سبک ارجاعی

منظور از معناشناسی واژه های « اَمانی » و « اُمنیه » در بافتار آیاتِ قرآن کریم، تحلیل معناشناختی این واژه ها در بافت زبانی و موقعیتی آنهاست. در این تحلیل علاوه بر سیاق، آیات نظیر، اسباب نزول، مردم شناسی مخاطبان و سبک ارجاعی قرآن کریم آن گونه که ونزبرو ادعا می کند، نیز لحاظ می گردد. از معناشناسی واژه های « اَمانی » و « اُمنیه » در بافتارِ آیاتِ قرآن کریم این نتیجه کلی حاصل می شود که این واژه ها در تمام کاربردهای قرآنی خود با مفهوم « وعده » ارتباط معناشناختی نزدیکی دارند و به معنای « وعده های » خوشایندی هستند که انسان به خود و پیروان خود می دهد. مصادیقی از اَمانی، وعده هایی باطل و ناشی از فریبکاری شیطان هستند: مانند وعده داخل شدن در بهشت و رهایی سریع از آتش جهنم که یهودیان غرق در گناه دل خود را به آنها خوش کرده بودند و بی هیچ مستندی از وحی و تورات در این باره گمانه زنی می کردند. اما گاهی مصداقِ این وعده ها حق است: چنانکه در آیه 52 سوره حج، مصداقِ واژه « اُمنیه » ، « وعده فرج » است که انبیا و رسولان الهی آن را از وحی دریافت کرده و دلهای خود و پیروان خود را با آن محکم می کردند: این آیه در ارجاع به « وعده فرج » که در زبور حضرت داود علیه السلام قرار دارد، بیان شده است و تعبیر « القای شیطان » در این آیه، در ارجاع به پاسخ نمادین به شیطان در مراسم رمی جمرات بیان شده است. این مراسم در سرزمین « منا » انجام می شود که نام آن با واژه « اُمنیه » هم ریشه است.