اصناف هشت گانه

یکی از موضوعات مورد اختلاف بین فقیهان اسلامی، کیفیت تقسیم زکات بین اصناف هشت گانه می باشد؛ مشهور فقیهان مذاهب اسلامی با استناد به سیاق آیات و احادیث معتبر معتقد به عدم لزوم تقسیم مساوی زکات شده اند؛ در مقابل فقیهان شافعیه با تمسک به ظاهر آیه زکات و برخی روایات، ملتزم به یکسان بودن سهام مستحقین شده اند. منشأ اختلاف مذکور به تحلیل و نوع برداشت آنها از ادله مورد استناد برمی گردد. بنابراین پرسش مهمی که در این زمینه طرح می شود این است که ملاک تقسیم زکات بین اصناف هشت گانه از منظر فقیهان امامیه و شافعیه چیست؟ با توجه به اهمیت موضوع در ادای تکلیف مؤدیان و متصدیان زکات، وجود آراء مختلف در مورد نحوه تقسیم و عدم پژوهشی مستقل در این زمینه، چنین تحقیقی جهت نیل به نظریه صحیح، ضرورت دارد. تحقیق حاضر با روش توصیفی تحلیلی برای حل این مسئله به بررسی متون فقهی و حدیثی فقه امامیه و شافعیه پرداخته و پس از طرح دو دیدگاه، به این نتیجه دست یافته که حاکم اسلامی می تواند زکات را با توجه به مصالح و اولویت ها، میان مستحقان آن، هرچند به مقدار متفاوت تقسیم کند.