنیم که آنها به مرور زمان جزو لاینفک زن و مرد شده است.بدیهى است شرط عقل و خرد آن است که به خاطر اهمیت استحکام خانواده باید با روحیه سازش و سازگارى به زندگى ادامه داد و متعرض روحیات ویژه یکدیگر نشد و از هر گونه برخوردى که به درگیرى و مناقشه مىانجامد، جدا خوددارى کرد.
به نظر چنین مىرسد که زنان و مردان نباید تلاش کنند همسران خود را همانند خود متحول سازند، زیرا این خود یک واقعیت طبیعى است. آیا منطقى است دو نفرى که در دو محیط و با ژنهاى متفاوت و با دو نوع تربیت و تغذیه پرورده شدهاند یکسان و همگون یکدیگر باشند؟مهم این است که زن و شوهر یکریگر را درک کنند و با الهام از روحیه گذشت و سازگارى با یکدیگر زندگى کنند.
از رسول خدا نقل شدهاست که فرمود: سازگارى با مردم نیمى از ایمان، و انس و الفت با آنان نیمى از زندگى است.خداوند متعال در قرآن مىفرماید: ولیعفوا ولیصفحوا الا تحبون ان یغفر الله لکم والله غفور رحیم. 5
مؤمنان باید از خطاها و لغزشهاى یکدیگر درگذرند.آیا مؤمنان دوست ندارند که پروردگارمتعال آنان را مورد بخشش و عفو خود قرار دهد؟همانا خداوند بخشنده و مهربان است.
از امام صادق علیه السلام نقل شدهاست که فرمودند: من کظم غیظا و لوشاءان یمضیه امضاء املاء الله قلبه یوم القیمه رضاه. 6
هرکه خشمگین شود و بتواند خشم خود را اعمال کند، ولى از بروز آن جلوگیرى نماید، در روز رستاخیز پروردگار متعال دل او را از رضاى خود سرشار مىسازد.
خلاصه اینکه سعى کنیم با عقل و اندیشه قوى زندگى خانوادگى را بنیان بنهیم و در هنگام برخورد با اختلافات، با الهام از عقل و منطق آنها را حل و فصل کنیم.
منابع:
(1)-لورین، هارى، حافظه در روانشناسى، ترجمه مشفق همدانى، صفحه 55
(2)-روانشناسى مان، ترجمه محمود صناعى
(3)-پروفسور ادوارد، فکر در قلمرو عمل، ترجمه پرویز امیدوار، صفحه 150
(4)-آرونتى، بک، عشق کافى نیست، ترجمه، مهدى قراچهداغى، صفحه 300
(5)-سوره نور، آیه 22
(6)-سفینة البحار، باب مدارا کردن
تبلیغات
