نظام عالم وجود

ویلیام چیتیک که در حال حاضر استاد مطالعات ادیان در دانشگاه دولتی نیویورک (استونی بروک) است، شهرتی بین المللی در زمینهٴ تخصّصی خود یعنی تفکر اسلامی دارد. کارهای او در حوزهٴ تصوّف و فلسفهٴ اسلامی به ارائهٴ تصویری روشن تر از نمای فکری و معنوی تمدن اسلامی از قرن هفتم ق، سیزدهم م. به بعد کمک کرده است. اما مشغلهٴ ذهنی چیتیک صرفاً مباحث فلسفهٴ اسلامی به مثابهٴ دستاورد تاریخ اندیشهٴ دوران پیش از تجدد نیست. دانش عظیم او نسبت به سنت تفکر اسلامی سکویی است که از آن به جانب طیف وسیعی از مسائل امروزی نظر میکند. من در این مقالهٴ کوتاه، در چارچوب دیدگاه چیتیک به جهان شناسی، به ترسیم خطوط کلی نوشــته هـای او دربارهٴ نفس میپردازم. چیتیک معتقد است که تعالیم جهان شناسانه در سنّت اسلامی نه تنها کهنه و منسوخ نگشته است بلکه امروز نیز به همان اندازه با مسألهٴ نفس مرتبط است، که در گذشته بوده است.