احوال و اخبار برمکیان

با توجه به اینکه علم تصحیح متن در پنجاه شصت سال اخیر پیشرفتهای بسیاری داشته، و ابزار و شیوه های جدید در اختیار مصححان قرار گرفته است، انتظار می رود متنهایی که اخیراً تصحیح و به جامعه علمی عرضه شده اند صحیح و یا حداقل کم غلط باشند، با وجود این کم نیستند آثاری که با اغلاط فراوان منتشر می شوند. احوال و اخبار برمکیان که در سال 1390 توسط انتشارات بنیاد موقوفات دکتر محمود افشار منتشر شده، متأسفانه اغلاط فراوانی دارد و گاه این خطاها سبب ابهام متن گشته اند. این کتاب شامل دو رساله است که محتملاً در قرن ششم، توسط مترجم یا مترجمانی ناشناس، از روایات گوناگون زندگی خاندان آل برمک که به زبان عربی موجود بوده ترجمه شده است. در نوشتار حاضر به بعضی از این خطاها ضمن ارائه صورت صحیح، پرداخته شده است.

استفاده از منابع جنبی، علی الخصوص در تصحیح متون قدیمی تر که به دلیل دربرداشتن واژگان کهن، نحو خاص و جدید الاستنساخ بودن نسخ موجود و مانند اینها، بیشتر در معرض خطا و تغییر بوده اند امری ضروری است. در متونی که از زبان دیگری ترجمه شده اند مهم ترین منبع جنبی اصل متن به زبان مبدأ است. این مقاله بر آن است در ضمن معرفی دو رساله به نام احوال و اخبار برمکیان که محتملاً در قرن ششم توسط مترجم یا مترجمانی از عربی به فارسی ترجمه شده است، با مراجعه به اصل داستانها، ابهامات و لغزشهای متن را بررسی و تصحیح نماید.