طرحواره شناختی انسجام

مقاله پیش روی بر آن است تا با استفاده از روایت در زبان های ترکی آذربایجانی، فارسی و انگلیسی به ارائه طرحواره ای شناختی از انسجام روایی دست یابد. چارچوب نظری مورد استفاده در این پژوهش دیدگاه نقشی-شناختی دولی و لوینسون (۲۰۰۱) از گفتمان می باشد. پیکره زبانی مطالعه حاضر شامل ۱۵ داستان است. نتایج این مطالعه نشان می دهد که می توان انسجام در روایت را به مثابه یک چندضلعی متصور شد که همانند یک طرحواره شناختی عمل می کند. طبق این طرحواره، اضلاع چندضلعی مذکور در روایت ها ثابت بوده و می تواند در تعداد بی نهایت داستان تکرار شود. البته، راوی می تواند در نحوه بیان، جمله بندی (چینش واژگان) و حتی کم و زیاد کردن آن دخل و تصور نماید. منتها، کاهش این اضلاع می تواند از میزان انسجام متن بکاهد. همچنین، این طرحواره نشان می دهد که چرا داستان های کودکان از ساده ترین داستان ها بوده و در مقابل داستان های جنایی، کلاسیک و ... از پیچیده ترین داستان ها به شمار می آید.