تحلیل پارامترهای مورفومتری آثار سیرک های یخچالی ارتفاعات جبال بارز در وورم(مقاله علمی وزارت علوم)
منبع:
جغرافیا و توسعه پاییز ۱۳۹۸ شماره ۶۰
219-238
حوزه های تخصصی:
سیرک ها شکل های اصلی یخچالی است و شکل آن مهمترین عامل در تعیین شرایط یخچالی به شمار می رود. شناسایی دقیق و آنالیزهای مورفومتریک و آلومتریک سیرک ها باعث تفکیک و تمیز آن ها از دیگر عوارض شبه سیرک و شناخت درجه تکامل آنها خواهد شد. هدف اصلی این پژوهش؛ شناسایی، طبقه بندی و تحلیل پارامترهای مورفومتریک آثار سیرک های یخچالی ارتفاعات جبال بارز در استان کرمان بر اساس تکنیک های ژئوماتیک و روش های جدید است. پس از شناسایی 16 زیر حوضه یخچالی، تعداد 200 آثار سیرک یخچالی در منطقه شناسایی و در روی نقشه شیب کلاس بندی شده به دو فرمت خطی و پلیگونی ترسیم شدند. با برازش مدل های توانی بر پروفیل طولی آثار سیرک ها به استخراج ضرایب و پارامترهای آماری سیرک های منطقه مبادرت شد. عملیات رده بندی سیرک ها بر مبنای روش های ویلبورگ و رودبرگ، ایوانس و کوکس انجام پذیرفت. برای مورفومتری این سیرک ها از پارامترهایی چون (L)، (W)، (H)، (L/W)، (L/H)، (W/H) و اندازه سیرک استفاده شده و خصیصه های مورفومتریک آن ها بررسی شده است. بر اساس نتایج تحقیق در ارتفاعات بالای سه هزار متر جبال بارز 60 سیرک N1، 67 سیرک N2، 42 سیرک در رده N3 و 31 شبه سیرک وجود دارد. در سیرک های هر دو رده ضریب b بر روی محور طولی سیرک ها برابر با B<1 است. نتیجه حاصل از بررسی ژئوآلومتری سیرک های رده های مختلف در این محدوده بیانگر این است که سیرک های این ناحیه اصولاً سیرک یخچالی تیپیک نبوده و یا فرسایش یخچالی نقش زیادی در شکل گیری آنها نداشته است.