رهان حیات دیرهنگام

یکی از نقدهای خداناباوران بر تبیین غایت شناختی خداباوران از جهانِ پذیرای حیات، این است که حیات در جهان فعلی، پدیده ای «بسیار نادرْ» است و نسبت به ابعاد فضا۔ زمانی جهان، از مقیاس بسیار کوچکی برخوردار است و بنا براین، نمی تواند به عنوان غایت یک «طراح هوشمند» در نظر گرفته شود؛ اگر خداوند، طراح و خالق جهان است و حیات را به عنوان غایت و هدف خلقت مدِّ نظر داشته، چرا حیات و حیات انسانی، با این همه تأخیر نسبت به آغاز جهان و تنها در بخش بسیار ناچیزی از گستره جهان، پدید آمده است؟ این اِشکال و انتقاد به صورت ضمنی و پراکنده در نوشته های برخی خداناباورانْ طرح شده، اما اولین بار از سوی نیکلاس اوِریت، صورت بندی شد. در این مقاله، ضمن شرح و بررسی «برهان مقیاس» اوِریت و روایت های مشابه مبتنی بر شواهد ابعاد حیات، با تمرکز بر روایت بازنویسی شده تراویس دامزدی - فیلسوف خداباور کانادایی - با نام «برهان حیات دیرهنگام؛ delayed life argument»، دو ادعا را مطرح کرده و از آنها دفاع می کنیم: ۱) هر برهان خداناباورانهی مبتنی بر ابعاد حیات در جهان، می تواند برهانی در مقابل «برهان تنظیم ظریف» تلقی شود؛ ۲) «برهان مقیاس» از نظر کارکردْ مورد نظر خداناباوران، قابل تحویل به برهان حیاتِ دیرهنگام است. بنا براین، پاسخ های خداباوران به «برهان حیات دیرهنگام» را می توان در پاسخ به «برهان مقیاس» نیز ارائه کرد.