انطباق ساختاری

هدف: ارزیابی بانک مستندات ایران براساس مدل فراد از منظر انطباق ساختاری و محتوایی است. روش شناسی: برای انجام این مطالعه ترکیبی از روش مطالعه اسنادی (کتابخانه ای) و پیمایشی استفاده شد. برای کمّی سازی خصیصه های فراد نیز رویکرد امتیاز وزنی به کار رفت. یافته ها: میانگین انطباق ساختاری و محتوایی ""بانک مستندات ایران"" با مدل فراد به ترتیب 48/80 و 13/22 امتیاز است. بیشترین و کمترین میانگین انطباق ساختاری به ترتیب مربوط به نقش کاربری ""توجیه"" با 18/93 و ""یافتن"" 33/67 امتیاز است. بیشترین و کمترین میانگین انطباق محتوایی در نقش های کاربری مربوط به ""یافتن"" با 36/25 و کمترین مربوط به نقش کاربری ""بافتارنمایی"" با 11/21 امتیاز است. نتیجه گیری: وجود تفاوت معنادار بین میانگین انطباق ساختاری و محتوایی پیشینه های مستند مارک ایران با مدل فراد دیده می شود. مارک ایران توانسته است ساختار بالقوه مناسبی را برای پیاده سازی مدل فراد مهیّا کند، اما به کار نگرفتن این ساختار در تولید داده های مستند سبب شده است که در حال حاضر محتوای لازم برای اجرای مدل فراد وجود نداشته باشد. لذا ایجاد الگویی برای افزایش کارکرد داده های مستند کتابخانه ملی در جهت اف.آر.بی.آر. سازی ضروری است.

هدف: هدف نخست تعیین میزان انطباق ساختاری بین استاندارد توصیف آرشیوی کدگذاری شده (ای.ا.دی.) و مارک ایران است. هدف دیگر تعیین عناصر ای.ا.دی. با اولویت بالاست تا با مقداردهی فیلدهای معادل آن عناصر در مارک ایران آمادگی انتقال رکوردهای آرشیوی سازمان اسناد و کتابخانه ملی ایران به ای.ا.دی. فراهم شود. روش: گام های پژوهش عبارت بود از: 1) تدوین نگاشت بین ای.ا.دی. با یونی مارک و سپس با مارک ایران؛ 2) کمی سازی استاندارد ای.ا.دی.؛ 3) امتیازگذاری وزنی عناصر ای.ا.دی.؛ 4) تعیین میزان انطباق ساختاری ای.ا.دی. با یونی مارک و سپس مارک ایران و 5) تعیین عناصر ای.ا.دی. با اولویت بالا. یافته ها: داده های نگاشت بین ای.ا.دی. و یونی مارک و نیز مارک ایران نشان داد از 107 عنصر ای.ا.دی.، 77 عنصر در یونی مارک و 72 عنصر در مارک ایران دارای فیلد معادل اند. میزان انطباق ساختاری یونی مارک با ای.ا.دی. 73 درصد و با مارک ایران 68.7 درصد است. از 107 عنصر ای.ا.دی. تعداد 75 عنصر دارای اولویت بالا شناخته شد. نتیجه گیری: خدمت عمده این پژوهش در افزودن دانش به حوزه سازماندهی اطلاعات در کشور و جهان تدوین نگاشت بین استاندارد ای.ا.دی. با یونی مارک و مارک ایران است. این نگاشت صرفا ابزار سنجش میزان انطباق ساختاری این دو استاندارد نیست و به خودی خود ارزشمند است. در این نگاشت از فیلدهای بلوک 4 برای برقراری ارتباط بین رکوردهای آرشیوی استفاده شده است. این درحالی است که آرشیویست های سازمان اسناد و کتابخانه ملی ایران برای تنظیم و توصیف اسناد از این فیلدها استفاده نمی کنند و اکثر رکوردها را در سطح پرونده ایجاد می کنند. بنابراین یکی دیگر از اولویت ها در تنظیم و توصیف مواد آرشیوی سازمان تهیه شیوه نامه برای به کار گیری و برقراری ارتباط بین سطوح چهارگانه اسناد با استفاده از فیلدهای بلوک 4 است. 73 درصد انطباق ای.ا.دی. با یونی مارک می تواند نویدی برای کشورهایی باشد که رکوردهای آرشیوی خود را در یونی مارک ذخیره کرده اند و هم اکنون می خواهند برای حرکت به سمت داده های پیوندی و متصل شدن به وب معنایی دادهای خود را به ای.ا.دی. منتقل کنند. اما نبود فیلد معادل برای 30 عنصر به ویژه برای فیلدهای الزامیِ ای.ا.دی. مهم است. ما عناصر بدون فیلد معادل را برای کمیته مارک ایران ارسال خواهیم کرد تا این کمیته برای آن عناصر فیلدهای جدیدی را پیشنهاد وبرای کمیته دائمی یونی مارک ارسال کند