هستی شناسی فقه امنیت

مفهوم امنیت مفهومی پُردامنه است؛ طبق یک تعریف، امنیت در معنای عینی یعنی، نبود تهدید نسبت به ارزش های کسب شده و در معنای ذهنی یعنی، نبود هراس از حمله به ارزش ها است. و مقصود از مفهوم ذکرشده در فقه امنیت همین معنا است. فقه نیز - به عنوان علم متکفل بایدها و نبایدها - وظیفه اش بیان حکم خدا در همه موضوعات مربوط به افعال مکلفان، ازجمله در حوزه امنیت است. هدف این مقاله کشف و ترسیم اطلس مفهومی ابعاد اندیشه ای امنیت در فقه است. پرسش این است چگونه می توان چنین اطلسی را که منطبق با منابع فقهی موجود باشد ترسیم نمود؟ برای تحقق هدف مذکور و با روش توصیفی - تحلیلی و با استفاد از روش هستی شناسی (آنتولوژی) در علم اطلاعات و دانش شناسی، مفاهیم ناظر به ابعاد اندیشه ای امنیت از منابع فقهی استخراج و روابط بین مفاهیم بر اساس ضوابط آنتولوژی ایجاد گردیده است. نتیجه تحقیق این است که مفاهیم ناظر به ابعاد اندیشه ای امنیت در فقه بر محور چند مفهوم می چرخند؛ این مفاهیم باتوجه به توسعه و ضیق مفهومی (اعم و اخص) عبارتند از: «علم»، «اعتقاد»، «ایمان»، «یقین» و «شک» که در این مقاله هندسه این مفاهیم و ارتباطات آن ها با دیگر مفاهیم در فقه به تصویر کشیده شده است.