الگوی فراقانونی

پلیس گام نخست و بنای اولین در اجرای عدالت کیفری و احقاق عدالت است و بهطور حتم، بروز شرایط فوقالعاده ناشی از بحرانهای طبیعی و اجتماعی برای پلیس امری اجتنابناپذیر است؛ بر این اساس، تعیین حدود عملکرد پلیس در موقعیتهای اضطرار و شرایط فوقالعاده تأثیر مهمی را در عملکرد پلیس ایفا مینماید. عدم شناخت این شرایط و قوانین و مقررات مربوط به آن و عدم کنش متناسب، منجر به تخریب چهره شهروندمحور نیروهای خدوم پلیس خواهدشد. بر این اساس، ضروری است که ضمن شناخت اضطرار در عملکرد پلیس، الگوهای برخورد پلیس در این شرایط نیز مورد واکاوی قرار گیرد. مقاله حاضر با استفاده از روش توصیفی تحلیلی به بررسی این مهم در نیروی انتظامی ایران و بهصورت تطبیقی موردی در کشورهای توسعهیافته پرداختهاست. بررسیها حاکی از آن است که ضعف قانون اساسی در شناخت شرایط فوقالعاده و اضطراری امری محرز است اما در سایر قوانین و مقررات عادی، موادی وجود دارد که میتواند چارچوب عملکرد پلیس در شرایط اضطراری را ترسیم نماید.