الگوی رفتار اطلاع جویی

هدف: هدف این پژوهش ارزیابی محیط رابط پایگاه های اطلاعاتی ابسکو (Ebsco)، پروکوئست (Proquest) و ساینس-دایرکت (ScienceDirect) در پشتیبانی از الگوی رفتار اطلاع جویی کاربران براساس نظریه معنابخشی می باشد. روش: پژوهش حاضر از نوع کاربردی است که با استفاده از روش پیمایشی و از رویکردی ترکیبی انجام پذیرفته است. جامعه آن از میان دانشجویان مقاطع تحصیلی کارشناسی ارشد و دکتری در حوزه های علوم انسانی/ اجتماعی و علوم پایه/فنی- مهندسی دانشگاه فردوسی انتخاب شد. برای تجزیه وتحلیل داده های کمی از آمار استنباطی و داده های کیفی از تحلیل محتوا استفاده گردید. یافته ها: نتایج پژوهش نشان داد رابط کاربر پایگاه های اطلاعاتی مورد بررسی از فرایند اطلاع جویی کاربران براساس مؤلفه های الگوی معنابخشی دروین پشتیبانی می کند. همچنین این یافته ها مشخص کرد که کمک محیط رابط پایگاه های اطلاعاتی از رفتار اطلاع جویی کاربران در سطح مطلوبی است. از نتایج پژوهش حاضر چنین برآمد محیط های رابط کنونی نه تنها از رفتار اطلاع جویی کاربران پشتیبانی می کنند، بلکه آنها را در موقعیت های دشوار، پیچیده و ابهام زا همراهی می کنند. همچنین نتایج بیانگر این است که راهبردهای الگوی معنابخشی دروین در محیط رابط کاربر پایگاه های اطلاعاتی کاربرد دارند و احتمالاً در بازطراحی و ارتقاء این محیط ها می توانند مؤثر واقع شوند.

مقدمه / هدف: پایگاه های اطلاعات علمی مهم ترین و پرکاربردترین منابعی هستند که اطلاعات موجود در آنها از طریق رابط کاربر قابل دسترسی است. یکی از راهکارها برای بر طرف ساختن چالشهای موجود در محیط رابط کاربر، بررسی این محیط بر پایه دیدگاه و رفتار اطلاع جویی کاربران است. هدف این پژوهش، ارزیابی قابلیت فهم پذیری محیط رابط پایگاه های اطلاعاتی ابسکو، پروکوئست و ساینس دایرکت و میزان هدفمندبودن رفتار اطلاع جویی کاربران برپایه الگوی الیس می باشد. روش شناسی: پژوهش حاضر از نوع کاربردی است که با استفاده از روش پیمایشی و با رویکردی ترکیبی (فایلهای ثبت رخداد جستجو و بلنداندیشی کاربران و سیاهه وارسی) با تأکید بر فهم پذیری عناصر محیط رابط و بر پایه مؤلفه های رفتار اطلاع جویی کاربران انجام پذیرفته است. جامعه آن از میان دانشجویان مقاطع تحصیلی کارشناسی ارشد و دکتری در حوزه های علوم انسانی/ اجتماعی و علوم پایه/فنی- مهندسی دانشگاه فردوسی انتخاب شد. برای تجزیه و تحلیل داده های کمّی، از آمار توصیفی و استنباطی به کمک نرم افزاز آماری SPSS 16 و داده های کیفی، از تحلیل محتوا استفاده گردید. یافته ها: یافته های پژوهش نشان داد میزان قابل فهم بودن عناصر محیط رابط در پایگاه های مورد بررسی، میانگینی متوسط به بالاتر دارد. یافته های دیگر نشان داد میانگین بالای پاسخها نشان دهنده وجود هدف در به کارگیری هر یک از عناصر محیط رابط کاربر پایگاه های اطلاعاتی به وسیله آزمودنیهاست. همچنین آزمون فرضیه ها نشان داد تفاوتی در رفتار اطلاع جویی کاربران دو حوزه تحصیلی علوم انسانی/ اجتماعی و علوم پایه/فنی - مهندسی از نظر به کارگیری مؤلفه های رفتار اطلاع جویی الگوی الیس(شروع، پیوندیابی، مرور، تمایزیابی، ردگیری و برگیری) وجود ندارد.