نقش قدرت های بزرگ در نظام سرمایه دارانه جهانیِ پساکرونایی(مقاله علمی وزارت علوم)
منبع:
سیاست جهانی دوره نهم پاییز ۱۳۹۹ شماره ۳ (پیاپی ۳۳)
55 - 78
همه گیری جهانی ویروس کرونا در طی قریب به نه ماه اخیر دگرگونی های ژرفی را در تمامی ابعاد زندگی بشر به بار خواهد آورد؛ نظام سرمایه دارانه جهانی نیز به عنوان یک بستر اقتصادیِ جهان گستر که حاوی ویژگیهای بارزی از قبیل گستره جهانی، چندبعدی بودن، و پویایی مستمر است، از این قاعده مستثنا نیست؛ در این میان با توجه به آنکه قدرتهای بزرگ نقشی کلیدی را همواره در پیشبرد نظام سرمایه دارانه جهانی، به ویژه به هنگام وقوع بحرانهای اقتصادیِ جهان گستر ایفا کرده اند، ارزیابیِ دورنمای نقش آفرینیِ آنها درنظام سرمایه دارانه جهانی، البته با فرضِ مهارِ نهاییِ بحرانِ همه گیری جهانی کرونا، که رویدادی بی سابقه در تاریخ معاصر جهان به شمار می آید مهم به نظر می رسد. در این چارچوب، نوشتار حاضر می کوشدبا اتکا به روش سناریونویسی، و بر اساسِ روندکاوی تاریخی و تحلیل محتوای رویدادها و کنشهایِ جاری میان قدرتهای بزرگ در برهه مقابله جهان گستر با کرونا، حالت هایی را که می تواند در نقش آفرینیِ آنها در نظام سرمایه دارانه جهانیِ پساکرونایی پیش آید، مورد ارزیابی قرار دهد. یافته نوشتار در پرتوی بررسی عوامل موثر بر سناریوهای هفتگانه حاکی از آن است که سناریویِ هفتم مطلوب ترین سناریو برای جمهوری اسلامی ایران به شمار می آید چراکه با توجه به روند تشدیدشونده تحریمهای بین المللی به رهبری امریکا، هرچه رقابت بین قدرتهای بزرگ سرمایه دارانه بیشتر باشد، قدرت مانور بیشتری را فراروی کشور خواهد بود. علاوه بر این، این نوشتار می توانند هدایتگر امکانهای پژوهشی قابل ملاحظه ای به ویژه در مورد بایسته های سیاستگذاری جمهوری اسلامی ایران در مواجهه با سناریوهای پیش روی نقش آفرینی قدرتهای بزرگ در نظام سرمایه دارانه جهانیِ پساکرونایی باشد.