فعالیت خودجوش

این مقاله وضعیت و سیر فعالیت های جمعی قرآنی را از دیدگاه فعالان این عرصه مورد مطالعه قرار داده است. هدف اصلی این اقدام بررسی تغییرات اجتماعی- فرهنگی و چگونگی تاثیر آن ها بر فعالیت های جمعی قرآنی است. برای پاسخ به این مهم از مفاهیم مرتبط با نظریات اوقات فراغت، جهانی شدن و دینداری بهره برده ایم. رویکرد پژوهشی در مقاله حاضر، از نوع کیفی می باشد و از روش نظریه داده بنیاد (گراندد تئوری) برای تجزیه و تحلیل داده ها بهره گرفته شده است. همچنین برای جمع آوری داده ها، تکنیک مصاحبه و مشاهده مشارکتی به کار برده شده است. مصاحبه شوندگان در این پژوهش 20 نفر، شامل فعالان کنونی و سابق قرآنی بودند که به صورت هدفمند انتخاب شده اند. از دیدگاه فعالان این عرصه، فعالیت های جمعی قرآنی خودجوش در ایران از دهه 1370 تاکنون رو به کاهش بوده است. بر اساس یافته های پژوهش، زمینه های کاهش فعالیت های جمعی قرآنی متأثر از: اولویت یابی مسائل اقتصادی برای خانواده ها و جامعه، رجحان یابی آموختن مهارت هایی نظیر زبان انگلیسی و ورزش حرفه ای که به نوعی زمینه کسب موفقیت های اقتصادی قلمداد می شوند، و سرانجام بروز بستر های فراغتی نوین فردگرایانه میان فرزندان بوده است. همچنین در مورد شرایط مداخله گر در این پدیده می توان به چالش سیاست گذاری، عدم توجه به تبلیغ و ترویج، ناکافی بودن حمایت ها، نبود نگرش راهبردی در رسانه های قرآنی و فرافکنی چالش های سیاسی و حکومتی به این فعالیت ها اشاره کرد. در نهایت، مجموعه عوامل مذکور پیامدهایی را به دنبال داشته که کاهش منزلت فعالان قرآنی، تنزل گرایش مردم به برپایی این فعالیت ها و افزایش ساختارهای اداری مرتبط مهمترین آنهاست.