معنا و صورت شعر ابوطالب

میراث ادبی عرب سرشار از نامها و نشانهای پُرافتخاری است که همواره بر تارک شعر و ادب عربی درخشیده و چون ماه تمام، دلهای مشتاقان را به نور جمال لفظی و کمال معنوی سروده های خود روشن و نورانی کرده است. در این میان حضرت ابوطالب علیه السلام، در نقطه اوج ادبی، پیشگام و پیشاهنگ این جریان مهمّ است. دیوان این شاعر بزرگ، اغراض و موضوعات مختلفی چون فخر، مدح، عتاب، و هجا را در خود جای می دهد. در این میان، مدح، به ویژه مدح پیامبرصلی الله علیه و آله، از بارزترین و برجسته ترین مضامین اشعار اوست. چکامه مدحی ایشان با محوریت مدح پیامبر صلی الله علیه و آله موضوع بحث پژوهش حاضر است. هدف از این پژوهش، معرّفی بیشتر و بهتر از مقام والای ادبی حضرت ابوطالب علیه السلام و بررسی و تحلیل برخی زوایا و لایه های ادبی شعر ایشان به روش توصیفی تحلیلی و بر اساس دیدگاه های نقدی، بلاغی ناقد برجسته ادب عربی، مرحوم دکتر محمود بستانی است. بستانی مباحث بلاغت را به هشت عنصر اصلی تقسیم می کند: پیام، موضوع، معنا، صورت، لفظ، موسیقی، ادب و ساختار. در این پژوهش بر آنیم زیبایی های ادبی قصیده حضرت ابوطالب علیه السلام در مدح پیامبر صلی الله علیه و آله را بر اساس چهار عنصر معنایی، صوری، موسیقایی و ساختار بررسی کنیم