واسپارگاه های دیجیتال

هدف: هدف این پژوهش بررسی وضعیت خط مشی های دسترسی آزاد در واسپارگاه های دیجیتال برتر دانشگاهی جهان از طریق شناسایی خط مشی های آنها در مؤلفه های ارائه، محتوا، داده، ابرداده، حفاظت و دسترسی بود. روش: این پژوهش نوعی پیمایشی تحلیلی و توصیفی بود. داده ها به کمک پرسشنامه ای محقق ساخته ای گردآوری شد که مدیران نه واسپارگاه دانشگاهی دارای بالاترین رتبه جهانی در سال ۲۰۱۳ تکمیل کرده بودند. یافته ها: واسپارندگان ۵/۵۵ درصد واسپارگاه ها محققان دانشگاه بودند و در ۵/۵۵ درصد آنها واسپاری برای برخی منابع اجباری و برخی اختیاری بود. در ۴/۴۴ درصد آنها واسپاری متن کامل و چکیده اجباری بود. در ۷/۷۷ درصد آنها منابع واسپاری پایان نامه بود. در ۷/۷۷ درصد آنها امکان دسترسی به چکیده و متن کامل وجود داشت. ۷/۷۷ درصد آنها از ابرداده دابلین کور استفاده می کردند. ۵/۵۵ درصدشان امکان دسترسی به ابرداده برای اهداف غیرتجاری داشتند. تمام آنها از قالب فایل متنی word و pdf پشتیبانی می کردند و ۴/۴۴ درصدشان دوره حفاظت تعریف نشده داشتند. ۶/۶۶ درصد آنها راهبرد حفاظت را تهیه نسخه پشتیبان و نگهداری آن در جای امن تعریف کرده بودند. ۶/۶۶ درصد آنها شناسگر شی ء دیجیتال handle را به کار برده بودند. ۵/۵۵ درصد آنها نسخه روزآمد اثر واسپاری را برای کنترل و اصلاح آثار اساس قرار می دادند. در ۶/۶۶ درصد آنها خط مشی بسته شدن واسپارگاه تعریف نشده بود و در ۵/۵۵ درصد آنها کاربران عموم مردم بودند.