سمن های جوانان

این پژوهش درصدد است به روایت ها و معناهای فعالیت های مشارکتی زنان و دختران جوان دبیر سازمان های مردم نهاد(سمن) جوانان فعال استان اصفهان بپردازد تا بررسی شود کدام زمینه های اجتماعی و دلایل این دختران را به سوی چنین فعالیت جمعی و مشارکتی با اهداف دگرخواهانه سوق می دهد. بر اساس رویکرد نظری، انواع مشارکت از مشارکت صوری تا مشارکت واقعی در نردبان 8 پله ای ارنستاین[1]   و بنا به روش تحلیل روایت موضوعی از منظر کاترین رایزمن[2]، از بین 38 دختر و زن جوان دبیر سمن های فعال استان اصفهان، روایت 22 تن از آنها گردآوری، کدگذاری و مقوله بندی شد. این دختران- به جز یکی از آنها- از تحصیلات در مقطع کارشناسی و کارشناسی ارشد برخوردار و بیشتر آنها تحصیل کرده رشته های علوم انسانی و اجتماعی بودند. برای آنها به ویژه تحصیل کرده های رشته های علوم انسانی، فرصت های شغلی اندکی وجود دارد. از طرفی، نزدیک به 70 درصد از دختران جوان در سنین 25 تا 32 ساله این پژوهش مجرد بودند. این شرایط، زمینه های مناسبی در ترغیب دختران به تشکیل سازمان های مردم نهاد و رسمیت بخشیدن به حضور آنها در جامعه ایجاد کرده است. تجربه های مشارکتی خارج از روابط خانوادگی و ارتباط با سازمان های شبه دولتی، بسیج و سازمان های دولتی در فعالیت دختران مؤسس سمن مؤثر بوده  و این زمینه ها و آشنایی آنها با مسائل اجتماع شهر و محله اشان، آنها را به سوی مشارکت اجتماعی از نوع ثبت سمن و فعالیت در آن سوق داده است.

سازمان های مردم نهاد(سمن ها)، تشکّل هایی مردمی و خصوصی اند که به ویژه در دوران بروز مشکلات اساسی در یک جامعه می توانند به سرعت به خدمت رسانی، حمایت و توانمندسازی آسیب دیدگان اقدام کنند. بر همین اساس، هدف پژوهش حاضر بررسی اقدامات سمن های جوانان استان مرکزی در حمایت از آسیب دیدگان از شرایط متعاقب شیوع ویروس کووید19 و پاسخ به این پرسش بوده است که آیا اقدامات حمایتی سمن های مزبور را با توجه به حوزه تخصصی فعالیت شان، باید امری ویژه در شرایطی ویژه در نظر گرفت یا می توان بر مبنای ادبیات نظری مرتبط با سمن ها تبیین نمود؟ جهت تحقق این هدف و پاسخگویی به این پرسش، از روش پژوهش مشاهده همراه با مشارکت بعلاوه روش پژوهش اسنادی استفاده شد؛ یعنی گردآوری داده های پژوهش با مشاهده مشارکتی پژوهشگر در کمک و نظارت بر تهیه و توزیع بسته های کمک معیشتی و نیز بر اساس آمارهای معاونت جوانان اداره کل ورزش و جوانان استان مرکزی و تحلیل داده ها بر اساس مبانی نظری موجود در حوزه سازمان های مردم نهاد صورت گرفت. یافته های پژوهش نشان داد که 162 نفر از اعضای سمن های جوانان در 9 شهرستان استان مرکزی در قالب دو رزمایش «همت جوانانه» و «کمک مومنانه»، بسته های حمایتی کمک معیشتی را تهیه و میان 6148 خانوار توزیع کرده اند. اقدامات مزبور نشان دهنده اهمیت نقش حمایتی سمن ها در بحران های اجتماعی است که بر اساس ادبیات نظری موجود در این زمینه، وظیفه اصلی آنهاست و نسبت به وظایف تخصصی تعریف شده شان دارای اولویت می باشد.