موتورهای محرک نوآوری

پیش از تدوین سیاست برای توسعه فناوری و اجرای آن، باید وضعیت فناوری در کشور ارزیابی و تحلیل گردد. نظر به اهمیت و ضرورت توسعه فناوری ذخیره سازی زیرزمینی گازطبیعی در کشور در این مقاله به ارزیابی فرایند توسعه این فناوری با استفاده از رویکرد نظام نوآوری فناورانه و با بهره گیری از روش موتورهای نوآوری پرداخته شده است. رویکرد این پژوهش کیفی و استراتژی آن پیمایش نظر خبرگان بر مورد مطالعه یعنی فناوری ذخیره سازی گاز طبیعی است. ابزار جمع آوری داده بررسی اسناد و مصاحبه با خبرگان می باشد. یافته های این مطالعه نشان می دهد فناوری ذخیره سازی زیرزمینی گاز طبیعی در ایران، در مرحله دوم توسعه از چهار مرحله رشد نظام نوآوری فناورانه در کشور قرار دارد. به این معنی که کشور به دانش اولیه این فناوری دست پیدا کرده و نمونه اولیه نیز به صورت آزمایشی در یک مخزن بکار گرفته شده است اما بایستی تعداد این آزمایشات افزایش یافته و بازیگران صنعتی دیگر نیز به این حوزه ورود کرده و سازوکارهای ایجاد شرکت های دانش بنیان و صنعتی در این فناوری افزایش یابد. همچنین در انتها مدلی ارائه شده که بر اساس آن مشکلاتی موجود برای توسعه این فناوری در کشور، شناسایی و توصیه های سیاستی ارائه شده است. مطابق با این مدل، موتور محرک کارآفرینی موتور اصلی می باشد و در همه کارکردها، اعم از کلیدی، حمایتی و حاشیه ای این موتور ضعف وجود دارد.  

امروزه استفاده از انرژی های تجدیدپذیر به دلیل افزایش امنیت انرژی، حفظ و صیانت از منابع فسیلی، رفع مشکلات زیست محیطی و وجود فرصت های بسیار زیاد کسب وکار در این حوزه دارای اهمیت بسزایی می باشد. از سوی دیگر توسعه انرژی های مذکور در کشورهای مختلف با توجه به شرایط هر کشور رویه های مختلفی دارد و میزان توسعه یافتگی و منابع فسیلی در توسعه انرژی های تجدیدپذیر تأثیر جدی دارند. بنابراین عوامل اثرگذار بر توسعه این انرژی ها و فناوری های مربوطه در کشورهای مختلف متفاوت است. هدف این مقاله، توصیف و تبیین فرآیند توسعه فناوری پیل سوختی بر اساس مدل نظام نوآوری فناورانه و موتورهای محرک نوآوری است. در این راستا مدل های فوق الذکر بررسی و با استفاده از روش تحلیل تاریخی وقایع و ابزار مصاحبه های نیمه ساختاریافته، حلقه های علّی و معلولی و روابط بین کارکردهای نظام نوآوری فناورانه یا همان موتورهای محرک نوآوری پیل سوختی در ایران استخراج و توصیف شده است. در نهایت نیز با استفاده از مدل سازی معادلات ساختاری، روابط بین کارکردها و موتورهای محرک نوآوری پیل سوختی در ایران اعتبارسنجی شده اند.