شایستگی در مدیریت

این پژوهش با هدف بررسی میزان تأثیر شایستگی مدیران برتحلیل رفتگی شغلی کارکنان ناجا انجام شد. در این ارتباط 80 نفر از کارکنان ادارات حوزه ستادی ناجا با معیارهای حداقل مدرک تحصیلی لیسانس و بیست سال سابقه خدمت انتخاب شدند. آزمودنیها به دو پرسشنامه: 1- پرسشنامه میزان شایستگی مدیران 2- پرسشنامه تحلیل رفتگی شغلی کارکنان، هریک حاوی 25 سؤال پاسخ دادند. نتایج پژوهش نشان داد که ویژگیهای شایستگی مدیران شامل دانش، مهارت، تجربه و توانایی مدیران در مراحل تحلیل رفتگی شغلی کارکنان هرچند اثر منفی و کاهشی دارد، و از نظر آماری، معنادار نیست (05/0P>). یافته های جانبی پژوهش نیز مؤید این است که تحصیلات مدیریتی و سابقه خدمتی مرتبط در موفقیت مدیران تأثیر معناداری دارد. از طرفی تجربه مدیران براقتدارگرایی آنها تأثیر منفی معناداری به دنبال دارد. هم چنین این یافته ها حاکی است که بین کارکنان سنین 38 تا 42 سال عدم توانایی مدیران برخستگی روحی کارکنان تاثیر منفی معناداری دارد و در عامل تجربه خدمتی بین 20 تا 23 سال، تجربه مدیران با خستگی روحی کارکنان همبستگی منفی و در بین افراد باتجربه خدمتی 28 تا 30 سال متغیر دانش مدیران با خستگی روحی کارکنان همبستگی منفی معناداری وجود دارد (05/0P<).

این مقاله در پی آن است تا بر مبنای روش نظریه داده بنیاد در مطالعات سازمان و مدیریت و از خلال بیانات رهبر معظم جمهوری اسلامی ایران، الگوی شایستگی مدیران نظام را متناسب با انتظارات معظم له ارائه کند. در این تحقیق متن بیانات، نامهها، احکام و فرمانها و مصاحبههای امام خامنهای (مدظله العالی) طی سالهای 1368تا 1390 مورد مطالعه قرار گرفت و از طریق سه نوع کدگذاری باز، محوری و انتخابی مرسوم در روش نظریه داده بنیاد، 988 کد، 115 مفهوم و 21 مقوله به دست آمد. در بخش نتایج تحقیق به سؤال اصلی و سؤالات فرعی پاسخ داده شد و الگوی به دست آمده با الگوی مفهومی مشترک ادبیات تحقیق مورد مقایسه قرار گرفت. نتیجه این تحقیق نشان داد که شایستگی مدیران جمهوری اسلامی ایران، ضمن وجود اشتراکاتی با الگوهای موجود از اساس با الگوهای یاد شده تفاوت ماهوی دارد.

مهمترین عامل دوام هر نظام و حکومت، فرزانگی و شایستگی کارکنان، مسئولان و کارگزاران آن نظام است. در این مقاله سعی شده است تا ضمن روشن ساختن مفهوم شایستهسالاری و تبیین ضرورت و اهمیت اهتمام فرماندهان و مدیران به شایستهسالاری به نمونههایی از شایستهسالاری در عرصه تاریخ اشاره شود. همچنین با تشریح الگوهای شایستهسالاری پیش روی فرماندهان و مدیران، نقش آنان در فرایند نظاممند شایستهسالاری بررسی شود. اگر از «شایستهپنداری» و «شایستهخواهی»، که از ویژگیهای فرهنگی هر جامعه یا سازمان است بگذریم، باید اذعان کرد فرماندهان و مدیران میتوانند در بحث «شایستهیابی» با سامانه اطلاعرسانی صحیح و مناسب، تبلیغات و ترسیم فرصتهای شغلی و در مقوله «شایستهگزینی» با تعیین معیارهای شایستگی، تناسب سازی شغل و شاغل و در رابطه با «شایستهگماری» با تبیین مفهوم اخلاقی کار و وجدان کاری و سازماندهی و در مورد «شایستهپروری» با آموزش، تربیت، راهنمایی و هدایت و اتخاذ سبک رهبری مشارکتی و درباره «شایستهداری» با مدیریت بدون تبعیض، ارتقای انگیزه و روحیه و نظارت و کنترل نقش خود را در استقرار نظام شایستهسالاری ایفا کنند.

بررسی و تحلیل وضعیت کنونی کشور، نشاندهنده عدم استقرار کامل نظام شایسته سالاری به معنای دقیق آن است. از این رو محقق بر آن است با استفاده از روش توصیفی- تحلیلی، نظام شایسته سالاری مبتنی بر فرهنگ اسلامی را تبیین کند. در همین راستا با بیان ریشه ها و عوامل اصلی و تأثیرگذار بر نظام شایسته سالاری اسلامی و مبنا قرار دادن آنها الگوی نظام شایسته سالاری مبتنی بر فرهنگ اسلامی ارائه شده است.