عوده الروح

یُعتبر توفیق الحکیم من الأُدباء الرواد فی الوطن العربی. فقد ترک میراثا ً کبیراً یتنوّع ما بین الروایه والقصه والمسرحیه والمقاله. وتعد روایته (عوده الروح) عملا روائیا یحمل سمات کل من الواقعیه النقدیه التی تعنی نقد الأوضاع السیاسیه والاجتماعیه السائده فی الفتره ما بین الحربین العالمیتین 1914م_ 1938م، وخصوصا ثوره 1919م بقیاده سعد زغلول. وکذلک سمات الواقعیه الاشتراکیه التی تعنی وجود الأمل والتفاؤل بتغییر الأوضاع المتردیه. فقد حاول عرض حیاه مجتمع مصغر ونموذج من المجتمع المصری وما یعیشه من ظروف اجتماعیه صعبه فی تلک الفتره. ویکون البحث وفق المنهج الوصفی التحلیلی. ومن أهم النتائج التی توصلنا إلیها أن الروایه تعتبر نموذجا متقدما للواقعیه علی من سبقها من الروایات الواقعیه، فهی أکثر جرأه فی نقد الواقع وکشف الأوضاع الفاسده فی ظل المحتل البریطانی. وأیضا تعتبر وثیقه من تاریخ مصر السیاسی والاجتماعی.

در این پژوهش، سعی برآن است تا ضمن بررسی ویژگی های زبان معاصر عربی در آثار توفیق الحکیم به یکی از رمان های توفیق الحکیم با نام " عوده الروح " که به "بازگشت روح" تعبیر میشود، با تاسی از روشنگری های فنون و علم زبان شناسی، به تحلیل و بررسی برخی ویژگیهای فنی و محتوایی این اثر پرداخته شود. نمایشنامه ها و رمانهای توفیق الحکیم، دارای دو جنبه واقع گرا و انسانی است. جنبه واقع گرای آن در حقیقت به پیشینه های ذاتی و قومی می پردازد و از استواری و قدرت و استقامت برخوردار است، اما در بخش انسانیِ آثارش نویسنده قاطعانه از ادبیات و فلسفه غربی متأثر است و تلاش میکند تا آثارش را بصورتی جهان شمول عرضه بدارد. در رمان « عوده الروح » ، توفیق الحکیم فضای جامعه و اخلاق حاکمان را با پارادایمی زیبا و اقتباسی در قالب زمانی بین دو جنگ جهانی( قرن بیستم) به تصویر کشیده و پاره ای از مشکلات و مسائل جامعه را در قالب داستان با بیان زبان مادری ایراد میکند و با نگاهی نقادانه به تحلیل این مسائل پرداخته و ناهجاریهایی را به چالش می کشد. این اثر به نوبه خود، به غنای ادبیات معاصر جهان عرب کمک شایانی کرده و همچنین مخاطبان زیادی از زبانهای مختلف را با نگاه تحلیل گرانه و نقادانه نویسنده رمان آشنا کرده است.