گردشگری مذهبی و فرهنگی

امروزه گردشگری فرهنگی- مذهبی به مفهوم تخصصی خود، فراتر از وابستگی به زمان و اوقات فراغت، به عنوان عامل مهم جغرافیای انسانی، منجر به شکل گیری مسافرت، ایجاد تمرکز و چشم انداز فرهنگی گردیده و توانسته خود را در متن گردشگری جهان جای دهد. در این میان بهره مندی از فرهنگ های بومی و آیین های مذهبی محلی، به عنوان مصادیقی از گردشگری مذهبی- فرهنگی، عامل مهمی برای غلبه بر خستگی و بازگشت دوباره به درون، می باشد، به طوری که تأثیرات و اهمیت آن به تدریج شاخه جدیدی را به نام گردشگری مذهبی- فرهنگی پدید آورده است. مقاله حاضر با بیان این پیش فرض که آیین های مذهبی-فرهنگی بومی بر جاذبه های گردشگری در مقصد می افزایند، سعی نموده تا نقش این آداب و رسوم (آیین عید مرده ها) را در توسعه گردشگری سوادکوه مورد بررسی و پژوهش قرار دهد. روش پژوهشی در این مقاله، توصیفی- تحلیلی و با بهره گیری از ابزار پرسشنامه، مصاحبه و مشاهده می باشد. یافته های بدست آمده از نتایج تحقیق حاضر که با بهره گیری از آزمون هایی چون کای اسکوئر، اسپیرمن ، ضرایب همبستگی فی وکرامر می باشد، نشان می دهد که در کنار ضعف امکانات و تأسیسات مختلف، آیین مورد مطالعه نقش به سزایی در معرفی فرهنگ دینی منطقه دارد و بستر مناسبی برای توسعه همه جانبه گردشگری در منطقه مورد مطالعه می باشد.

گردشگری مذهبی به عنوان یکی از راه کارهای توسعه، تبادل فرهنگی و تعامل اجتماعی میان ملت ها امروزه فواید فراوانی برای هر جامعه ای می تواند داشته باشد. بهره مندی از فرهنگ های بومی و آئین های مذهبی محلی، عامل مهمی برای جذب گردشگر می باشد. شهر خرم آباد دارای آیین های مذهبی ویژه ای از قبیل مراسم گِل مالی در روز عاشورا و آیین چهل منبر در روز تاسوعا است که می توانند در این زمینه تاثیر بسیار فراوانی داشته باشند. لذا، مقاله حاضر با استفاده از روش توصیفی تحلیلی و با بهره گیری از ابزار پرسشنامه، مصاحبه و مشاهده؛ و با این پیش فرض که آئین های مذهبی فرهنگی بومی بر ارزش و اهمیت جاذبه های گردشگری در مقصد می افزایند؛ سعی نموده تا نقش آئین چهل منبر را در توسعه گردشگری شهر خرم آباد مورد پژوهش قرار دهد. نتایج به دست آمده از آزمونT تک نمونه ای در سطح معناداری 000/0 نشان دهنده تأثیر هر سه شاخص توانمندی ها و پتانسیل های موجود در مراسم چهل منبر، زیبایی های بصری و متولی گری سازمان های شهری مانند فرهنگ و ارشاد اسلامی، شهرداری و سایر سازمان های دست اندرکار بالاتر از میانگین است؛ همچنین بر اساس نتایج آنالیز واریانس یک طرفه در سطح خطای زیر 0.05 درصد میزان تأثیر شاخص توانمندی ها و پتانسیل های موجود در مراسم چهل منبر، و تأثیر متولی گری سازمان های شهری مانند فرهنگ و ارشاد اسلامی و شهرداری بر اساس سطوح تحصیلی پاسخگویان متفاوت است. این در حالی است که نتایج آنالیز واریانس یک طرفه برای میزان زیبایی های بصری برتمایل به گردشگری در سطوح تحصیلی پاسخگویان یکسان است. نتایج تحلیل رگرسیون نیز در سطح معناداری 99 درصد نشان می دهد که هر سه متغیر متولی گری سازمان های شهری مانند فرهنگ و ارشاد اسلامی در جریان مراسم چهل منبر، توانمندی ها و پتانسیل های موجود در مراسم چهل منبر و ایجاد زیبایی های بصری تأثیر مستقیم و معناداری بر روی میزان تمایل به گردشگری و ایجاد انگیزه برای سفرهای بعدی دارند.