رودخانه شهرچای

هدف: این پژوهش با هدف شبیه سازی جریان سیل در مسیر رودخانه شهرچای واقع در شهرستان ارومیه انجام شده است. رودخانه شهرچای که از داخل شهر ارومیه می گذرد در فصل بهار حالت طغیانی به خود گرفته و باعث وارد آمدن خسارت به ساختمان ها و زمین های کشاورزی اطراف خود می شود. روش و داده: جهت تهیه نقشه پهنه های سیلابی برای سه بازه که در پایین دست سد شهرچای قرار دارند از مدل هیدرودینامیکی HEC-RAS استفاده گردید. پهنه های سیلابی برای دوره های بازگشت ۲، ۵، ۱۰، ۲۵، ۵۰ و ۱۰۰ بر اساس دبی های مختلف دو ایستگاه هیدرومتری بند و کشتیبان تهیه شدند. جهت هم پوشانی نقشه پهنه های سیلابی با کاربری های منطقه از تصویر ماهواره ای لندست ۸ سنجنده OLI برای تهیه نقشه کاربری منطقه استفاده شده و انواع کاربری های منطقه با استفاده از الگوریتم طبقه بندی نظارت شده در محیط نرم افزار ENVI تهیه شد. یافته ها: نتایج تحقیق نشان داد که به دلیل وجود سد شهرچای، آب ورودی به کانال رودخانه حالت تنظیمی داشته و در نتیجه در سیلاب های با دوره های بازگشت ۲ و ۵ ساله احتمال طغیانی شدن رودخانه پایین است. اما در دوره های بازگشت ۲۵ سال و بالاتر به دلیل افزایش دبی رودخانه، زمین های حاشیه رودخانه و دشت سیلابی دچار سیل گرفتگی می شوند. نتیجه گیری: بررسی نقشه های نهایی نشان داد که در بازه اول در دوره های بازگشت ۲۵ سال و بالاتر بیشترین خسارت به اراضی کشاورزی و باغات وارد می شود. در بازه دوم مناطق مسکونی و تأسیسات شهری جزو مناطقی هستند که در دوره های بازگشت ۲۵ سال و بالاتر درگیر خطر سیل گرفتگی می شوند. در بازه سوم نیز اراضی کشاورزی بیشترین سیل گرفتگی را شاهد خواهند بود. نوآوری، کاربرد نتایج: مطالعات کمی در ارتباط با بررسی رفتار هیدرولوژیکی رودخانه شهرچای ارومیه به ویژه محدوده شهری با استفاده از مدل HEC-RAS انجام شده است. لذا در این تحقیق از مدل هیدرولیکی HEC-RAS به منظور  شبیه سازی جریان سیلاب در مسیر این رودخانه استفاده شده که نتایج به دست آمده از آن برای مدیریت این مخاطره کمک شایانی می کند.