فنی و مهندسی

در دنیای امروزی، بر خلاف گذشته، بیش از پیش به همکاری و همفکری نیاز است. در زمینه پژوهش و تولید علم نیز بیش از هر زمان دیگری به کارگروهی وابسته هستیم. به بیان دیگر، رابطه نزدیکی میان همکاری و تولید علم وجود دارد. پیشرفتهای علوم و فناوری فقط به پیشرفت علمی یک کشور محدود نمی شود و تأکید بسیاری از مجلات علمی در حال حاضر بر همکاری و هم تألیفی است که هر دو آنها دارای یک روند افزایشی است. تعامل میان متخصصان حوزه های علمی مدتهاست که ضروری شده است. فرایند پژوهش به فعالیتهای ارتباطی نسبتاً زیادی از قبیل گفتگوی متخصصان با یکدیگر، مطالعه مقالات و نوشتن نامه ها وابسته است. هدف پژوهش حاضر مطالعه و بررسی روند تولیدات علمی و به طور خاص بررسی میزان هم تألیفی در تولیدات علمی پژوهشگران ایرانی در حوزه فنی و مهندسی در فاصله سالهای 1990 تا 2010  است. فایده این نوع پژوهشها کشف الگوی نویسندگی غالب در تولیدات علمی و میزان مشارکت و همکاری گروهی در میان این گروه از پژوهشگران در کشور است. نتایج این مطالعه نشان داد که سهم تولیدات با الگوی نویسندگی تک نویسنده پیوسته در حال کاهش و سهم تولیدات با الگوی نویسندگی دو نویسنده و بیش از آن، از سال 1990 تا 2010، پیوسته در حال افزایش بوده است. بر اساس یافته ها، 92 درصد تولیدات در سالهای  مورد بررسی به صورت تولیدات مشارکتی و فقط هشت درصد به صورت تولیدات انفرادی بوده است. در بیشتر سالها میزان تولیدات بین المللی کمتر از تولیدات داخلی است و فقط در دو سال 1992 و 1994 میزان تولیدات بین المللی درصد بیشتری را به خود اختصاص داده است. همچنین، یافته ها نشان داد که 47 عنوان نشریه بیش از 100 مقاله هم تألیفی در حوزه فنی و مهندسی را به چاپ رسانده اند و ضریب تأثیر مجلات منتشر کننده مقالات هم تألیفی دارای ضریب تأثیر بسیار پایین و هفت عنوان نشریه از ضریب تأثیر نسبتاً خوبی برخوردار بوده اند.

هدف از انجام پژوهش حاضر، بررسی میزان رضایت دانش آموختگان  فنی مهندسی از برنامه درسی تجربه شده دانشگاه اصفهان است. روش تحقیق در این پژوهش، روش توصیفی از نوع پیمایشی است. جامعه آماری، دانش آموختگان کارشناسی مهندسی IT   و مهندسی مکانیک دانشگاه اصفهان، شامل 320 نفر است. به این منظور، برای تعیین حجم نمونه از فرمول کوکران استفاده شد و  تعداد نمونه 170 نفر  به صورت نمونه گیری طبقه ای متناسب با حجم و به صورت تصادفی به عنوان نمونه آماری انتخاب شدند. ابزار گردآوری اطلاعات، پرسش نامه (محقق ساخته) است و پایایی پرسش نامه از طریق آلفای کرونباخ 90/0 به دست آمد. برای جمع آوری اطلاعات از پرسش نامه محقق ساخته استفاده شده است. نتایج نشان داده است؛ 1 در واقع میزان رضایت دانش آموختگان فنی مهندسی از برنامه درسی تجربه شده، بیشتر از سطح متوسط است، 2 میزان رضایت دانش آموختگان فنی مهندسی از برنامه درسی تجربه شده در بُعد اهداف، بیشتر از سطح متوسط است، 3 میزان رضایت دانش آموختگان فنی مهندسی از برنامه درسی تجربه شده در بُعد محتوا، بیشتر از سطح متوسط است. 4 میزان رضایت دانش آموختگان فنی مهندسی از برنامه درسی تجربه شده   در بُعد روش تدریس، کمتر از سطح متوسط است، 5 میزان رضایت دانش آموختگان فنی مهندسی از برنامه درسی تجربه شده در بُعد ارزشیابی، در سطح متوسط است.

