طبیعت طوطی و بازتاب های بلاغی آن در شعر فارسی(مقاله علمی وزارت علوم)
منبع:
متن پژوهی ادبی پاییز ۱۴۰۲ شماره ۹۷
401 - 435
طوطی از پرندگان شناخته شده ادب فارسی است و ویژگی های گوناگونش دستمایه مضمون پردازی ها و سخن سازی های بسیاری بوده است. بررسی ریزبینانه آثار ادبی نشان می دهد سرایندگان فارسی گو که در نواحی جغرافیایی گوناگون می زیسته اند به خوبی با ویژگی های طبیعی و زیستی طوطی که بومی ایران نبوده، آشنایی داشته اند و در ساخت تشبیهات و تصاویر و شکل دادن به شبکه تداعی های بلاغی آثار خود از آن ها بهره برده اند. در این مقاله برآنیم با بررسی آثار منظوم ادبی نشان دهیم شناخت ویژگی های طبیعی طوطی تا چه اندازه در بررسی اشعار به کار می آیند، ظرافت ها و دقایق آن ها را روشن تر می سازند و در فهم معنای آن ها گره گشا هستند. بررسی شواهد متعددی از متون منظوم نشان می دهد از میان ویژگی های طبیعی طوطی، ویژگی های ظاهری و دیداری در ساخت تصاویر بلاغی که مبنای آن ها بر تشابه استوار است، نقش عمده دارند. در این میان رنگ سبز یکی از قوی ترین و متنوع ترین شبکه تداعی ها را پیرامون طوطی ساخته است.