قراردادهای فوتبال

اغلب قراردادهای باشگاه های فوتبال و بازیکنان به شکل محرمانه و مخفیانه منعقد شده و در فرم های از پیش طراحی شده توسط فدراسیون فوتبال، صرفاً به بیان موارد کلی اقدام نموده و از اعلان شرایط و مبالغ حقیقی امتناع می نمایند. بر این اساس هدف از این پژوهش بررسی مقررات قراردادهای فوتبال و مراجع رسیدگی به اختلافات و تخلفات ناشی از آن می باشد. این پژوهش به روش توصیفی- تحلیلی بوده بر آن است تا با بهره جستن از کتب و منابع کتابخانه ای با روش فیش برداری منابع مرتبط را به دست آورد. در این پژوهش به بررسی تعارض میان مقررات فیفا و فدارسیون فوتبال ایران، تعارض میان مراجع بین المللی و ملی در حوزه فوتبال، تعارض صلاحیت میان مراجع دادگستری و تخصصی فوتبال و تعارض میان اقدامات انضباطی در فیفا و فدراسیون فوتبال ایران پرداخته شده است. نتایج نشان داد که مرجع تصمیم گیری و وضع مقررات در حوزه های گوناگون فوتبال بر عهده فدراسیون جهانی فوتبال است و هریک از اعضا باید مقررات تدوین شده را با همان ترتیبات اتخاذ یافته توسط فیفا در مجموعه مقررات فوتبال خویش منعکس نماید. به تعبیری دیگر، ساز و کار هر عضو فیفا، انعکاس مقررات آن نهاد در آینه تشکیلات فوتبالی خود است. بنابراین با توجه به این امر که مقررات فدراسیون فوتبال برگرفته از مقررات فدراسیون جهانی فوتبال است و هم چنین مندرجات اساس نامه فیفا در خصوص تبعیت اعضا از مقررات سازمان مزبور، چنان چه تعارضی میان مقررات فیفا و فدراسیون فوتبال ایران پیش آید، باید مقررات فیفا را حاکم دانست.

ممنوعیت دخالت دولت در فوتبال و نیز تخصصی بودن دعاوی و اختلافات فوتبال سبب شده است رسیدگی به دعاوی و اختلافات ناشی از فوتبال، خارج از صلاحیت ذاتی محاکم قضایی قرار بگیرد؛ از این رو، دعاوی ناشی از فوتبال باید در مراجع ورزشی مورد رسیدگی قرار بگیرد. این صلاحیت منبعث از مقررات جهانی همچون، مقررات فیفا (به عنوان عالی ترین مرجع جهانی فوتبال) است؛ در این راستا، بند 2 ماده 59 اساسنامه فیفا مصوب 2016 چنین مقرر می دارد: « مراجعه به دادگاههای عمومی ممنوع می باشد مگر در مواردی که به طور خاص در مقررات فیفا پیش بینی شده باشد. مراجعه به دادگاههای عمومی برای هرگونه اقدامات موقت نیز ممنوع است.» در رأی موضوع مقاله حاضر، خواهان الزام خوانده را به انجام تعهدات ناشی از یک قرارداد ورزشی کرده است و دادگاه نخستین با قایل شدن به صلاحیت مراجع ورزشی به استناد به ماده 66 اساسنامه فدراسیون فوتبال که همسو با بند 2 ماده 59 اساسنامه فیفا می باشد، قرار عدم صلاحیت به شایستگی کمیته انضباطی فدراسیون صادر و پرونده را به دیوان عالی کشور ارسال کرده است، ولی شعبه ۵ دیوان با قایل نشدن به صلاحیت مراجع ورزشی، با عدم تأیید قرار، پرونده را برای ادامه رسیدگی به دادگاه نخستین برگردانده است. از نظر نگارنده، رأی دیوان به سبب مخالفت با مقررات ورزشی ناظر بر صلاحیتهای تعیینی فدراسیون جهانی فوتبال یعنی فیفا و فدراسیون فوتبال غیرقابل تأیید است.