فعالیتهای یاددهی یادگیری مفهوم جدیدی نیست و از دو فرض اساسی نشأت می گیرد: 1) یادگیری مستلزم تلاش فعالانه استاد و دانشجو است و 2) فراگیران مختلف به شیوه های متفاوتی یاد می گیرند. فعالیتهای یاددهی یادگیری استادان کل طرح درس و فعالیتهای آموزشی کلاس درس را منعکس می کند و بر پرورش مهارتهای اجتماعی و شناختی فراگیران تأثیر می گذارد. در این راستا، هدف این مطالعه  بررسی میزان توجه به آموزه های اخلاق اجتماعی (پرورش مسئولیت پذیری، رعایت حقوق دیگران،  نقد و استدلال، کارِ گروهی، همدلی) در فعالیتهای یاددهی یادگیری از دید دانش آموختگان فنی و مهندسی  دانشگاه اصفهان بوده است. این پژوهش از نوع کاربردی و روش آن توصیفی پیمایشی است و در انجام آن از روش کمّی استفاده شده است. جامعه آماری شامل 320 دانش آموخته کارشناسی مهندسی IT   و مهندسی مکانیک در دانشگاه اصفهان بود که به روش نمونه گیری تصادفی ساده تعداد 170 نفر از آنان انتخاب شد. داده های پژوهش از طریق پرسش نامه محقق ساخته گردآوری شد. برای تعیین روایی پرسش نامه از روایی محتوا، و پایایی آن از طریق ضریب آلفای کرانباخ 90درصد برآورد شده است.  تجزیه و تحلیل حاصل از این پژوهش با استفاده از نرم افزار آماری SPSS-19 در دو سطح آمار توصیفی و استنباطی  انجام شد. در بخش آمار توصیفی مشخصه های آماری مانند فراوانی، درصد، میانگین و انحراف معیار و در بخش آمار استنباطی آزمون t  تک متغیره استفاده شد. نتایج بیانگر آن است که میزان توجه به آموزه همدلی در فعالیتهای یاددهی یادگیری فنی و مهندسی به لحاظ آماری معنادار و قابل قبول است. میزان توجه به آموزه استدلال و نقد در فعالیتهای یاددهی یادگیری فنی و مهندسی به لحاظ آماری معنادار و قابل قبول نیست. میزان توجه به آموزه کار گروهی در فعالیتهای یاددهی یادگیری مهندسی به لحاظ آماری معنادار و قابل قبول نیست. میزان توجه به آموزه رعایت حقوق دیگران در فعالیتهای یاددهی یادگیری مهندسی به لحاظ آماری معنادار و قابل قبول نیست. میزان توجه به آموزه مسئولیت پذیری در فعالیتهای یاددهی یادگیری مهندسی به لحاظ آماری معنادار و قابل قبول است.

پژوهش حاضر باهدف پیش بینی متغیرهای فرسودگی تحصیلی و اهمال کاری تحصیلی دانشجویان فنی مهندسی بر اساس متغیرهای تفکر انتقادی و روحیه کارآفرینی انجام یافته است. روش پژوهش توصیفی و از نوع همبستگی بود. جامعه آماری پژوهش کلیه دانشجویان کارشناسی فنی و مهندسی دانشگاه تبریز بودند که به روش نمونه گیری خوشه ای تک مرحله ای و با استفاده از جدول مورگان تعداد 318 نفر (121 دختر و 197 پسر) به عنوان نمونه انتخاب شدند. برای گردآوری داده ها از ابزارهای پرسش نامه تفکر انتقادی ریکتس، روحیه کارآفرینی بهرام زاده و همکاران، فرسودگی تحصیلی برسو و همکاران و اهمال کاری تحصیلی سواری استفاده شد. جهت تجزیه وتحلیل داده ها از آزمون T تک نمونه ای، آزمون تحلیل واریانس یک راهه (ANOVA)، ضرایب همبستگی پیرسون و تحلیل رگرسیون چندگانه استفاده شد. یافته ها نشان داد میزان متغیرهای تفکر انتقادی و روحیه کارآفرینی بالاتر از حد متوسط بوده و میزان متغیرهای فرسودگی و اهمال کاری تحصیلی پایین تر از حد متوسط می باشد. همچنین متغیر تفکر انتقادی با ضریب بتای (20/0-=B) متغیر اهمال کاری تحصیلی را 14/0 و با ضریب بتای (30/0-=B) متغیر فرسودگی تحصیلی را 22/0 به طور منفی پیش بینی می کند اما پیش بینی روحیه کارآفرینی معنادار نیست. به طورکلی نتایج نشان داد متغیر تفکر انتقادی نقش معناداری در پیش بینی فرسودگی و اهمال کاری تحصیلی دانشجویان فنی و مهندسی دارد.