تأثیرات اجتماعی و سیاسی

این مقاله به تأثیرات اجتماعی سیاسی مدرسه دارالفنون در ایران دوره قاجار می پردازد. اغلب پژوهش ها و تحلیل هایی که در باره مدرسه دارالفنون انجام شده است به چگونگی شکل گیری این مدرسه پرداخته اند، اما این مقاله به پیامدهای اجتماعی و سیاسی مدرسه دارالفنون در ایران می پردازد. مقطع زمانی مورد بررسی دوره قاجار، به ویژه دوره ناصری (1264-1313ق) است. این مقاله با بررسی اسناد تاریخی نشان می دهد که مدرسه دارالفنون سه پیامد اساسی در نظام سیاسی و اجتماعی ایران داشته است: 1-مدرسه دارالفنون شیوه واگذاری نقش های سیاسی در دولت قاجار را تغییر داد؛ 2-فارغ التحصیلان مدرسه دارالفنون نیروهای متخصص مورد نیاز دولت قاجار را فراهم می کردند و نقش مهمی در برپایی برخی نهادهای سیاسی اجتماعی جدید در ایران داشتند؛ 3-آموزش برنامه های درسی دارالفنون دانش ها و مفاهیم جدیدی را در دولت قاجار و جامعه ایران منتشر ساخت. اشاعه این دانش ها و مفاهیم جدید باورها و نگرش های حاکم به طبیعت،جامعه و سیاست را تغییر داد. دستاوردهای این مدرسه در توسعه و گسترش علوم و فنون جدید زمینه های عینی و ذهنی برخی از تحولات اجتماعی و سیاسی را در دولت و جامعه ایران فراهم ساخت. بررسی تاریخی پیامدهای مدرسه دارالفنون نشان می دهد که هر گونه سیاست گذاری علمی و آموزشی می تواند پیامدهای اجتماعی و سیاسی خاصی را به همراه داشته باشد.